Naš muzej filma u Jugoslovenskoj kinoteci

Jugoslovenska kinoteka dobila je novu stalnu postavku “Naš muzej filma”, koja obuhvata dragocene eksponate iz istorije i predistorije filma i predstavlja razvoj domaće filmske umetnosti, a prema rečima direktora Jugoslava Pantelića, najambiciozniji je projekat kada je reč o izložbenoj delatnosti Kinoteke.  

“Nova stalna postavka obuhvata period od predistorije filma pa sve do kraja 20. veka, s posebnim akcentom na razvoj i uspeh srpske kinematografije iz vremena Kraljevine Srbije, preko Prvog svetskog rata, Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca, Kraljevine Jugoslavije, Drugog svetskog rata, dugotrajne uspešne faze u okviru jugoslovenskog filma i ponovnog povratka u okrilje srpske kinematografije”, izjavio je Pantelić 23. januara na svečanom otvaranju te izložbe, priređene povodom 70 godina od osnivanja Jugoslovenske kinoteke.

Na dva nivoa izložen je veliki broj eksponata, ali dominiraju pokretne slike, što je, kako je dodao Pantelić, normalno za jedan muzej filma.

“Pred publikom će svakodnevno biti Carska panorama, koja je sa ostalim elementima iz predistorije filma na donjem nivou izložbe. Videćete Edisonov kinematoskop, kameru braće Limijer iz 1896. godine, prvu filmsku kameru braće Pate iz 1903, kao i kameru našeg Mihaila Mihailovića - Mike Afrike iz 1908. Tu je i štap Čarlija Čaplina, zatim rekvizita korišćena na snimanju nekih kultnih filmova iz zlatnog doba kinematografije na ovim prostorima. Na gornjem nivou srešćete se sa autorima i glumcima koji su obojili našu kinematografiju i njen razvoj u Srbiji i Jugoslaviji”, poručio je Pantelić.

Mnogobrojnoj publici obratili su se i pomoćnica ministra kulture i informisanja Srbije Ivana Dedić i autor arhitekture i dizajna izložbene postavke Ivan Mangov.

Ivana Dedić je, u ime Ministarstva kulture i ministra Vladana Vukosavljevića, čestitala Jugoslovenskoj kinoteci veliki jubilej – 70 godina od osnivanja, u okviru čijeg obeležavanja je i priređena nova stalna izložbena postavka. “Jugoslovenska kinoteka je jedan od najstarijih filmskih arhiva u svetu, a i jedan od najvrednijih fondova jer čuva više od 100.000 filmova različitih formata. Ponosni smo na taj podatak i zahvalni svima vama koji radite u Kinoteci zato što vašim predanim radom i s puno ljubavi održavate ugled u svetu i što čuvate sećanja na ključne događaje koji su zabeleženi na filmskim trakama”, rekla je Ivana Dedić, koja je posetiocima poželela da uživaju u izložbi koja će ih upoznati s jednim delom bogatstva koje poseduje i o kojem se brižljivo stara Jugoslovenska kinoteka.

Ivan Mangov je izjavio da je ta izložba rezultat velikog truda autorskog tima Kinoteke s jedne strane i dizajnerskog arhitektonskog tima koji čini i Vesna Orović.

“Rad na projektu trajao je godinu i po dana. Građa koju je trebalo odabrati, sortirati, rangirati, tematski odrediti i zatim postaviti – izuzetno je obimna. Trudili smo se da u izložbu unesemo dinamiku koju ima i sam film. Nastojali smo da svaka sekvenca, svaka celina bude jedna jasna i zaokružena vizuelna rečenica, a da nakon nje sledi druga, kao što u filmu jedna sekvenca svojom dinamikom i dramom gradi atmosferu za onu koja joj sledi”, rekao je Mangov, u čijem je dosadašnjem radu najpoznatija postavka izložbe “Osvežavanje memorije” u Muzeju primenjene umetnosti.

Na izložbi “Naš muzej filma” posetioci će kroz čak 28 izložbenih celina moći da sagledaju različite periode i aspekte koji su u tehnološkom i umetničkom smislu bitni za razvoj kinematografije.

Uz predmete iz 19. i s početka 20. veka, deo izložbe posvećen je ranim bioskopima i pionirima filma na ovim prostorima, a poseban akcenat je na prvom srpskom igranom filmu “Karađorđe” (1911).

U ostalim celinama predstavljen je dokumentarni film iz vremena balkanskih ratova i Prvog svetskog rata, zatim uspeh domaćih umetnika u svetu, Beograd na filmu u međuratnom periodu, filmski žurnali i reklame, kao i producentske kuće.

U skladu s hronologijom, sledi predstavljanje fenomena i značajnih autora jugoslovenske i srpske kinematografije nakon Drugog svetskog rata.

Multimedijalna izložba uključuje odabrane inserte, filmsku muziku domaćih kompozitora, deo bogate zbirke plakata, fotografije, dokumenta i drugu prateću građu.

Postavka obuhvata i predmete iz legata Ljubiše Samardžića, Pavla Vuisića, Milene Dravić, Dragana Nikolića, Živojina Pavlovića i drugih značajnih filmskih umetnika.

Izložbu će moći da prate i inostrani gosti, jer je tekstualni deo dat i na srpskom i na engleskom jeziku.  

Stalnu postavku osmislio je stručni tim Jugoslovenske kinoteke. Grafički dizajn i vizuelni identitet postavke potpisuje studio “Braća burazeri”.

*Foto: Jugoslovenska kinoteka; naslovna fotografija: SEEcult.org (arhiva)

(SEEcult.org)