Pet godina predstave, 25 godina od smrti Dade Vujasinović

Hleb teatar izvešće 18. aprila u Bitef teatru predstavu “O s(a)vesti - esej u pokretu o Dadi Vujasinović”, kojom će obeležiti petogodišnjicu od premijere i još jednom podsetiti da tragična smrt hrabre beogradske novinarke nije rasvetljena ni posle 25 godina.

Predstava “O s(a)vesti”, nastala u koprodukciji Bitef teatra i Hleb teatra, ima misiju da progovori scenskim sredstvima o životu i delu hrabre novinarke Radislave Dade Vujasinović, koja je pronađena mrtva u porodičnom stanu u Beogradu 8. aprila 1994. godine.

Autorsko delo glumice i rediteljke Sanje Krsmanović Tasić, prijateljice Dade Vujasinović od detinjstva, predstava “O s(a)vesti” je posveta novinarki lista “Duga” koja je prvih godina ratova 90-ih izveštavala sa ratišta, a zatim otvoreno, jasno i istinito pisala o događajima na političkoj i društvenoj sceni Srbije.

Kao i svaki esej, predstava sadrži fusnote koje se sastoje od fragmenata sećanja i podataka, kao i umetničkih intervencija, a prema izboru publike, na kraju se, kao delovi slagalice, islikava život i rad Dade Vujasinović, kao i vreme njenog odrastanja i stradanja. Publika ima priliku da bira redosled kojim se fusnote razotkrivaju/prikazuju u prostoru - kroz tekst, video rad, scenu, intervenciju u prostoru...

Foto: Sonja Žugić

Predstava je nastala u saradnji sa timom umetnika i saradnika, a tokom proteklih pet godina igrana je u Bitef teatru, kao i na brojnim scenama i festivalima u Novom Sadu, Rumi, Šapcu, Pančevu, Pirotu,  Zrenjaninu i drugim gradovima, osvojivši više nagrada. Premijeru na engleskom doživela je u Bergenu u Norveškoj, a trenutno je u pripremi španska verzija predstave, jer je u septembru planirano gostovanje u Peruu.

Pozorišna kritičarka Ana Tasić navela je u godini nastanka predstave “O s(a)vesti” da se Sanja Krsmanović Tasić, (auto)kritički, angažovano bavi bitnim društvenim pitanjima i da je predstava o Dadi Vujasinović “možda najbolji primer za inspirativnu, društveno važnu, aktivističku, umetnički vrednu i produkcijski potpuno nezavisnu scensku praksu”.

U timu predstave su i Boris Čakširan, koji je zaslužan za kostim predstave, Aleksandra Đokić za muziku, Anastasia Tasić za video rad, scenografiju i total dizajn. Na predstavi su u procesu istraživanja i kao stručni konsultanti učestovale novinarka Jelena Veljković, Aleksandra Vujasinović, sestra Dade Vujasinović, kao i Marija Domonji.

U predstavi su korišćeni tekstovi Bertolda Brehta, Sandre Vujasinović, Bogdana Tirnanića, Radislava Vujasinovića, Ljubomira Stojadinovića, Seke Vujasinović, Jelene Veljković, Sanje Krsmanović Tasić, kao i delovi “Pisama (1990-1994)” iz knjige “Svedočenja (Iz obešćašćene zemlje)” Dade Vujasinović. U predstavi se, između otalog, koristi i snimak Vukašina Krsmanovića iz 1969, snimak emisije “Utisak nedelje” iz 1993, snimak RTS-a Titove sahrane, kao i fotografije iz porodičnih albuma Vujasinovića i Krsmanovića i fotografije Zorana Tatara.

Foto: Maja Ven

Esej u pokretu je, inače, scenski izraz koji Sanja Krsmanović Tasić razvija od 2011. godine, odnosno od prvog autorskog projekta “Priče hleba i krvi”. Kroz scenske akcije pripovedaju se istiniti događaji i pojave, uz kritičko promišljanje njihovog nastanka i posledica. Esej se uvek prikazuje kroz prizmu lične istorije stavljene u kontekst društvenih događaja koje su na nju direktno uticali.

Zvanična verzija o njenoj smrti bila je tada da je izvršila samoubistvo pucnjem u grudi iz lovačke puške sačmarice. Istraga je obnovljena 1998. godine, a Okružni sud u Beogradu je krajem 2006. naložio novo sudsko-medicinsko i balističko veštačenje, uz obrazloženje da “ranije obavljena veštačenja nisu bila saglasna”. Prema veštačenju koje je obavljeno po nalogu Okružnog suda u Beogradu, na zahtev tužioca, Dada Vujasinović je “najverovatnije ubijena”.

*Naslovna fotografija: Maja Ven

(SEEcult.org)