Originali Pajka u Splitu

Izložba jednog od najvećih savremenih umetnika i ključne ličnosti video umetnosti Nam Džun Pajka (Nam June Paik, 1932-2006) biće otvorena 1. septembra u Splitu, a obuhvata originalne crteže, grafike, video, objekte, te opsežnu foto i video dokumentaciju.

Izložba jednog od najvećih savremenih umetnika i ključne ličnosti video umetnosti Nam Džun Pajka (Nam June Paik, 1932-2006) biće otvorena 1. septembra u Splitu, a obuhvata originalne crteže, grafike, video, objekte, te opsežnu foto i video dokumentaciju.

Izložba čuvenog avangardnog umetnika korejskog porekla biće otvorena u Domu mladeži, u okviru programa “New Media” Split film festivala, koji će biti održan od 12. do 19. septembra.

Video skulpture, instalacije, performansi i video radovi Pajka čine jedan od najuticajnijih i najznačajnijih opusa savremene umetnosti.

Pajk je izuzetno doprineo istorijskom razvoju video umetnosti. Koristeći radikalne umetničke postupke s britkim humorom, dekonstruisao je i demistifikovaoa jezik, sadržaje i tehnologiju televizije, istražujući ikonoklastičnim delima i spoj umetnosti i pop kulture, istakli su organizatori splitskog festivala.

Rođen u Seulu 1932. godine, Pajk je preminuo početkom 2006. u svom stanu na Floridi, u 74. godini.

Studirao je muziku i istoriju u Tokiju, a 1956. diplomirao je na području estetike. Školovanje je nastavio u Minhenu i Kelnu, kao i na muzičkom Konzervatorijumu u Frajburgu.

Od 1958. do 1963. godine radio je sa Karlhajncom Stokhauzenom (Karlheinz Stockhausen) u WDR studiju za elektronsku muziku u Kelnu, a od početka 60-ih učestvovao je na brojnim evropskim performansima, akcijama i događajima Fluksusa. Njegovi evropski Fluksus performansi, akcije i događaji, uključivali su “preparirane” klavire i muzičke instrumente, a kasnije i prepravljene televizijske prijemnike.

U Nemačkoj je sarađivao sa Volfom Vostelom (Wolf Vostell) i Jozefom Bojsom (Joseph Beuys), te upoznao avangardnog kompozitora Džona Kejdža (John Cage), čije su ideje i umetnost imali veliki uticaj i na njegov rad.

Prvu samostalnu izložbu “Exposition of Electronic Television” Pajk je imao 1963. u galeriji Parnaš u Vupertalu, a potom odlazi u Njujork, gde je “otkrio” Sony Portapak i video, što je postala i jedna od najtrajnijih, ako ne i apokrifnih legendi video umetnosti.

Njegova prva samostalna njujorška izložba bila je u galeriji Bonino 1966. godine, a tri godine kasnije izlagao je na značajnoj izložbi “TV as a Creative Medium” u galeriji Howard Wise.

Pajkova rana dela karakterisala je manipulacija slike i boje pomoću Paik/Abe sintisajzera, a ti eksperimenti predstavljali su i revoluciju tehnološke gramatike medija.

U video radovima Pajk je često sarađivao i odavao počast avangardnim umetnicima koji su bili njegovi prijatelji i kolege (Cage - A tribute to John Cage, 1973; Merce Cunningham - Merce by Merce Paik, 1978; Allen Ginsberg i Allan Kaprow - Allan ‘n’ Allen's complaint, 1978. i Julien Beck - Living with Living Theatre, 1989).

U Njujorku je započeo i dugogodišnju saradnju sa avangardnom violončelistkinjom Šarlot Murman (Charlotte Moorman), sa kojom je napravio niz značajnih dela utemeljenih na ideji performansa. Među njihovim najozloglašenijim radovima su “Opera Sextronique” (1967), “The TV Bra for Living Sculpture” (1969) i “TV Cello” (1971).

Murmanova je svirala u toplesu u produkciji “Opere Sextronique”, eksplicitno ukazujući na vezu antropomorfnog čela i samog muzičara.

Pajk je najpoznatiji po izvanrednom opusu video installacija i skulptura, uključujući “TV Buddha” (1974), “TV Garden” (1974-1978) i “Fish Flies on Sky” (1975), do “Family of Robots” (1986) i “Megatron” (1995).

Tokom 80-ih je radio međunarodne satelitske prenose, uključujući “Good Morning Mr. Orwell” (1984) i “Bye Bye Kipling” (1986), globalne video instalacije koje spajaju potpuno različite prostorne, kontekstualne i vremenske događaje.

Među brojnim nagradama Pajka su i prva nagrada/najbolji paviljon za “Artist as a Nomad” u nemačkom paviljonu na Bijenalu u Veneciji 1993. godine, te prestižna Kjoto nagrada u Tokiju 1998.

Časopis “Artnews” ga je uvrstio među 25 najuticajnijih umetnika 20. veka.

Među brojnim izložbama Pajka najveća je bila retrospektiva “The Worlds of Nam June Paik”, priređena je 2000. godine u Gugenhajm muzeju u Njujorku

Pajkova izložba u Splitu biće otvorena do 30. septembra.

Split film festival posvećen je novim, kreativnim, eksprimentalnim, radikalnim, subverzivnim ostvarenjima (film, video i novi mediji), posebno radovima nastalim u otklonu od vladajućih kanona filmske i video produkcije, bilo da je reč o filmskoj tehnici ili najnovijoj tehnologiji elektronske slike.

Sajt Split film festivala je www.splitfilmfestival.hr

(SEEcult.org)