Omaž Fehmiuu na SFF-u

Sarajevo Film Festival (SFF) odaje 29. jula počast legendarnom glumcu Bekimu Fehmiuu, koji je nedavno tragično okončao život u Beogradu, a bio je jedan od najcenjenijih dramskih umetnika širom bivše Jugoslavije i jedan od retkih ovdašnjih glumaca koja je uspešno igrala rame uz rame sa holivudskim zvezdama.

Sarajevo Film Festival (SFF) odaje 29. jula počast legendarnom glumcu Bekimu Fehmiuu, koji je nedavno tragično okončao život u Beogradu, a bio je jedan od najcenjenijih dramskih umetnika širom bivše Jugoslavije i jedan od retkih ovdašnjih glumaca koja je uspešno igrala rame uz rame sa holivudskim zvezdama.

Festival njegovog rodnog Sarajeva odaće mu počast specijalnom projekcijom kultnog filma “Skupljači perja” srpskog reditelja Aleksandra Saše Petrovića, koji će biti prikazan u čast Fehmiua i na otvaranju Dokufesta u Prizrenu, gradu u kojem je slavni glumac takođe proveo deo detinjstva, a i kasnije mu se vraćao.

Film “Skupljači perja” iz 1967. godine, nagrađen u Kanu, biće prikazan na 16. SFF-u u Narodnom pozorištu.

Fehmiu u tom crnotalasnom filmu igra ulogu lepog i strasnog Bore, vojvođanskog Roma iz okoline Sombora, koji se bavi trgovinom guščijim perjem, a oženjen je starijom Romkinjom. Zagleda se u mladu Tisu koju je njen očuh Mirta, i sam perjar, namenio jednom mladom Romu. Tisa odbija svog budućeg supruga izjavljujući da, s obzirom da ima svega 12 godina, nije u stanju obavljati bračne dužnosti i priklanja se Bori. Oni odlaze u planinu gde se, u crkvi, venčaju...

Osim Fehmiua, u “Skupljačima perja” igraju i Olivera Vučo, Velimir Bata Živojinović, Gordana Jovanović, Mija Aleksić...

U čast Fehmiua, film “Skupljači perja” biće prikazan i 31. jula u Prizrenu, u okviru svečanog otvaranja devetog Dokufesta.

Fehmiu je izvršio samoubistvo 15. juna u Beogradu, a pre nekoliko meseci doživeo je moždani udar i bio je teško bolestan.

Godinama je bio izvan očiju javnosti, a ubio se iz pištolja u svom stanu.

Počast zvezdi jugoslovenske i svetske kinematografije odata je širom bivše Jugoslavije.

Fehmiu je kremiran 17. juna na Novom groblju u Beogradu, uz zvuke Betovenove “Ode radosti”, a prema njegovom zaveštanju, pepo je rasut u prizrensku reku Bistricu.

Umesto oproštajnih govora, njegova udovica, glumica Branka Petrić, otpevala je pesmu “Jezerce tiho, plavo”, koju su često pevali zajedno i bila je neka vrsta porodičnog obeležja. Iako je želeo da bude ispraćen u uskom porodičnom krugu, zbog čega nije bilo objavljeno mesto i vreme kremacije, veliki broj kolega iz sveta filma i pozorišta, kao i mnogobrojni Beograđani, došli su da se oproste od Fehmiua.

Rođen 1934. godine u Sarajevu, Fehmiu je živeo u Prizrenu, Prištini i Beogradu, a Akademiju za film i pozorište završio je 1960. godine u Beogradu, u klasi Mate Miloševića.

Glumio je u 50-ak filmova od 1953. i odigrao više od 40 epizodnih, srednjih i nekoliko glavnih pozorišnih uloga.

Bio je prvi kosovski Albanac koji je celokupno školovanje, do fakulteta, završio na albanskom jeziku i postao prvi profesionalni glumac.

Često je igrao u evropskim produkcijama, naročito u Italiji, a oprobao se i u američkoj kinematogafiji.

Sarađivao je sa rediteljima Dinom de Laurentisom i Džonom Hjustonom, a partneri na velikom platnu bili su mu Ava Gardner, Dirk Bogart, Šarl Aznavur, Olivija de Hevilend i brojne druge svetske zvezde.

Glumio je na albanskom, srpsko-hrvatskom, makedonskom, romskom, turskom, španskom, engleskom, francuskom i italijanskom jeziku.

Dobitnik je više nagrada, a za ulogu Halil-bega u filmu “Roj” Miće Popovića nagrađen je Zlatnom arenom na Festivalu jugoslovenskog igranog filma u Puli.

Od pozorišne glume se oprostio 1987. igrajući u predstavi “Gospođa Kolontajn” na sceni Jugoslovenskog dramskog pozorišta, a poslednja uloga na filmu bila mu je u ostvarenju “Džingis Kan” Kena Anekina 1992.

Mediji su pisali da se samoinicijativno oprostio od glume zbog antialbanske propagande, a njegov mlađi sin Uliks, takođe glumac, napisao je svojevremeno da su na njegovo povlačenje uticali “raspad Jugoslavije, strašan bratoubilački rat, uništenje Vukovara, bombardovanje Dubrovnika, dugogodišnja opsada Sarajeva, rat na Kosovu, bombardovanje SR Jugoslavije”.

“Odrekao se reči koje su za glumca najjače i najlepše sredstvo. Odrekao ih se i pretvorio ih u ćutanje - u protest. Hamlet bi rekao ‘Ostalo je ćutanje’“, naveo je Uliks Fehmiu.

Bekim Fehmiu objavio je 2001. godine knjigu “Blistavo i strašno”, u izdanju “Samizdata B92”, opisujući u njoj je detinjstvo provedeno u Sarajevu, Skadru i Prizrenu, kao i godine pred početak Drugog svetskog rata - do početka rada u Prištinskom pozorištu. Završio je i drugi deo memoara, u kojem se posebno osvrnuo na boravak u Holivudu i saradnju sa zvezdama poput Ave Gardner i Brižit Bardo, ali ta knjiga još nije izašla iz štampe.

(SEEcult.org)