Pansini u sivoj) (zoni

Prostor savremene i medijske umetnosti siva) (zona u Korčuli prvi put predstavlja radove klasika avangardnog filma Mihovila Pansinija u njegovom rodnom gradu, uključujući “Zahod” iz 1963. godine, čija je projekcija na lokaciji na kojoj je i snimljen - bivšem javnom toaletu, a danas trafostanici.

Prostor savremene i medijske umetnosti siva) (zona u Korčuli prvi put predstavlja radove klasika avangardnog filma Mihovila Pansinija u njegovom rodnom gradu, uključujući “Zahod” iz 1963. godine, čija je projekcija na lokaciji na kojoj je i snimljen - bivšem javnom toaletu, a danas trafostanici.

Projekcije filma “Zahod”, posvećenog Dušanu Makavejevu, su 30. i 31. avgusta u ulici ispred letnjeg kina u Korčuli, dok će prva tri septembarska dana u galeriji siva) (zona biti prikazan program nazvan “Kako prostor pamti?”, koji sadrži tri filma: “Osuđeni” (1954), “Brodovi ne pristaju” (1955) i “Siesta” (1958).

Film “Zahod” prikazuje čoveka koji uporno nosi vodu i ispire zahod usklađenim redom i to obredno izvršavanje dužnosti stvara atmosferu izgubljenosti i destrukcije ličnosti.

“Osuđeni” je priča o neumitnosti sudbine jednog petla, čiji kraj pasivno posmatra devojčica. Izražena je teskoba zarobljenosti, okruženja žicom i unapred određene nepromenljive sudbine.

“Siesta” prikazuje dvorište hotela. Ljudi odlaze, prolaze, sede, kartaju se... List papira zaleprša na povetarcu. Kroz prozor hotela sve to posmatra devojka. I kao što jedno popodne prolazi dok ona gleda kroz prozor, tako je prošao i ceo život...

“Brodovi ne pristaju” film je posvećen Francu Kafki, a govori o teskobi čoveka zarobljenog na ostrvu okruženom morem, te o njegovim pokušajima da dopre do nečeg drugog. Kada naiđe žena, ti pokušaji prestaju, a čovek postaje žrtva svoje pasivnosti.

Rođen u Korčuli 1926. godine, Pansini se smatra jednim od najvećih autora amaterske kinematografije, a bio je pokretač GEFF-a i antifilma.

Snimio je tridesetak kratkometražnih filmova tokom 50-ih i 60-ih godina, a u svom produktivnim radu često je menjao poglede na ekspresivnu i poetsku kinematografiju i konačno antifilm (kinematografija s redukcijskim mogućnostima).

U Kinoklub Zagreb, prema podacima Hrvatskog filmskog saveza, dolazi 1947. godine, čiji član postaje zajedno s Tomislavom Kobiom. Oba su bii predstavnici revizionističkog krila u Kinoklubu, s kojima završava razdoblje porodičnih filmova, započeto osnivanjem Kinokluba Zagreb, koje su obeleežili autori poput Paspe i Miletića.

I Pansini je započeo porodičnim filmovima, ali se 1955. godine, na 3. festivalu jugoslovenskog amaterskog filma u Zagrebu, prikazao u drugačijem svetlu.

Njegovi filmovi “Osuđeni” i “Brodovi ne pristaju”, snimljeni na filmskoj traci 8mm, crno-beli, odmah su uzeti u razmatranje kao nekonvencionalna dela, a i danas su sačuvali vizuelne vrednosti, uprkos koroziji vremena.

Sudbina amaterske kinematografije na prostoru bivše Jugoslavije, prema navodima HFS-a, ne bi bila toliko zanimljiva ni specifična bez Pansinija. Zvali su ga “pesnikom istraživačem”.

Kao autor je bio lucidan, pionir novih ideja u amaterskoj kinematografiji, koje su bile uporedive s tendencijama u evropskoj kinematografiji.

Prolifikacija intimnih svetova, ignorisanje spektakla, niski budžeti, snimanja izvan studija, na ulici, bila su istaknuta obeležja nove duhovne generacije evropske kinematografije.

Kratkometražni filmovi “Siesta” i “Zahod”, u kojima Pansini napušta svoje pretenzije prema profesionalnoj kinematografiji, znače korak napred prema oslobođenju latentne energije. Autentična vrednost medija kreira se u procesu “redukcije intervencije autora u svom delu” - filmska kamera stavljena je u poziciju slučajnog voajera i snima kadrove kojima nije dirigovao reditelj. Odbacivanje, dakle, kinematskih efekata usmerava gledaoca na duhovni potencijal audio-vizuelnog sadržaja.

Sledeća istraživanja vode ga, pod navodnicima, u apsolutni eksperiment unutar medija, nazvan “fiksacija” (K3 - Čisto nebo bez oblaka), nakon čega Pansini završava potragu u mediju i zaustavlja kreaciju, oslanjajući se na različite alternativne ideje.

Njegov antikonformistički stav prema kinematografiji, prema navodima HFS-a, važniji je i podsticajniji od njegovih filmova.

Pansinijevi uticaji proširili su se na mlade autore kako u Zagrebu, Beogradu i Splitu, tako i u Sarajevu, Ljubljani.

Pansini je predvodnik konceptualnih istraživanja u području medija, sveži duh amaterske kinematografije. U onom vremenu imao je dva usporedna života: u jednom je bio specijalista medicine koji će vremenom doktorirati i postati profesor na fakultetu; u drugom je bio filmofil i plodan filmski amater, katalizator avangardne kinematografije i pokretač razgovora o antifilmu.

Bio je glavni animator GEFF-a, prvog svetskog festivala eksperimentalnog filma u to doba.

Korčulanski program Pansinijevih filmova organizovan je u saradnji sive) (zone sa UIII i Hrvatskim filmskim savezom iz Zagreba, te sa Gradskim muzejom Korčula.

Sajt sive) (zone, čiji je kustos Darko Fritz, je http://hr.grey-area.org, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

(SEEcult.org)