Politička procena vrednosti umetničkih dela
Predsednica Skupštine opštine Požega Zorica Mitrović najavila je izložbu radova iz kolekcije nekadašnje Gradske galerije Požega koja bi pokazala navodnu bahatost pri otkupu umetničkih dela, nabavljenih inače na osnovu konkursa Ministarstva kulture i informisanja za 2014. godinu, a kao primer za te tvrdnje navela je sliku međunarodno renomiranog umetnika Milovana Destila Markovića “Šta da se radi? Okupiraj!” iz serije “Bar-kod”.
“Znači ovo je strašno! Ovo je slika koja je plaćena 780.000 dinara”, izjavila je Zorica Mitrović u zajedničkom intervjuu za TV Požega sa predsednikom Opštine Milanom Božićem, kojim je izazvala burne reakcije stručne javnosti na društvenim mrežama.
Zorica Mitrović je u intervjuu pročitala da je reč o slici Milovana Destila Markovića i pokazala spisak ostalih radova nabavljenih za kolekciju Gradske galerije 2014. godine, ne navodeći da je reč o umetničkim delima nabavljenim na osnovu konkursa Ministarstva kulture za otkup u oblasti vizuelnih umetnosti i odluci Komisije koju su činili ugledni istoričari umetnosti i galeristi na čelu sa profesorom Jerkom Denegrijem.
“I takvih imaaa… Verovali ili ne – videćete kada budemo napravili izložbu propale galerije, galerije iz prošlosti, galerije ne ponovila se”, rekla je Zorica Mitrović, pokazujući i fotografiju jedne od pet slika iz serije “Rekonstrukcija igre” Aleksandra Dimitrijevića, otkupljene na istom konkursu Ministarstva kulture za 400.000 dinara.
“Sve sam ja ovo pokazala samo iz jednog jedinog razloga, zato što neću da dozvolim da o poštenju pričaju lopovi, da o racionalizaciji, efikasnosti pričaju oni koji su bili bahati, da o zloupotrebi položaja pričaju oni koji su ga zloupotrebili do te mere da više nisu znali da li su na položaju, da li su došli ili pošli”, rekla je Zorica Mitrović, koja je radove iz kolekcije Gradske galerije Požega pokazala u nastavku kritika lokalnih vlasti na račun bivše direktorke KC Požega i urednice Gradske galerije Slađane Petrović Varagić, renomirane istoričarke umetnosti i kustoskinje.
Zorica Mitrović rekla je i da se otkupljene slike nalaze na tavanu i da on prokišnjava. “Arhiva Kulturnog centra i ono što je ostalo iza ove nesretne žena jeste jedan tavan koji prokišnjava i ove slike koje su gore složene, odnosno prislonjene na zid”, rekla je Zorica Mitrović.
Slađana Petrović Varagić, smenjena sa mesta direktorke KC Požega u februaru 2016. godine odlukom SO Požega, koja je sudski proglašena nezakonitom, rekla je za SEEcult.org da su umetnička dela u kolekciji KC Požega bila u suvom i odgovarajućem prostoru dok je ona bila nadležna da o tome vodi računa.
Inače, Markovićeva slika “Okupiraj!”, koju Zorica Mitrović ocenjuje kao preskupu, jedan je od radova koje je taj umetnik koji živi i radi u Berlinu prikazao 2012. godine na izložbi u Gradskoj galeriji Požega, što je bilo njegovo prvo predstavljanje u gradu u kojem je proveo detinjstvo i gimnazijske dane. Izložba je otvorena revolucionarnom porukom: “Okupiraj!”, koju je ispisao na slici iz serije “Bar-kod” koju Zorica Mitrović pominje, a inspirisana je prepoznatljivim nizom kodiranih linija koje danas ima svaki proizvod - simbolom neoliberalnog kapitalizma i potrošačkog društva.
Markovićevi radovi, inače, nalaze se u renomiranim javnim i privatnim kolekcijama širom sveta, a od 80-ih izlaže u Evropi, Aziji i Americi, učestvujući i na međunarodnim manifestacijama kao što su bijenala u Veneciji, Istanbulu, Sao Paolu… Slike iz “Bar-kod” serije predstavio je i na 56. Oktobarskom salonu u Beogradu, a trenutno su i deo izložbe internacionalne grupe umetnika “Station Paradox” u Momentumu u Berlinu. Marković je dobitnik niza nagrada i značajnih priznanja, među kojima su nagrada 24. Oktobarskog salona u Beogradu (1983), nagrada za mladog umetnika Grada Beograda (1984), “Politikina” nagrada (1986), nagrada 19. Memorijala Nadežde Petrović u Čačku (1996), nagrada Pollock-Krasner fondacije u Njujorku (2000), kao i brojne nagrade u Nemačkoj.
Radovi za kolekciju Gradske galerije Požega, koja je poslovala u okviru nedavno likvidiranog KC Požega, otkupljeni su sredstvima Ministarstva kulture i informisanja na osnovu Konkursa za finansiranje umetničkih dela u oblasti vizuelnih umetnosti za 2014. godinu, raspisanog prvi put posle 2001. godine kao instrument kulturne politike za podršku umetnicima, ustanovama kulture i organizacijama civilnog društva.
O radovima predloženim za otkup, za koje je izdvojeno ukupno 71,8 miliona dinara, odlučivala je komisija koju su činili profesor Univerziteta u Beogradu u penziji dr Jerko Denegri, vanredna prof. Univerziteta u Beogradu dr Jasmina Čubrilo, Ljilјana Tadić iz galerije Zvono u Beogradu, kustoskinja i urednica likovnog programa Doma kulture Studentski grad u Beogradu Maida Gruden i istoričarka umetnosti Anica Tucakov.
Osim radova Destila Markovića i Dimitrijevića, KC Požega dobio je na osnovu konkursa Ministarstva kulture za otkup za 2014. godinu i radove Miluna Vidića, Darka Babića i članova Društva za cerebralnu paralizu i plegije, Uroša Pavlovića, Uroša Pajića i Ljiljane Šunjarević Arbajter, koji su ukupno finansirani sa 2,43 miliona dinara.
Kulturnom centru Požega je i naredne, 2015. godine, odobreno 2,43 miliona dinara za dopunu kolekcije, na osnovu konkursa Ministarstva kulture i informisanja, a to rešenje potpisao je tadašnji v.d. direktor Srđan Stevanović, sada direktor novog Sportsko-kulturnog centra.
KC Požega likvidiran je 2017. godine odlukom Skupštine opštine Požega, odnosno spojen sa takođe ugašenim Sportskim preduzećem u Sportsko-kulturni centar.
Namera lokalnih vlasti da iz opštinskog budžeta kupe za potrebe novog Sportsko-kulturnog centra nelegalizovani objekat u vlasništvu supruga predsednice SO Požega Zorice Marković izazvao je burne reakcije u javnosti, a proteklih dana održano je i nekoliko spontanih protestnih okupljanja građana na glavnom gradskom trgu, gde je novi protest zakazan za 11. februar.
*Foto: Screenshot TV Požega
(SEEcult.org)
