Otvoren 44. Fest

Međunarodni filmski festival u Beogradu, 44. Fest, počeo je 26. februara u Sava centru domaćim debitantskim filmom “Vlažnost” Nikole Ljuce, a otvorila ga je španska glumica Viktorija Abril, kojoj je uručena nagrada Beogradski pobednik za dosadašnje stvaralaštvo.

Prošle godine ustanovljenu nagradu za dosadašnje stvaralaštvo primio je i američki reditelj Džon Mektirnan, dok je Beogradskog pobednika za izuzetan doprinos filmskoj umetnosti dobio legendarni domaći glumac Velimir Bata Živojinović, a u njegovo ime to priznanje je primila njegova supruga Julijana Lula Živojinović.

Počasna gošća 44. Festa, koji će prikazati do 6. marta 110 premijernih filmova, posvetila je nagradu reditelju Visenteu Arandi, koji je preminuo 2015. godine, a zbog kojeg je, kako je rekla, i počela da se bavi filmom.

Poželevši publici Festa na srpskom “dobro veče”, Viktorija Abril je podsetila i da je pre sedam godina bila u Beogradu, kada je održala koncert.

Poručila je da je “ljubav svuda oko nas” i da bi je trebalo prihvatiti.

Viktorija Abril, kojoj je nagradu uručio umetnički direktor Festa Jugoslav Pantelić, ranije tokom dana je u susretu sa novinarima govorila i uticajima u karijeri u kojoj je snimila oko 60 filmova, izazovima i razlici snimanja filma danas i pre dve – tri decenije.

Publiku Festa pozvala je i da 27. februara pogleda u Jugoslovenskoj kinoteci, koja će joj dodeliti svoje najveće priznaje Zlatni pečat, filmove “Veži me” (1990) Pedra Almodovara i “Žena koja je obrisala suze” (2012) makedonske rediteljke Teone Strugar Mitevske.

Specijalni gost 44. Festa je i američki reditelj Džon Mektirnan, kome je nagradu uručio domaći glumac Gordan Kičić, ističući da su Mektirnanovi filmski heroji bili heroji njegovog detinjstva.

Autor filmova “Predator”, “Umri muški”, “Lov na crveni oktobar”…, koji je takođe i dobitnik Zlatnog pečata, najavljen je kao “poslednji akcioni heroj Holivuda” i “legenda koja hoda”, a publici Festa priznao je da su mu osećanja pomešana – da je s jedne strane sjajno primiti nagradu kakva je Beogradski pobednik, a s druge strane je strašno, jer shvata da je “došao do tačke u životu” kada mu uručuju takve nagrade.

Mektirnan je pitao voditelje svečane ceremonije, glumce Nebojšu Milovanovića i Tamaru Dragičević, koji film otvara Fest, a kada su mu odgovorili da ih to pita po završetku, poručio je kratko: “Uživajte”.

Beogradskog pobednika za izuzetan doprinos filmskoj umetnosti dobio je “prvi domaći akcioni heroj” Velimir Bata Živojinović, koji iza sebe ima 272 uloge, a kako su istakli voditelji, pobeđivao je Hitlera i u filmu, i u vicevima, i u životu, kada je ukrao jednom nacističkom oficiru obuću.

U ime “jednog jedinog” Živojinovića, nagradu je primila njegova supruga Julijana, koja ga prati više od 50 godina, a prestižno priznanje uručio joj je mladi glumac Miodrag Miša Dragičević.

Zahvaljujući na nagradi, ona je podsetila da je Bata Živojinović i jedan od osnivača Festa, ističući da je ponosan što je dobio nagradu Beogradski pobednik. “Negde se i sam oseća pobednikom, nadam se da mu nećete zameriti”, rekla je supruga legendarnog filmskog glumca, kome je publika u prepunoj Velikoj dvorani Sava centra uputila gromoglasan aplauz.

Publici su se predstavili i predsednici žirija glavnog i nacionalnog takmičarskog programa, ruski reditelj Pavel Lungin i domaći glumac, reditelj i producent Dragan Bjelogrlić.

Lungin je, na pitanje voditelja da li voli da ocenjuje rad kolega, rekao da je to pre pitanje za psihoanalitičare, ali da smatra i da svi koji se bave filmom samo to i rade - ocenjuju rad svojih kolega.

“Problem žirija je da se oslobodi svojih kompleksa i da se potrudi da bude otvoren”, rekao je Lungin, koji je naveo i da je jedini kriterijum kojim se rukovodi to da li postoji talenat i da li u filmu živi život.

“Filmovi, kao i hrana, dele se na žive i mrtve. Ja volim živ film”, rekao je Lungin, koji će oceniti sa kolegama u žiriju 15 filmova iz 13 zemalja u Glavnom takmičarskom programu.

Bjelogrlić je rekao da čak 19 naslova u nacionalnom programu Srpski film, među kojima su i manjinske koprodukcije, predstavlja “impozantan broj”, te da se nada da će kvalitet biti jednak kvalitetu.

Autori filmova, kako je rekao, mogu da očekuju od žirija strogost i pravičnost.

 Dobra žena

Uz “Vlažnost” Nikole Ljuce, koji je pre otvaranja Festa premijerno prikazan na Berlinalu, među debitantima na Festu je i nagrađivana glumica Mirjana Karanović koja se prvi put predstavlja kao rediteljka filmom “Dobra žena”, za koji je i napisala scenario sa Darkom Lungulovim i Stevanom Filipovićem. Karanovićeva tumači i glavnu ulogu u tom filmu koji je nedavno imao svetsku premijeru na Sandensu, a na 44. Fest dolazi posle učešća na festivalu u Geteborgu.

Reditelj Oleg Novković premijerno će prikazati “Otadžbinu” - drugi deo svojevrsne trilogije koju je započeo filmom “Beli, beli svet”, a bavi se životima izbeglih, prognanih, odbačenih i neprihvaćenih i posledicama nemilosrdnog građanskog rata 90-ih na ovim prostorima.

Program Srpski film obuhvata i “Apofeniju”, drugi dugometražni film novosadskog reditelja Marina Maleševića, naučno-fantastiči film “Procep” Dejana Zečevića, rađen u srpsko-slovenačko-južnokorejskoj koprodukciji, te rusko-srpski “Brat Dejan”, u režiji Bakura Bakuradzea, sa Markom Nikolićem u glavnoj ulozi bivšeg generala optuženog za ratne zločine.

  Zvizdan

Fest će prikazati i manjinske srpske koprodukcije - višestruko nagrađivani “Zvizdan” Dalibora Matanića i “Ti mene nosiš” Ivone Juke, te “S one strane”, novi film nagrađivanog hrvatskog reditelja Zrinka Ogreste, komediju “Život je truba” Antonia Nuića, te bioskopski hit u Hrvatskoj “Narodni heroj Ljiljan Vidić”, u režiji Ivana Gorana Viteza.

Među 19 filmova u nacionalnoj selekciji su i oni koji su već prikazani u bioskopima, poput filmova “Panama”, “Pored mene”, “Amanet”, “Sizif K”, “Porodica” i “Smrdljiva bajka”.

U pod-selekciji niskobudžetnih filmova “Microwave” našli su se filmovi “Porodica” Saše Radojevića, drama sa elementima horora “Otvorena”, debitantski dugometražni film Momira Miloševića, te “Paluba ispod Terazija” multimedijalnog umetnika Dejana Vlaisavljevića Nikta, inspirsan filmom “Scarlet Street” Frica Langa.

Glavni takmičarski program ima 15 filmova iz 13 zemalja: Francuske, Irana, Nemačke, Mađarske, Norveške, Izraela, Meksika, Vijetnama, Italije, Hrvatske, Gvatemale, Bugarske i SAD.

Glavni program van konkurencije, koji po pravilu privlači najviše pažnje, obuhvata neke od favorita za Oskara, kao što su “Bruklin” , “Kerol”, “Pod lupom”, “Dankinja”, “Trambo”, “Sikario”, ostvarenja poznatih reditelja “Kraljica pustinje” Vernera Hercoga, “99 domova” Ramina Bahranija, te “Ave Cezare” Itana i Džoela Koena, kojim je otvoren 66. Berlinale, “Mladost” Paola Sorentina, “Nerazuman čovek” Vudija Alena, “Jastog” Jorgosa Lantimosa, “Imati 17 godina” Andrea Tešinea, filmovi Tomasa Vinterberga “Komuna” i “Daleko od razuzdane gomile”.

  Mladost

Treći takmičarski program Granice, u selekciji reditelja Mladena Đorđevića, obuhvata 11 subverzivnih filmova iz Nemačke, Francuske, Hrvatske, Japana, Tajlanda, Argentine, Indije, Etiopije i Poljske.

Đorđević je selektor programa Thrills & Kills i Microwave, a zajednička ideja je da “pokaže sukob savremenog poretka koji je oboleo i onog što je iskonsko, frustracija potisnutih u kolektivno nesvesno, koje u doba krize izbijaju na površinu i donose nam osećaj da smo na ivici rata”.

Među najtraženijim naslovima uoči otvaranja Festa izdvojili su se Sorentinova “Mladost”, te filmovi “Ave Cezare” braće Koen, Alenov “Nerazuman čovek” i “Kerol” Toda Hejnsa.

Karakteristika Festa i ove godine je raznolikost filmskih izraza i zemalja porekla, uključujući i na ovim prostorima manje poznate kinematografije, poput Vijetnama, Gvatemale i Albanije. Takođe, biće predstavljen i rekordan broj – čak 18 filmova, čiji su reditelji žene.

Festivalski sajt je fest.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, kao i u PRILOGU

*Foto: Fest (Dušan Milenković)

(SEEcult.org)