Preminuo Safet Plakalo

Dramski pisac, pozorišni kritičar i teatrolog Safet Plakalo, jedan od osnivača Sarajevskog ratnog teatra (SARTR), preminuo je 19. marta u Sarajevu u 66. godini.

Komemoracija povodom smrti Plakala biće održana 23. marta u podne u SARTR-u, a datum i mesto sahrane biće naknadno objavljeni, saopštilo je to pozorište, čiji je Plakalo bio prvi direktor, i to u tri mandata.

Rođen 4. marta 1950. godine u selu Plakali kod Pljevalja u Crnoj Gori, Plakalo je, kako je sam zabeležio, “na sopstvenoj djedovini rođen slučajnošću”, jer je za njegov život bilo određeno Sarajevo gde je, kako je voleo reći, “progledao i tu stekao sve svoje znanje”.

Mada se afirmisao kao pesnik, prvu knjigu poezije objavio je tek 2003. godine, povodom 25-godišnjice dramatičarskog debija na teatarskoj sceni.

U početku karijere posvetio se novinarstvu - bio je član prve redakcije “Sarajeva 202”, a sarađivao je sa mnogim pisanim medijima, te bio stalni pozorišni kritičar “Večernjih novina”, stalni saradnik Zajednice profesionalnih pozorišta BiH i urednik edicije “Prva izvođenja”.

Prvi dramski tekst “Vrh” napisao je 1976. godine, a praizvedba je bila godinu dana kasnije na sceni Kamernog teatra 55. Nakon toga, Plakalo je napisao i drame “Iza šutnje”(1977) i "Nit" (1982), te “Phoenix je sagorio uzalud” (1984), “Balada o ex šampionu” (1985), “Lutkino bespuće” (1990), te 1992. godine “Sklonište”, u saradnji sa Dubravkom Bibanovićem, “Memoari Mine Hauzen” (1995), “Hazreti Fatima” (1999) i “U traganju za bojom kestena” (2004). U tom periodu piše i radio drame "Koncert za klavir i svjetlost" (1977), "Preparirano proljeće" (1979), "Balada o Modrinji" (1980). Autor je i libreta za muzički teatar “Omer za naćvama” i autor songova za predstavu “Kraljice” i “Oblačna nebesa”.

Plakalo je bio jedan od osnivača SARTR-a sa Dubravkom Bibanovićem, Gradimirom Gojerom i Đorđem Mačkićem. U maju 1992. godine okupili su glumce, umetnike i saradnike iz tri profesionalna sarajevska teatra koja su zbog opsade morala da obustave rad.

Prva premijera malog ratnog teatra bila je predstava “Sklonište” Plakala i Bibanovića, 6. septembra 1992. godine.

Odlukom Ratnog Predsedništva Skupštine grada Sarajeva od 12. januara 1993. godine, SARTR je postao javna ustovna u oblasti kulture od posebnog interesa za odbranu grada, a Plakalo je imenovan za direktora.

Za vreme njegovog 15-godišnjeg angažmana, SARTR je postao jedan on prestižnih teatara u BiH, repertoarski profilisan i prepoznatljiv, a 2003. godine dobio je i Šestoaprilsku nagradu Sarajeva.

Plakalo je bio i jedan od osnivača Studija lutkarstva Sarajevo, dajući veliki doprinos revitalizaciji lutkarstva u Bosni i Hercegovini. Za svoj angažman dobio je nagradu za životno delo Bijenala lutkarstva 2013. godine.

Plakalo je dobitnik brojnih nagrada, među kojima su nagrada za najbolji dramski tekst na XXI susretima pozorišta BiH u Brčkom, te njemu posebno draga nagrada “Luka Pavlović” Udruženja teatrologa i pozorišnih kritičara BiH, kao i nagrada “Marko Kovačević” za teatarsku kritiku i teatarsku publicistiku na 49. Internacionalnom teatarskom festivalu MESS.

(SEEcult.org)