Omaž Krisu Markeru
Festival BELDOCS priredio je omaž program uticajnom francuskom režiseru Krisu Markeru (1921-2012), plodnom i misterioznom autoru koji je tokom 60-godišnje karijere obeležio istoriju kinematografije, kako načinom snimanja, inovativnom tehnikom, angažovanim pogledom, tako i estetskim istraživanjima vremena, sećanja i prostora filmske slike.
U saradnji sa Francuskim institutom u Srbiji, BELDOCS prikazuje sedam filmova iz opusa Markera (Vazduh je crven, Do skorog viđenja, Šesta strana Pentagona, Pošto vam kažemo da je moguće, Ambasada, Bez sunca, 2084), kome će omaž program prirediti u maju i Subversive film festival u Zagrebu.
Publika BELDOCS-a ima priliku da vidi Markerov film “Vazduh je crven” (1998) koji se bavi revolucionarnim utopijama 60-ih i 70-ih - od Če Gevare do Rudija Dučkea, od Lenjina do Mao Ce Tunga, od Šarone do ulice Ge-Lisak, od Kube do Santjaga… Marker u tom filmu predlaže čitanje istorije kroz niz kadrova - krvavih, ironičnih, potresnih, smešnih. I poučnih.
“Do skorog viđenja” (1967) bavi se štrajkom u fabrici tekstila Rodijaseta u francuskom gradu Bezansonu u martu 1967. godine. Taj štrajk karakterističan je po preplitanju kulturnog i sociološkog plana: zahtevi se ne tiču isključivo preduzeća, već i načina života koji društvo nameće radničkoj klasi. Štrajkači koji su zauzeli fabriku imali su na raspolaganju filmsku opremu da snime svoju pobunu zahvaljujući Krisu Markeru, Žan-Lik Godaru i Brunu Mielu.
“Šesta strana Pentagona” (1967), snimljen u koloru, bavi se maršom na Pentagon u oktobru 1967. godine, koji je američka omladina organizovala u okviru pobune protiv rata u Vijetnamu.
Film “Pošto vam kažemo da je moguće” (1973), snimljen pet godina nakon maja 1968. godine, prikazuje radnike jedne fabrike koji se upuštaju u tada popularnu avanturu samoupravljanja. Međutim, rat između sindikata preti da parališe situaciju. Jedan od aktera traži od Markera da sindikalisti sami preuzmu odgovornost za snimanje.
Publika BELDOCS-a videće i film “Ambasada” (1975), čija se radnja događa u jednoj ambasadi u velikom južnoameričkom gradu, nakon državnog udara. Kamera ostaje u ambasadi i snima iz dana u dan život azilanata, ambasadora i njegove žene koji su ih primili.
Razmišljanje o kraju sindikalizma i njegovom krahu Marker je predstavio u filmu “2084” (1984). Na pitanje: “Šta da radim?”, sindikati odgovaraju: “Imaj poverenja”. Poziv na bunu praćen je stavom da je korišćenje tehnologije jedina šansa da zapadni svet opstane. Marker je tim filmom predvideo informatičku eru.
Biće prikazan i najpoznatiji Markerov film “Bez sunca” (1983), stominutni samokomentirajući esej o nedokučivosti pamćenja.
Omaž obuhvata i tribinu “Naravoučenija Krisa Markera” 27. aprila u Domu omladine Beograda, koja je posvećena njegovom uticaju na domaću dokumentaristiku, bivšu, sadašnju i buduću.
Filmski autor, esejista i multimedijalni umetnik Kris Marker, koga je Alen Rene (Alain Resnais) svojevremeno nazvao prototipom čoveka 21. veka, preminuo je 29. jula 2012. godine u Parizu, na svoj 91. rodjendan.
Marker je radio i kao Reneov asistent, a saradjivao je i sa Dušanom Makavejevom, koga je snimao u filmu “Jedna sestra i mnogo braće” (1994). Bio je i fotograf Koste Gavrasa, producent Sokurova...
Međunarodni festival dokumentarnog filma BELDOCS otvoren je 26. aprila u Sava centru filmom Marte Popivode “Jugoslavija, kako je ideologija pokretala naše kolektivno telo” i “Dragan Wende” Dragana von Petrovica, Lene Miler i Vuka Maksimoviča, a do 30. aprila predstavlja još tridesetak filmova koji pomeraju granice.
Program šestog BELDOCS-a obuhvata domaću i međunarodnu takmičarsku selekciju, informativnu selekciju srpskog filma i muzičke dokumentarce, uz revijalni program.
Festivalski sajt je www.beldocs.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
