Preminuo Amos Oz
Proslavljeni izraelski pisac Amos Oz, dugogodišnji nezvanični kandidat za Nobelovu nagradu, koji je bio poznat i po političkim stavovima o potrebi okončanja izraelsko-palestinskog sukoba, preminuo je 28. decembra u 80. godini od kancera.
Njegova ćerka Fania Oz-Salzberger saopštila je na Tviteru da se Ozovo stanje naglo pogoršalo i da je umro u snu, okružen ljudima koji ga vole.
Tugu zbog smrti Oza, koji je najpoznatiji po delima “Crna kutija”, “Priča o ljubavi i tami” i “Na tlu Izraela”, izrazili su i premijer Benjamin Netanjahu, predsednik Ruven Rivlin i mnogi drugi političari, kako članovi vladajuće koalicije, tako i opozicije.
Netanjahu je izjavio da je Oz dao nemerljiv doprinos oživljavanju hebrejske književnosti, a iako nisu imali iste stavove, duboko poštuje njegov rad. “Njegove reči i dela pratiće nas godinama. Neka počiva u miru”, poručio je Netanjahu, preneli su izraelski mediji.
Predsednik Rivlin nazvao je Oza najvećim izraelskim piscem i duhovnim gigantom.
Lider Arapske ujedinjene liste Ajman Odeh izjavio je da, iako se nije slagao sa Ozom, pa su se prilično i raspravljali, smatra da je bio čovek koji je za saradnju i “okončanje okupacije”. “Nije se plašio da kaže šta misli i imao je za to neoubičajeni talenat”, dodao je Odeh.
Rođen kao Amos Klausner u Jerusalimu 1939. godine u porodici litvanijsko-poljskog porekla, Oz je studirao filozofiju i književnost na Hebrejskom univerzitetu. Autor je književnih dela među kojima su romani “Crna kutija”, “Poznavati ženu”, “Fima”, “Ne odlazi noćas”, “Isto more”, “Moj Mihael” i “Juda”, autobiografije “Priča o ljubavi i tami”, kao i dokumentarnih proznih dela “Na tlu Izraela”, “Padine Libana”, “Izrael, Palestina i mir” i “Početak priče”.
Ozova autobiografska knjiga “Priča o ljubavi i tami”, koja je objavljena i na srpskom u izdanju Lagune, ima i filmsku verziju sa Natali Portman u ulozi njegove majke.
Oz je godinama smatran jednim od favorita za Nobelovu nagradu za književnost, a dobitnik je nagrada kao što su Brener, Franc Kafka, Primo Levi… Bio je u užem izboru za međunarodni Buker 2017.
Njegove knjige prevedene su na više od 40 jezika širom sveta.
Oz je, nakon što je 1967. godine služio kao vojnik u ratu, bio jedna od prvih javnih ličnosti koje su se zauzele za koncept dve države kao rešenje sukoba Izraela i Palestine. Bio je jedan od osnivača pokreta Peace Now, a godinama je bio oštar kritičar politike izraelske vlade. Odbijao je da prisustvuje državnim događajima u znak protesta zbog “rastućeg ekstremizma” u Netanjahuovoj vladi.
Oz je istovremeno podržavao izraelsku poziciju u mnogim drugim konfliktima, a autor je i na stotine članaka o svojoj zemlji u svetskim medijima, uključujući Njujork tajms i Observer.
*Foto: Wikipedia - Michiel Hendryckx
(SEEcult.org)
