Ovde nema dece…
Biblioteka grada Beograda predstavlja od 2. jula originalne crteže Tomasa Gevea, potresnu vizuelnu priča jevrejskog dečaka koji je kao 13-godišnjak bio svedok mnogih stradanja u koncentracionim logorima. Izložba “Ovde nema dece...” u galeriji Atrijum govori o sudbini zatočenika, svireposti i egzekucijama u ozloglašenim logorima Aušvicu, Gros-Rozenu i Buhenvaldu.
Biblioteka grada Beograda predstavlja od 2. jula originalne crteže Tomasa Gevea, potresnu vizuelnu priča jevrejskog dečaka koji je kao 13-godišnjak bio svedok mnogih stradanja u koncentracionim logorima.
Izložba “Ovde nema dece...” u galeriji Atrijum govori o sudbini zatočenika, svireposti i egzekucijama u ozloglašenim logorima Aušvicu, Gros-Rozenu i Buhenvaldu.
Ciklus od 79 crteža nastao je neposredno pred oslobođenje 1945. godine, u poslednje tri nedelje. Nemajući snage da hoda i napusti baraku, Geve je crtao prizore svakodnevnice u koncentracionim logorima na poleđini obrazaca koje su ostavili SS vojnici.
Prijatelji su mu doneli vodene boje i sedam drvenih, od kojih nijedna bila duža od 3 centimetra.
Sive boje nije bilo, pa zbog toga Tomas čuvare nije slikao u sivoj SS uniformi, već u žutoj.
Kratkim potezima prikazao je najstrašnije događaje sa mnogo detalja, koji su se dešavali u fabrici smrti, gde su nacisti lišavali zatvorenike svih ljudskih osobina: grupne kompozicije sa prozivki, prinudnog rada, torture, vešanja i umiranja u gasnim komorama.
Redukovan crtež odlikuje mnoštvo simbola i znakova simetričnih formi, krugova, trouglova, kosih četvorouglova, slova S u obliku zmije... Figure zatvorenika su prikazane jednobrazno, bezlično. Žene se prepoznaju po odeći i dugoj kosi, a deca po veličini.
Prema navodima Mirjane Savić, bez obzira na semantizovan, redukovan dečji crtež, njegovi radovi govore o svesti i sposobnosti da izrazi i realno opiše, a time i ovekoveči preživljene događaje.
Geve je rođen 1929. na Baltičkom moru, a 1943. godine je s majkom deportovan u koncentracioni logor Aušvic, gde mu je majka i umrla.
Pred dolazak Crvene armije evakuisan je u logor Gros-Rozen, a zatim u Buhenvald. Iako je oslobođenje stiglo 11. aprila, zbog iscrpljenosti i opšte slabosti ostao je izvesno vreme u logoru. U tim danima je i počeo da crta.
Po završetku Drugog svetskog rata, završio je Građjevinski fakultet, a danas živi u Izraelu, na sunčanoj obali Sredozemnog mora, u gradu Haifi.
Originalni crteži Gevea čuvaju se u zbirci muzija “Yad Vashem" u Jerusalimu, u centralnom Spomen muzeju posvećenom genocidu nad Jevrejima.
Izložba “Ovde nema dece...” organizovana je u saradnji sa Savezom jevrejskih opština, a na otvaranju će govoriti direktorka BGB Jasmina Ninkov, predsednik Saveza jevrejskih opština Aleksandar Nećak i zamenik ambasadora Nemačke u Srbiji Urlih Zidbek.
Izložba će biti otvorena do 19. jula.
Sajt Biblioteke grada je www.bgb.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
