Pobednici 44. Festa

Nagradu Beogradski pobednik za najbolji film u Glavnom takmičarskom programu 44. Festa dobio je “Dnevnik jedne tinejdžerke” rediteljke Mariele Heler, dok je najboljim srpskim filmom proglašena “Vlažnost” Nikole Ljuce, a najboljom manjinskom koprodukcijom “S one strane” hrvatskog reditelja Zrinka Ogreste.

Mnogobrojne nagrade u tri takmičarske kategorije svečano su uručene 6. marta u Sava centru u završnici 44. Festa koji je prikazao od 26. februara oko 110 filmova, od kojih je više od 40 bilo u tri takmičarska programa.

Američki film “Dnevnik jedne tinejdžerke” o devojci koja se zaljubljuje u dečka svoje majke sredinom 70-ih u San Francisku, bio je apsolutni favorit žirija na čelu sa ruskim rediteljem Pavelom Lunginom zbog, kako je navedeno u obrazloženju, “humanističkog pogleda na život, talenta i humora”, što je “nešto što nam je svima potrebno u životu”. “Dnevnik jedne tinejdžerke” odneo je i nagradu za režiju Mariel Heler (Marielle Heller) koja je uspela da “stvori ranjivu proslavu filma na svež i neosuđujući način”. Takođe, glumica Bel Puli (Bel Powley) dobila je nagradu za najbolju žensku ulogu.

   Dnevnik jedne tinejdžerke

Nagrada žirija Glavnog takmičarskog programa, u kojem je bilo 15 filmova iz 13 zemalja, dodeljena je filmu “Odabrane” Davida Pablosa koji je “emotivno dotakao zbog tragične, ali ujedno i tople ljubavne priče dvoje mladih ljudi zarobljenih u brutalnom društvu”.

Za najbolji scenario nagrađen je iranski reditelj Ramin Bahrani za film “99 domova” zbog “relevantne i jake priče o čoveku koji pravi ugovor sa đavolom kako bi spasio svoju porodicu”. Glumac u tom filmu Majkl Šenon dobio je nagradu za najbolju mušku ulogu.

Najbolji debitant je reditelj filma “Vulkan” Hajro Bustamante, koji je “uneo osveženje među svet filma i od kojeg imamo visoka očekivanja u budućnosti”, naveo je žiri koji su, uz Lungina, činili i Darko Bajić, Hristina Popović, Janko Popović Volarić i Gjermund Gisvold.

Beogradski pobednik u selekciji Srpski film pripao je debitantskom delu Nikole Ljuce “Vlažnost”, kojim je 44. Fest otvoren, a prema navodima žirija na čelu sa Draganom Bjelogrlićem, “autentičnim izrazom i specifičnim stilom najavljuje neki novi i značajan glas srpskog filma”.

  Vlažnost

Ljuca je nagrađen i za režiju, kao “autor koji je vešto izgradio svoj filmski svet, demonstrirao rediteljsku zrelost i dosledno sproveo svoju rediteljsku viziju”, a film “Vlažnost” odneo je i nagradu za najbolju mušku ulogu, koju je dobio Miloš Timotijević za “moderan i minimalistički glumački izraz kojim je na platno doneo složen dramski lik u egzistencijalnom previranju”.

Nagradu žirija (uz Bjelogrlića, i Vuk Ršumović, Kozmina Stratan, Nevio Marasović i Bernd Buder) dobio je film “Pored mene” Stevana Filipovića za “odabir važne teme i promociju ansambla mladih glumaca koji su snažno i uverljivo predstavili probleme jedne generacije”.

Za scenario je nagrađena Milena Marković za film “Otadžbina” reditelja Olega Novkovića, za “osoben scenaristički izraz koji svojom poetskom snagom prevazilazi banalnu stvarnost i stvara novi svet izrazite tragike i snažne i surove lepote”.

  Otadžbina

Za najbolju žensku ulogu nagrađena je Mirjana Karanović za film “Dobra žena” kojim je debitovala kao rediteljka. Žiri je istakao “raskošan dijapazon glumačkih sredstava kojim gradi kompleksan i emotivan lik koji svojom snagom i pojavom nosi čitav film”.

Najbolji debitant je Pavle Vučković, reditelj “Paname”, koji je nagrađen za “upečatljivo debitantsko ostvarenje koje izaziva autentičnu emociju i pokazuje novi senzibilitet kako u rediteljskom pristupu, tako i u glumačkoj igri”.

         S one strane

U segmentu manjinskih koprodukcija takmičarskog programa “Srpski film” najboljim je proglašen “S one strane” reditelja Zrinka Ogreste, nagrađen za “vešto i precizno ostvarenje lišeno patetike sa originalnim i uzbudljivim pristupom aktuelnoj društvenoj temi koja je relevantna za celi region”. Nagrada je pripala i reditelju tog filma Ogresti za “veštu, preciznu i zrelu režiju koja stilski i atmosferski savršeno prati priču kao i zbog rediteljskog rizika i hrabrosti koji se na kraju isplatio”.

Nagradu za najbolju ulogu dobila je Lana Barić za film “Ti mene nosiš” Ivone Juke za “glumačku interpretaciju kojom je dala dodatnu dimenziju liku, upotpunila ga i učinila živim i uverljivim”.

U takmičarskom progamu “Granice” specijalna nagrada žirija, kojim je predsedavao reditelj Slobodan Šijan, dodeljena je filmu “Tužni čas” tajlandske rediteljke Anuće Bunjavatane.

  Tužni čas

“Prateći odnos jedne izrazito patrijarhalne sredine prema homoseksulanim mladićima, rediteljka na osoben način spaja problematiku gej zajednice sa matricama horora, tvoreći tako prefinjeno proširenje u okviru i tematskog i žanrovskog prosedea. Vizuelni aspekti ovog art filma dodatno doprinose osovini priče, koja na suptilan način iznosi novu verziju o zločinu i kazni”, naveo je žiri u obrazloženju.

   Ludo

Novoustanovljena NIN-ova nagrada u tom programu pripala je filmu “Ludo”  indijskog reditelja Kaušika Muhardžija, uz obrazloženje da “najviše odlazi u pomeranju granica od svih viđenih ove godine u istoimenom programu”.

“‘Ludo’ je jedan od ne tako čestih filmova u kojima je nemoguće predvideti dalji razvoj događaja. U ovom neuhvatljivom rolerkosteru od filma, čijoj estetici dodatno doprinosi i manjak sredstava sa kojima je snimljen, reditelj polazi od socijalne drame a završava izuzetnom vizuelnom obradom starih epskih motiva Indije. Uz sve to, autor pokazuje izvanredno poznavanje žanra, dajući i dramskim i horor delovima filma posve novu dimenziju, a u okviru azijske kinematografije i vrlo specifični indijski pečat”, ocenio je NIN-ov žiri u kojem su, uz Šijana, bili i Dragan Jovićević i Marko Njegić.

Nagrada “Nebojša Đukelić”, koja se od 2015. dodeljuje najboljem ostvarenju iz regiona, pripala je Ogrestinom filmu “S one strane” koji se “izdvaja po skladu zanatske kompetencije i u ovom trenutku značajne teme. Uprkos okvirnoj svedenosti, primetna je širina autorskog zamaha. Srpsko-hrvatski spoj funkcioniše zanimljivo i potentno a film donosi i intrigantnu žanrovsku implikaciju”, ocenio je žiri koji su činili Feti Dautović (predsednik), Zoran Janković i Stjepan Hundić.

Specijalnu nagradu tog žirija dobio je film “Vlažnost” koji se “preporučuje primetnom hrabrošću u tretmanu dobro poznate teme otuđenosti i nesnađenosti”, a odlikuje ga i “odvažan rediteljski pristup, zahvaljujući kome priča pruža osnova za višestruke interpretacije”, pružajući “interesantan pogled na takozvane pobednike tranzicije”.

Novoustanovljena “Politikina” nagrada “Milutin Čolić” za najbolji film u programu “Srpski film” pripala je “Dobroj ženi” Mirjane Karanović, koji je ocenjen kao “film sa dušom, emotivno zrelog filmskog jezika i snažnog glumačkog ansambla”. Žiri "Politike" (Dubravka Lakić, Dušan Milić i Miki Manojlović) nagradio je film “Dobra žena” zbog “hrabrog, dubokog prepoznavanja ljudskih odnosa, isključivosti i slabosti čoveka u nepovoljnim okolnosima, što za posledicu ima naizgled miran život čiju višeslojnu stravu žive sve generacije”.

  Ekipa filma Dobra žena

Nagrada žirija FEDEORA ((Nenad Dukić, Rita Di Santo, Tonči Valentić, Vladan Petković) za najbolji film u internacionalnoj selekciji pripala je filmu “Mediteran” Jonasa Karpinjana. “Jeziv i hipnotišući. Ovo je intenzivan i potresan omaž izbeglici koji usmerava maštu”, obrazložila je predsednica žirija Rita di Santo. 

Istu nagradu u domaćoj selekciji dobio je Filipovićev “Pored mene”, uz obrazloženje da, izbegavajući sve klišee žanra, predstavlja “ubedljiv i svež komad humane kinematografije”.

Na Festu su tradicionalno dodeljene i nezvanične nagrade kritike.

Žiri FIPERSCI Srbija (Dejan Dabić, Vladimir Džudović i Dušan Cicvara) proglasio je najboljim filmom “Mladost” Paola Sorentina, a žiri Srpski ogranak FIPRESCI (Petar Volk, Milorad Đokić, Dragan Jovanović), koji je ocenjivao samo takmičarski program Srpski film, nagradio je “Otadžbinu” Olega Novkovića.

Na 44. Festu su gostovali članovi ekipa dvadesetak filmova, a specijalni gosti bili su španska glumica Viktorija Abril i američki reditelj Džon Mektirnan, kojima je dodeljena nagrada Beogradski pobednik za dosadašnje stvaralaštvo.

   Jugoslav Pantelić i Viktorija Abril

Viktorija Abril je i otvorila 44. Fest, kada je Beogradski pobednik za izuzetan doprinos filmskoj umetnosti dobio legendarni domaći glumac Velimir Bata Živojinović.

Viktorija Abril i Mektirnan dobili su za vreme Festa i Zlatni pečat - najznačajnije priznanje Jugoslovenske kinoteke, koje je novi direktor Kinoteke i umetnički direktor Festa Jugoslav Pantelić uručio i ruskom reditelju Lunginu, predsedniku žirija Glavnog takmičarskog programa.

Sloganom “Briše granice”, 44. Fest je skrenuo pažnju na temu migracija koja se nametnula tokom priprema tog festivala, a i dalje je u žiži domaće i evropske javnosti.

Fest će prikazati 7. marta na bis neke od najtraženijih filmova, kao i pobednički film Glavnog takmičarskog programa “Dnevnik jedne tinejdžerke” i najbolju manjinsku koprodukciju - “S one strane” Zrinka Ogreste.

Fest je ove godine dobio od osnivača – Skupštine grada Beograda oko 19 miliona dinara, što je povećanje od oko 120 odsto u odnosu na 2015. godinu, a imao je pomoć i od stranih ambasada i kulturnih centara, te Ministarstva kulture i informisanja Srbije.

*Foto na vrhu: Ekipa filma Vlažnost na zatvaranju Festa

(SEEcult.org)