Nepotkupljivi u Norveškoj
Umetnici Vladan Jeremić i Rena Redle predstavili su 19. januara u Levangeru u Norveškoj inicijativu Nepotkupljivi koja je izazvala pažnju domaće, ali i međunarodne javnosti nakon privođenja umetnika zbog performansa u noći otvaranja Muzeja savremene umetnosti u Beogradu u oktobru 2017.
Jeremić i Rena Redle predstavili su Nepotkupljive u okviru dvodnevne radionice organizacije LevArt “… of the Commons”, nazvane prema spornoj i opštekorišćenoj ekonomskoj teoriji o propasti koncepta opšteg dobra – zajednice. Radionica je delom posvećena procesima privatizovanja opšteg dobra i ograničenjima rada umetnika, za šta je kao primer uzeta cenzura umetničke intervencije Nepotkupljivih i privođenje umetnika ispred MSUB-a.
Prema rečima Jeremića, predstavnici LevArta izrazili su spremnost da objave publikaciju o Nepotkupljivima, čije su aktivnosti zapocete u formi Salona Nepotkupljivih - niza događaja povodom otvaranja MSUB-a posle desetogodišnje rekonstrukcije, uz postavljanje pitanja da li je nepotkupljivost moguća u okruženju u kojem se tvrdi da sve i svako ima svoju cenu i kada “VU totalitet” uspostavlja hegemoniju i u polju umetnosti i kulture.
Rena Redle i Vladan Jeremić predstavili su koncept Nepotkupljivih u razgovoru sa norveškim kolegama, uz projekciju radova i učešće na radionici, a nakon predstavljanja u LevArtu, učestvovaće 24. januara i u javnom razgovoru na Akademiji savremene umetnosti u Tromseu.
Nepotkupljivi polaze od stava da je sve očiglednije jačanje nove desnice u Evropi, potpomognute trampizmom u SAD i putinizmom u Rusiji. Mere štednje, kriminalna privatizacija, partokratija, re-tradicionalizacija i zavisnost od globalnog finansijskog sistema doveli su do neokolonijalnih uslova koji su omogućili uspostavljanje autoritarnih režima u zemljama kao što su Poljska, Mađarska, Srbija, Hrvatska i Turska. Taj trend u oblasti kulture praćen je napadima na javne institucije umetnosti i umetničko obrazovanje. Umetnički rad odvija se u restriktivnom okviru koji uslovljavaju ekspanzija tržišta umetnosti i hegemonističkih političkih agendi. Privatizacija je, kako navode, dovela do kreativnih, obrazovnih i socijalnih industrija koje ugrožavaju sfere koje se mogu shvatiti kao zajedničke – međuljudske odnose, osećanja, angažovanje, solidarnost i međusobno učenje. Prekarijat i odsustvo (ili nefunkcionalnost) radničkih organizacija – u umetničkom svetu i bilo gde drugde – primorava radnike u kulturi na autocenzuru i ćutanje. Nepotkupljivost se u takvom kontekstu ne tretira kao vrednost prema kojoj se teži ili kao moralni stav. Praksa nepotkupljivosti je u protivurečnosti sa realnim. Biti nepotkupljiv je protestni stav zbog igre moći - ukratko, nepotkupljivost je protest i utopija.
Rena Redle i Vladan Jeremić od 2002. godine rade zajedno umetničke projekte kojima istražuju prostor preklapanja umetnosti i politike. Fokusirani su na društveno-ekonomske uslove reprodukcije, koje razotkrivaju kroz kontradikcije današnjeg društva. Njihova umetnička praksa podrazumeva istraživanja i analize koje kombinuju tekst, slogane, fotografije, video, crtež i javne akcije kojima transformišu diskurs kako u umetničkom, tako i na političkom polju. Sarađuju sa kolektivima kao što su Chto Delat?, ArtLeaks, Perpetuum Mobilε, SIZ , ZIP grupa, LevArt…
Među skorašnjim izložbama na kojima su učestvovali su: Autostrada bijenale u Prizrenu (2017); Undisciplinary Learning - Remapping The Aesthetics of Resistance, district, Berlin (2016); 56. Oktobarski salon “Ljubavni zanos” u Beogradu (2016); AgitProp!, Brooklyn Museum, Njujork (2016); Cold Wall, SYAA Studio Gallery, Budimpešta (2015); Red Winter, SIZ galerija, Rijeka (2015); Mundus vadit retro, Kibla, Maribor (2014); Red Winter, Deep Sites, LevArt, Levanger (2014); To the Square 2, Perpetuum Mobilε, Checkpoint Helsinki (2014); Between Worlds II, Galerija “Miroslav Kraljević”, Zagreb (2013); Self Made Urbanism Rome, nGbK, Berlin (2013); Places of memory – Fields of vision, Centar za savremenu umetnost u Solunu (2012); Absolute Democracy, Rotor, Grac (2012); Oktobar XXX, 15. Pančevačko Bijenale (2012); The Housing Agenda, Cable Factory Gallery and Ateneum Museum, Helsinki i La maison Folie Wazemmes, Lil (2012); Moving Forwards, Counting Backwards, MUAC, Meksiko Siti (2012)...
U okviru inicijative Nepotkupljivi, u oktobru 2017. godine organizovali su, između ostalog, i performans povodom otvaranja rekonstruisanog MSUB-a, koji je podrazumevao nošenje papirnih maski s likom predsednika Srbije Aleksandra Vučića, zbog cega je Jeremić bio priveden. Zbog odvojenog performansa, priveden je iste večeri i Uroš Jovanović, koji je pokušao da unese u MSUB uramljenu fotografiju predsednika, ali ga je sprečilo obezbeđenje. Obojica su posle ispitivanja u policiji pušteni. Njihovo privođenje izazvalo je burne reakcije i na domaćoj, i na međunarodnoj umetničkoj sceni, a osudili su ga i kustosi MSUB-a. Srbija se tim povodom našla i među deset zemalja širom sveta u kojima su zabeleženi slučajevi cenzure u umetnosti u 2017. godini, prema evidenciji uticajnog onlajn magazina Hyperallergic.
(SEEcult.org)
