Odabrani za 6. Ars Kozaru
Žiri šeste Ars Kozare, međunarodne umetničke laboratorije u prirodi, koja će biti održana od 17. do 25. avgusta u Nacionalnom parku Kozara, odabrao je osam projekata autora iz Bosne i Hercegovine i Srbije, na osnovu rezultata međunarodnog konkursa na kojem je učestvovalo oko 40 umetnika iz sedam zemalja.
Od 35 projekata, pristiglih na konkurs od 38 autora iz BiH, Srbije, Hrvatske, Crne Gore, Slovenije, Nemačke i Francuske, odabrani su “Kretanje” Gorana Čupića, “Wildlife Concert” Kristine Drašković Bočkov i Sergeja Bočkova, “Kozaračka sekcija” Tamare Đorđević, Bojane Tamindžije i Dušana Marinkovića, “X’mas Tree” Miodraga Jovića, “Everywhere and Nowhere” Sanje Tomašević, “Mirko i Slavko - ilegalne emocije” Vladimira Bjeličića, “Nomad Art” Danijele Cvjetan i “Pacov” Miloša Vučićevića.
Prema navodima žirija šeste Ars Kozare, koji su činili Miodrag Manojlović (predsednik), Mladen Miljanović i Dajan Špirić, izbor ovogodišnjih učesnika bio je vrlo delikatan i težak proces, pre svega zbog toga što je zbog ograničenih materijalnih sredstava ili tehničke zahtevnosti predloženog projekta trebalo izabrati znatno manji broj učesnika od prijavljenih.
Ovogodišnji predlozi, kako je naveo žiri, predstavljaju različite pristupe i promišljanja integrisanja umetničke ideje u prirodni kontekst, ili promišljanja i preispitivanja prirodnog konteksta kao resursa za umetnost. Nekoliko radova zbog tehničke zahtevnosti nisu mogli biti izabrani, a njihovi autori će moći da ponovo konkurišu istim projektima na nekom od narednih Art in Nature Laboratory Ars Kozara, ako bi se do tada stvorili tehnički i materijalni uslovi za njihovu realizaciju, saopštilo je Likovno udruženje “Tač.ka” iz Prijedora, koje je organizator te jedinstvene umetničke manifestacije u regionu.
Rad „Kretanje“ Gorana Čupića iz Banjaluke svrstava se u umetničku instalaciju, a baziran je na kretanju materije u prirodi. Krugovi predstavljaju materiju koja se kreće, a spojeni krugovi čine oblik i daju dinamiku. Instalacija bi bila pričvršćena na drveće. Rad će biti realizovan od grana koje bi Čupić savijao i pravio krugove, a potom spajao u jedan oblik sa žicom.
„Wildlife Concert“ Kristine Drašković Bočkov i Sergeja Bočkova predviđa pravljenje muzičkih instrumenata na lokalitetu. U instalaciju bi bile uključene razne vrste instrumenata: udarački, duvački, žičani... a svi bi bili objedinjeni na jednom mestu, stvarajući tako svojevrsni koncertni orkestar. Na kraju, učesnici i prisutni moći će da ih upotrebe i odsviraju koncert.
Boškov je, inače, rođen u Moskvi, gde je i završio studije na Konzervatorijumu P.I . Čajkovski i na Državnom univerzitetu kulture. Kristina Bočkov, rođena u Beogradu, diplomirala je na Fakultetu likovnih umetnosti u klasi prof. Anđelke Bojović, gde je i magistrirala u klasi prof. Dragana Jovanovića i docenta Zorana Todorovića, a stekla je i master diplomu na Bauhaus univerzitetu u Vajmaru.
Tamara Đorđević, Dušan Marinković (Srbija) i Bojana Tamindžija (RS/BiH)predložili su rad „Kozaračka sekcija“, zamišljen kao serija formalnih i neformalnih predavanja i diskusija, čiji je cilj uvođenje problemskih i polemičkih tematizacija političko-ekonomskih, istorijskih i kulturnih aspekata socijalisitčkog nasleđa, interpretacije Narodnooslobodilačke revolucije, partizanstva i jugoslovenske prošlosti.
Rad Kozaračke sekcije je planiran kroz tri tematsko-predavačka okvira: istorijsko-umetnički, istorijski i političko-ekonomski, a predavači bi bili slovenački pesnik, esejista i istoričar umetnosti Miklavž Komelj, apsolvent istorije na Filozofskom fakultetu u Beogradu Milan Radanović i apsolvent filozofije na istom fakultetu Filip Šaćirović.
Među učesnicima šeste Ars Kozare je i Miodrag Jović iz Banjaluke, član Udruženja anonimnih artista (UAA!), čiji se rad „X’mas Tree“ sastoji od prirodnog stabla bora i ručno izrađene svastike (simbol nacizma) od drvenih letvica. Jović namerava da kod posmatrača izazove neku vrstu psihološke tenzije, ako se uzmu u obzir obe komponente (zasebno) i njihova opštepoznata simbolika. Ta neprirodna sinteza dva simbola - s jedne strane božićnog stabla koje simbolizuje zajedništvo, miroljublje... i svastike kao simbola ljudske destrukcije, agresije i zla, ima za cilj da ukaže na ljudsku sposobnost da kreira najdivnije i najmalicioznije zamisli.
Sanja Tomašević iz Beograda predstaviće instalaciju u prirodi „Everywhere and Nowhere“, kao integralni deo projekta „Geografija nepostojećeg prostora“, koju čini granje različite debljine i dužine. Vođena postavkom da je simulakrum verniji prikaz stvarnosti od nje same, Sanja Tomašević želi da stvori svojim radovima nove prostore, smeštene svuda a opet nigde. Istovremeno, namera joj je da predstavi jedinstveni doživljaj prirode i životne sredine, dinamiku pejzaža, njegove promene, stvarajući predele koji postoje i nestaju...
Vladimir Bjeličić, takođe iz Beograda, realizovaće rad „Mirko i Slavko - ilegalne emocije“, inspirisan stripom „Mirko i Slavko“, jednim od fenomena pop kulture bivše Jugoslavije u periodu od 1963. do 1974. Nastao je najpre kao reakcija na primedbu Jugoslovenske armije da popularna kultura na afirmiše dovoljno NOR, strip „Mirko i Slavko“ ikonički je predstavljao partizansku borbu koristeći stereotipnu dihotomiju dobra i zla (partizani i Nemci). Zapravo, predstavljao je ekstenziju ideološke matrice na polju popularne kulture. S druge strane, planina Kozara figurira kao sastavni deo posleratne mitologije u kontekstu partizanske borbe. Upravo na njoj se odvila krvava oružana borba okupatora i partizana, te stoga ona stoji kao simbol junaštva, požrtvovanosti i heroizma. Bjeličić je stoga predložio realizaciju serije fotografija koje bi funkcionisale kao re-enatcment stripa o Mirku i Slavku, ali u kontekstu izbrisanih/ ilegalnih emocija kojih je zasigurno bilo među pripadnicima partizanskih odreda.
Rad podrazumeva preuzimanje fiktivne i ikonične strip likove hrabrih partizana i njihovo stavljanje u specifičnu situaciju homoerotskog odnosa koji se odvija mesec dana pre ofanzive na planini Kozari. Shema samog stripa služila bi kao baza za građenje narativa (dijaloga), kao i niz drugih referenci na čitav korpus partizanskih filmova i knjiga. Međutim, sa obzirom na to da su tzv. druge istorije retko pisane i da se istoričari na ovim prostorim gotovo uopšte ne bave queer motivima u kontekstu NOB-a, na fotografijama bi prikazao samo jednog od heroja (Mirka) kako bi na simboličkoj ravni potcrtao nedviljivost i izolaciju alternativnog seksualnog identiteta i ponašanja u datom okviru.
Među učesnicima Ars Kozare je i Danijela Cvjetan, koja je završila slikarstvo i master studije vajarstva na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, a predložila je rad „Nomad Art“ zasnovan na ideji doslovnog ostavljanja traga umetnika i njegovog bivstvovanja u prostoru.
„Kroz nomadski način života mene kao umetnika želim da problematizujem i inputiram svoj trag u prostorima na kojima boravim. Kao umetnik (građanin sveta, oslobođena granica i 'ograničenosti-graničnosti' društava) stvaram/izrađujem svoj rad u vidu skloništa na mestima na kojima boravim.“, navela je Danijela Cvjetan u opisu svog rada.
Za šestu Ars Kozaru odabran je i rad “Pacov” Miloša Vučićevića iz Užica, koji živi i radi u Trebinju. Reč je o instalaciji u prirodi koja ukazuje na konstruktivnu vezu prirodnih materijala i same okruženja. Svojevrsni vid borbe pacova i prirode ukazuje i na odnos čoveka i društvene sredine koje ga okružuje.
Ars Kozara prati ideju pokreta umetnost u prirodi (Art in Nature) koji je doživeo ekspanziju 90-ih godina 20. veka. Ideja tog pokreta je stvaranje umetničkih radova u prirodnom okruženju i najvećim delom od materijala nađenih u prirodi. Tako i Ars Kozara, osim klasičnih instalacija i skulptura, proširuje polje interesovanja i na eksperimente šireg interdisciplinarnog polja koje obuhvata i umetnost koncepta, video-umetnost, relacionu umetnost, fotografiju, kritičke tekstove, eksperimentalnu poeziju, istraživački rad…
Grupa vizuelnih umetnika Tač.ka osnovana je u Prijedoru 2007. godine, okupljajući umetnike čiji je cilj podsticanje subverzivne umetničke scene u odnosu na aktuelne scene u Bosni i Hercegovini. Te scene se, prema navodima LU Tač.ke, kreću u dva prividno različita pravca: manipulisanje kulturnom tradicijom i njenim stereotipovima i brendovima, ali i manipulisanje političnostima i njenim hronologijama vezanim za državnu zajednicu.
Takođe, cilj Tač.ke je podsticanje restrukturalizacije savremene umetnosti i njenih (re)interpretacija u regionu koje su “zasnovane na inercijskoj glorifikaciji nošenoj pretencioznim retorikama ‘ozbiljnih bijenala’, dok se pionirski razgovori, analitička obrada i kritička sloboda, karakteristična za potrebe uskog diskurzivnog prostora, potiskuje, osuđuje i ne aktuelizuje unutar državnih, kulturnih institucija”.
Grupa Tač.ka nastoji i da se što više poveže sa sličnim udruženjima i grupama u zemlji i regionu i tako pokuša da utiče na subjekte nadležne u kreiranju kulturne politike.
(SEEcult.org)
