Preminuo nobelovac Transtremer
Švedski pesnik Tomas Transtremer (Transtroemer), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 2011. godine, preminuo je u Stokholmu u 84. godini.
Transtremer je preminuo 26. marta u Stokholmu, posle kraće bolesti, saopštio je njegov izdavač Bonniers.
Transtremer je prevođen na više od 50 jezika, a na srpski jezik ga je najviše prevodio njegov prijatelj i pesnik Moma Dimić. U prevodu Dimića, objavljena je Transtremerova knjiga “Formule putovanja”, povodom Evropske nagrade za poeziju koju mu je 1990. godine dodelila Književna opština Vršac (KOV).
Transtremerovu poeziju u prevodu Dimića, kao i Branke Ivić na srpski jezik, objavljivala je i književna periodika (Letopis Matice srpske, Sveske, Pismo, Bagdala, Slava, Lipar, Književnost...).
Godinama je bio smatran potencijalnim dobitnikom Nobelove nagrade, koja mu je 2011. konačno i dodeljena, uz obrazloženje da njegove zasićene, ali prozračne slike, omogućavaju da vidimo realnost na nov način.
Transtremer je 108. dobitnik Nobelove nagrade, a prvi Šveđanin kome je dodeljena nakon 1974. godine, kada su je dobili Ejvind Jonson (Eyvind Johnson) i Hari Martinson (Harry).
Rođen u aprilu 1931. godine u Stokholmu, diplomirao je psihologiju 1956. godine, a potom je i radio u instituciji za maloletne delikvente.
Prvu zbirku poezije, “Seventeen Poems”, objavio je kada je imao 23 godine.
Bio je jedan od najčitanijih švedskih pesnika, a teme njegove poezije su večne pesničke - život, smrt, ljubav, istorija…
Nazivan je “majstorom misticizma”, jer u njegovom pesničkom opusu dominira veza intime pojedinca i sveta u kojem živi.
Bliska mu je bila ruska književnost, pa je nekoliko pesama posvetio Gogolju, a o njegovom stvaralaštvu eseje je pisao i Josif Brodski.
Između ostalog, dobitnik je i Belmanove i Petrarkine nagrade.
Njegove pesme čitane su na komemoraciji ubijene švedske ministarke spoljnih poslova Ane Lind 2003. godine.
Transtremer je aktivno svirao i klavir, ali mu je poezija ipak ostala glavna profesionalna preokupacija.
Pretrpeo je 1990. godine šlog, što je ograničilo njegove mogućnosti govora, kao i pisanja i sviranja klavira.
Ostavio je iza sebe suprugu i dve ćerke.
B. Rakočević / SEEcult.org
