Ovacije Njujorškoj filharmoniji

Intoniranjem srpske i američke himne, Njujorška filharmonija počela je završni koncert 42. BEMUS-a u krcatom Sava centru, a ispraćena je ovacijama, a kao bonus je izvela kraću deonicu Leonarda Bernštajna, svog bivšeg šefa-dirigenta sa kojim je gostovala u Beogradu pre 51 godinu.

Intoniranjem srpske i američke himne, Njujorška filharmonija počela je završni koncert 42. BEMUS-a u krcatom Sava centru, a ispraćena je ovacijama, a kao bonus je izvela kraću deonicu Leonarda Bernštajna, svog bivšeg šefa-dirigenta sa kojim je gostovala u Beogradu pre 51 godinu.

Dirigent Alan Gilbert izlazio je više puta da se poklanja publici posle dvočasovnog koncerta, podeljenog na dva dela pauzom od dvadesetak minuta, a posebne ovacije doživeo je i izvrstan grčki violinista Leonidas Kavakos, sa kojim su njujorški filharmoničari izveli Sibelijusov Koncert za violinu i orkestar u d molu, op. 47.

Na programu su bili i Debisijev Prelid za popodne jednog fauna i Bramsova Simfonija br. 4 u e molu, op. 98.

Gostovanje Njujorške filharmonije u Beogradu organizovano u saradnji sa Ambasadom SAD, a koncertu su, osim američke ambasadorke Meri Vorlik, prisustvovali i predstavnici beogradskih i srpskih vlasti i mnogobrojne ličnosti javnog i kulturnog života.

U Sava centru nije bilo slobodne ni rezervne stolice, pa se sedelo i na stepenicama dvorane ili stajalo.

Njujorška filharmonija je prvi put gostovala u Beogradu još 1959. godine, u Domu sindikata, a sada je na evropskoj turneji, u okviru koje će 26. oktobra nastupiti i u Cankarjevom domu u Ljubljani, a potom u Varšavi.

Za koncert njujorških filharmoničara pod vođstvom Gilberta, prvog rođenog Njujorčanina na mestu šefa-dirigenta tog najstarijeg simfonijskog orkestra na svetu, izdvojene su dve trećine ovogodišnjeg budžeta BEMUS-a, koji ukupno iznosi oko 33 miliona dinara.

Njujorška filharmonija osnovana je još 1842. godine, a održala je do sada više od 15.000 koncerata, od kojih 180 samo ove godine.

Dobila je 20 nagrada Gremi, a vodili su je slavni dirigenti kao što su Lorin Mazel, Zubin Mehta, Leonard Bernštajn, Kurt Mazur, Igor Stravinski...

Karte za koncert Njujorške fiharmonije u Sava centru, inače, koštale su od 1.900 do 5.300 dinara (od oko 20 do 50 evra), a polovina ih je planula još pre početka BEMUS-a i kupovali su ih građani iz cele Srbije.

Njujorška filharmonija oduvek je imala vodeću ulogu u američkom muzičkom životu, promovišući muziku posebno svog vremena, a poznata je u čitavom svetu - gostovala je u 429 gradova u 62 zemlje. Često ima značajnu ulogu i u takozvanoj “kulturnoj diplomatiji”, pa je tako, između ostalog, ostvarila i istorijsku posetu Pjongjangu 2008. godine.

Orkestar je od 1917. realizovao gotovo 2.000 trajnih snimaka, od kojih je više od 500 još u prodaji.

Dirigent Alan Gilbert nasledio je u septembru 2009. na mestu muzičkog direktora Njujorške filharmonije Lorina Mazela, jednog od mnogih dirigentskih velikana koji su stajali na čelu tog ansambla.

Solista Leonidas Kavakos, koji je na turneji sa Njujorškom filharmonijom,
nastupa i kao kamerni muzičar i kao dirigent, a svira na Stradivarijusovoj violini Abergavenny iz 1724.

Još kao tinejdžer pobedio je na takmičenju Sibelijus 1985. godine, a 1988. pobedio je i na takmičenju Paganini, nakon čega su mu se otvorila vrata za nastupe širom sveta.

BEMUS je u 42. izdanju, sloganom “Open This Door Now”, pozvao na otvaranje vrata za kulturu i spremnost na novu muziku i nove izvođače.

Najveći festival umetničke muzike u Srbiji počeo je 16. oktobra u Jugoslovenskom dramskom pozorištu koncertom Simfonijskog orkestra RTS-a i dirigenta Bojana Suđića sa birmingemskim duom udaraljki Marac 2 (umesto ranije najavljenog austrijskog perkustioniste Martina Grubingera, koji je otkazao učešće iz porodičnih razloga).

Otvaranje 42. BEMUS-a bilo je u znaku premijernog izvođenja festivalske porudžbine - dela “Skamenjeni odjeci” Stevana Kovača Tikmajera, kompozitora poreklom iz Srbije, koji živi i radi već godinama u Francuskoj.

Program 42. BEMUS-a obuhvatio je, između ostalog, i nastupe soprana Karen Vurš iz Francuske, pijaniste Vladimira Miloševića, čijim je koncertom obeležena 200-godišnjica rođenja Frederika Šopena i Roberta Šumana, kao i Bazelskog kamernog orkestra.

Obeležena je i stogodišnjica rođenja kompozitora Vojislava Vučkovića - koncertom soprana Anete Ilić i grupe domaćih solista, na koji je ulaz bio besplatan, kao i na još nekoliko koncerata.

Na 42. BEMUS-a održana je i premijera Mocartove opere “Figarova ženidba” u Narodnom pozorištu, u režiji Jagoša Markovića, pod vođstvom dirigenta Premila Petrovića.

Takođe, predstavljen je i komplet kompakt diskova Ljubice Marić (PGP RTS).

Selektor BEMUS-a i ove godine je Sreten Krstić, a od 2011. selekciju preuzima Zoran Erić, čiji će prvi zadatak, kako je najavljeno, biti da uspostavi ponovo kontakt s Beogradskom filharmonijom, koja je jedan od osnivača BEMUS-a, a ne nastupa ni ove godine.

BEMUS ima prvi put ima i humanitarni karakter - donatori će, kako je najavljeno, najmanje 500.000 dinara dati za decu u domovima u Zvečanskoj i Sremčici, Sigurnu kuću i Roditeljsku kuću.

BEMUS je pokrenuo i inicijativu za osnivanje Nacionalne asocijacije izvođačkih festivala Srbije u kojem su i Beogradski festival igre, BITEF, BELEF, Gitar art, TIBA, Beogradski džez festival, kao i Festival u Kanjiži, Sterijino pozorje u Novom Sadu, Mokranjčevi dani u Negotinu, Niške muzičke svečanosti... Time bi svi ti festivali postali članovi Evropske asocijacije festivala, a prema rečima predstavnika gradskih vlasti, tako bi se došlo i do racionalizacije u organizaciji i finansiranju kulturnih programa.

Osim gradskih vlasti, BEMUS je dobio podršku i Ministarstva kulture Srbije, a 11 miliona obezbedio je Jugokoncert kao organizator.

Sajt BEMUS-a je www.bemus.rs

(SEEcult.org)