Omaž Marijanu Crtaliću
Izložba “Od individualnih projekcija do kolektivne memorije - Darko Bavoljak i Igor Grubić Marijanu Crtaliću” u Muzeju savremene umetnosti u Zagrebu zamišljena je kao intimni, umetnički i kustoski omaž delovanju prerano preminulog multimedijalnog umetnika Marijana Crtalića (1968-2020).
Izložba predstavlja tri hronološki odvojene umetničke studije Marijana Crtalića, Darka Bavoljaka i Igora Grubića, koje odlikuje različit pristup interpretaciji kolektivne memorije industrijske baštine i njihovih aktera.
Crtalićev umetnički artikulisan aktivizam kontinuirano je reflektovao društveno-političke narative njegovog rodnog grada Siska.
“Kada danas imamo priliku videti rad Marijana Crtalića, shvatamo da taj rad predstavlja nezaobilazan i veoma konkretan doprinos valorizaciji i reaktualizaciji nasleđa socijalizma, i to u smeru aktivnog pregovaranja sa sadašnjošću, ali i kao temelj za svako kritičko promišljanje budućnosti”, naveo je MSU povodom izložbe, koja će biti otvorena 10. januara.
Crtalićevu umetničku praksu obeležava sakupljanje, arhiviranje i beleženje svakog trenutka postojanja i delovanja. Njegova multimedijalna instalacija “Nevidljivi Sisak – Fenomen Željezara” iz 2009. godine rezultat je dugogodišnjeg umetničkog i aktivističkog delovanja kojim je nastojao podići svest o važnosti prirodne, kulturne i industrijske baštine grada Siska, odnosno učiniti Sisak vidljivim.
Dokumentarni film “Industrijski raj” ukazuje na nedostatak brige tadašnjeg vlasnika za park skulptura koje su nastajale na Likovnoj koloniji Željezare Sisak (1971-1990) u sinergiji renomiranih umetnika i radnika.
Kako su izgledala postrojenja, proizvodni procesi i njihovi akteri velikih industrijskih kompleksa Željezare Sisak i Rafinerije nafte u Sisku 1984. pokazuje ciklus fotografija “Sisak 1984” Darka Bavoljaka. Ove fotografije nastaju u formativnim godinama umetnika i bliske su estetici kruga fotografa okupljenih oko časopisa Polet i Studentski list.
Tema složenih društvenih procesa i traumatičnih okolnosti svakodnevice (pos)tranzicijskog vremena sveprisutna je u radovima Igora Grubića još od 1990-ih. U multimedijalnom projektu “Anđeli garavog lica” (2004-2006) na sugestivan način promišlja politički kontekst. U formi fotografske serije poetizuje portrete rudara iz rudnika Kolubare, dodavanjem krila na simboličan način uzdiže ih na nivo moralne okosnice društva. Njihovu poziciju dodatno kontekstualizuje u kratkom filmu o poznatom štrajku koji je označio početak kraja režima Slobodana Miloševića i početak ciklusa društvenih promena u Srbiji 2000. godine, u kojem prizore pogona naizmenično niže sa sekvencama dokumentarnog arhivskog video zapisa.
Izložba je dvogodišnji saradnički projekat zagrebačkog MSU i Gradske galerije Striegl u Sisku.
Kustoskinje izložbe su Ivana Janković iz MSU Zagreb i Alma Trauber GGS Sisak, a realizovana je uz podršku Ministarstva kulture i medija Hrvatske, Gradske galerije Striegl iz Siska i Grada Siska.
Izložba će biti otvorena do 12. februara.
(SEEcult.org)
