Počinje 17. Palić
Festival evropskog filma Palić, koji predstavlja u 17. izdanju više od 60 igranih i oko 15 dokumentarnih filmova iz 30 nacionalnih kinematografija, svečano počinje 17. jula na Letnjoj pozornici filmom “Žena sa slomljenim nosem” Srđana Koljevića i uručenjem nagrada “Aleksandar Lifka” reditelju Goranu Markoviću i “Erste Underground Spirit” Želimiru Žilniku.
Festival evropskog filma Palić, koji predstavlja u 17. izdanju više od 60 igranih i oko 15 dokumentarnih filmova iz 30 nacionalnih kinematografija, svečano počinje 17. jula na Letnjoj pozornici filmom “Žena sa slomljenim nosem” Srđana Koljevića i uručenjem nagrada “Aleksandar Lifka” reditelju Goranu Markoviću i “Erste Underground Spirit” Želimiru Žilniku.
Marković je domaći dobitnik nagrade “Lifka” za izuzetan doprinos evropskoj kinematografiji, dok je strani laureat francuski reditelj grčkog porekla Konstantin Kosta Gavras (Constantin Costa) koji zbog obaveza neće prisustvovati 17. Paliću, kako je ranije bilo najavljeno.
Ceremoniji otvaranja prisustvovaće i pokrajinski sekretar za kulturu Milorad Đurić i gradonačelnik Subotice Saša Vučinić, uz brojnu ekipu filma “Žena sa slomljenim nosem”, koji je osvojio više nagrada na nedavnom festivalu Cinema City u Novom Sadu, a potom je otvorio i Filmski festival u Sopotu (SOFEST) i prikazan u programu “Istočno od Evrope” na 45. Filmskom festivalu u Karlovim Varima.
Koljevićev film, koji pruža dramatičan presek savremenog gradskog života, dobio je u Karlovim Varima pohvale i publike i kritike, koja je ocenila da zaslužuje dalji festivalski život i da je posebno impresivna gluma Nebojše Glogovca, Anice Dobre i Branke Katić, pored kojih glavne uloge tumače i Nada Šargin i Vuk Kostić.
Na 17. Paliću gostovaće autori većine filmova iz festivalskog programa, koji će biti prikazan do 23. jula na više lokacija u prelepom prirodnom okruženju kraj jezera Palić (letnja pozornica i Velika terasa), kao i u Subotici (bioskop “Jadran”, bioskop “Eurocinema” na Otvorenom univerzitetu, kao i renovirani Art bioskop “Aleksandar Lifka”, nastao na mestu nekadašnjeg bioskopa koji je pre gotovo jednog veka otvorio Lifka, jedan od pionira filmske umetnosti na ovim prostorima).
Festivalski program sačinjen je od devet selekcija: Takmičarski program, Paralele i sudari, Mladi duh Evrope, Novi belgijski film, Novi mađarski film, Eco Dox, Dečji program, kao i omaž program za dobitnike nagrade “Lifka” i Erste Underground Spirit, koji je već počeo.
Među filmovima u glavnom programu, već prve večeri biće prikazan i nemačko-rumunski “Orden časti” (Calin Peter Netzer), a narednih dana nemački “Trči ako možeš!” (Dietrich Brüggemann), finski “Loša porodica” (Aleksi Salmenperä), “Baroni” (Nabil Ben Yadir), “Naličje” (Borys Lankosz), kao i domaći film “Besa” Srđana Karanovića, koji je van konkurencije.
Glavni takmičarski program obuhvata i filmove “Zalutali meci” (Ferzan Ozpetek), “Osam puta ustani” (Xabi Molia), “Pljačkaš” (Benjamin Heisenberg), “Poligamija” (Dénes Orosz), “Debeli ljudi” (Daniel Sánćez Arévalo), “Kako se završilo leto” (Aleksei Popogrebsky) i francusku “Turneju” (Mathieu Amalric).
Žiri koji čine Iva Krajnc, Hans Kristijan Lajtih (Hans Christian Leitich), Eran Kolirin i Vladimir Paskaljević dodeliće, u okviru glavnog Takmičarskog programa, Zlatni toranj za najbolji film, Palićki toranj za najbolju režiju, kao i Specijalnu nagradu žirija.
Nagradu za toleranciju (Tolerance Award) dodeliće međunarodni žiri koji čine Eugenija Zvonkina (Eugenie Zvonkine), Stefan Dobriou i Vladan Petković - za najbolji film iz programa “Paralele i sudari”.
Program “Paralele i sudari” predstaviće dugometražne filmove istočnoevropske kinematografije koji se bave kulturnim, istorijskim i socijalnim različitostima tog dela Evrope, među kojima su i ostvarenja estonskog reditelja Vejka Ounpua, slovačke mlade rediteljke Mire Fornaj, te poljskog reditelja Jaceka Borcuha i grupe mladih rediteljki iz regiona.
Film “Iskušenje svetog Tonija” drugi je film u karijeri Ounpua, a nakon Sandensa i Roterdama, doživeće srpsku premijeru na 17. Paliću, čija će publika vdieti i slovačkog kandidata za Zlatnog lava u Veneciji - film “Lisice” Mire Fornaj, te “Sve što volim” poljskog reditelja Borcuha, dobitnika nagrade publike na Poljskom nacionalnom festivalu. Najavljen je i turski film “10 do 11”, nagrađen specijalnom nagradom žirija u Istanbulu, kao i drugi filmovi koji na suptilan način osvetljavaju život i iskušenja Istočne Evrope.
Biće prikazan i Žilnikov film “Stara škola kapitalizma” i “Neke druge priče” rediteljki Ane Marije Rosi, Ivone Juke, Ines Tanović, Marije Džidževe i Hane Slak, koji se bavi pitanjem materinstva iz različitih uglova.
Žilnikovo igrano-dokumentarno ostvarenje “Stara škola kapitalizma” kritički se bavi stanjem tranzicije i položajem revoltiranih radnika u savremenom društvu. Film je imao premijeru na 39. Roterdamu, a potom je prikazan na festivalima Crossing Europe u Lincu, na 10. go-Eeast festivalu u Vizbadenu, na Subversive filmskom festivalu u Zagrebu…
Filmovi iz programa “Paralele i sudari” takmiče se za “Tollerance Award”, koja je ustanovljena 2006. godine, a prošle je dodeljena bugarskom neonoar filmu “Zift”.
U okviru selekcije “Mladi duh Evrope”, između ostalog, biće prikazan i film “Ja već jesam sve ono što želim da imam” mladog beogradskog autora Daneta Komljena, koji prati u pokušaje mladog čoveka da se sačuva u kritičnoj životnoj situaciji, a podelilo je treće mesto u okviru takmičarskog programa Cinefondation 63. Filmskog festivala u Kanu.
Među domaćim filmovima na 17. Paliću je i stilizovani dokumentarac “US So2 Serbia” Nebojše Pjevića, koji je deo programa Eco Dox, a bavi se promenama koje je u živote stanovnika Smedereva unela kupoprodaja železare “Sartid”, preispitujući koliko je nakon dolaska novog vlasnika - kompanije “Ju-Es stil” (U.S. Steel) porastao životni standard ljudi, ali i broj obolelih od malignih tumora.
Selekcija “Eco Dox” predstaviće još četiri angažovana dokumentarna filma na temu životne sredine, među kojima je i jedan od radova umetničke i aktivističke grupe The Yes Men, ustremljen na glavešine velikih korporacija - "Klimoglavci popravljaju svet" Endija Bičlbauma (Andy Bichlbaum), Majka Bonama (Mike Bonanno) i Kurta Engfehra.
U selekciji Igora M. Toholja, biće prikazani i "Glas naše dece" Žan-Pol Žada (Jean-Paul Jauda), “Kraj putovanja” Ruperta Mareja (Murrey) i “Planeta plastike” Vernera Buta (Werner Boote).
U okviru 17. Palića, biće održani i tradicionalni okrugli stolovi, od kojih je prvi, 18. jula, posvećen budućnosti tog festivala, jedinstvenog na ovim prostorima po afirmisanju isključivo evropske kinematografije.
Budućnost Palića okupiće petnaestak eminentnih učesnika u oblasti filma, kulture, politike i turizma, koji će razmotriti trenutni položaj palićkog festivala u zemlji, regionu i Evropi, te odrediti smernice za njegov budući razvoj. Pred učesnicima tribine biće velike dileme - povezanost Festivala i razvoj infrastrukture na Paliću, finansiranje Festivala, njegova pozicija u odnosu na druge kulturne manifestacije, gabariti i programska koncepcija...
Na osnovu rasprave, kako je najavljeno, biće donete odrednice koje će poslužiti Savetu Festivala i izvršnom producentu da sačine dugoročne strateške odrednice.
Među učesnicima su najavljeni specijalni savetnik ministra kulture Srbije i filmski reditelj Goran Marković, koji je i jedan od dobitnika nagrade “Aleksandar Lifka”, zatim pokrajinski sekretar za kulturu Milorad Đurić, gradonačelnik Subotice Saša Vučinić, te Srđan Koljević, Branislav Lečić, Igor Toholj, Radoslav Zelenović, Milena Dravić, Zoran Simjanović, Nebojša Popović, Branislav Filipović, Miroslav Mogorović, Marija Šimoković, Blažo Perović, Deak Ferenc i Dinko Tucaković kao moderator.
U prostorijama JP "Park - Palić" na Paliću 20. jula biće održan i okrugli sto posvećen veku prvog stalnog bioskopa u Subotici i njegovom pokretaču Aleksandru Lifki, čijim je imenom nazvana i festivalska nagrada za doprinos evropskoj kinematografiji.
Vek od prvog stalnog bioskopa koji je Lifka otvorio u Subotici biće obeleženo 2011. godine, a na 17. Paliću će istoričari filma i istraživači iz okruženja početi da pripremaju monografije koja će obuhvatiti mnoge aspekte Lifkinog pionirskog rada na popularisanju filma.
Kao učesnici tribine posvećene Lifki najavljeni su Brener Janoš, Eva Rakić, Klara Šifliš, Žuža Farkaš, Mirko Grlica, Marija Šimoković, Blažo Perović, Radoslav Zelenović, Saša Erdeljanović, Dinko Tucaković, Dejan Kosanović, Srđan Knežević, Petar Karađilov iz Sofije, Nikola Lorencin i Ana Deleore.
Uoči početka 17. Palića, prošlogodišnjem domaćem dobitniku nagrade “Lifka”, proslavljenom glumcu Predragu Mikiju Manojloviću uručeno je to priznanje, koje je uz njega dobio i britanski reditelj Ken Rasel (Ken Russell), gost 16. Palića.
Među dosadašnjim dobitnicima nagrade “Lifka” su Lučijan Pintilije (Lucian Pintilie), Jirži Mencel (Jiri Menzel), Margareta Fon Trota (Margarethe von Trotta), Kšištof Zanusi (Krzysztof Zanussi), Dušan Makavejev, Eva Ras, Milena Dravić, Ljubiša Samardžić, Velimir Bata Živojinović, Ištvan Sabo (Istvan Szabo), Mikloš Jančo (Miklos Jancso), Peter Bačo (Peter Bacso), Ken Louč (Ken Loach), Goran Paskaljević…
U okviru 17. Palića, biće održan i muzički program na dve lokacije - Ženskom štrandu, na kojem će, između ostalih, nastupiti i Zvonko Bogdan sa vojvođanskim tamburašima, i u prostoru Jahting kluba, gde će nastupati Balanso DJ tim.
Festivalski sajt je www.palicfilmfestival.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
