Različito u istom

Galerija savremene likovne umetnosti u Nišu predstavlja tpokom aprila u Konaku kneginje Ljubice u Beogradu izbor radova sa Likovne kolonije “Sićevo” - pejzaže nastale u okviru te najstarije kulturne manifestacije u južnoj Srbiji.

Izložba “Različito u istom” predstavlja od 3. do 25. aprila 70 radova (slike, grafike, crteži i skulpture) koji priradaju žanru pejzaža, a nastali su u okviru Likovne kolonije "Sićevo" tokom poslednjih četrdesetak godina.

Reč je o radovima umetnika različitih generacija, počev od najstarije generacije (Mihailo Petrov, Milenko Šerban, Boža Ilić, Čedomir Krstić, Stojan Trumić, Bogumil Karlavaris, Gabor Silađi, Momčilo Krković, Mladen Srbinović, Moma Marković, Bojan Bem...), preko niza umetnika srednje generacije (Čedomir Vasić, Zoran Vuković, Perica Donkov, Biljana Vuković, Miroslav Anđelković, Ranka Lučić Janković, Divna Jelenković, Rada Selaković...), do predstavnika mlade generacije (Jelena Šalinić, Ivana Stanković).

Bojan Bem, Pecač na Nišavi, pastel, 1982.

Budući da je Likovna kolonija “Sićevo” bila najpre jugoslovenskog, a onda i međunarodnog karaktera, pored umetnika iz Srbije, koji su najbrojniji, zastupljeni su i umetnici iz bivših jugoslovenskih republika (Tomaž Kržišnik, Zlatan Kovač, Ilija Arizanov, Zoran Jakimovski, Hazbo Nuhanović...) i iz inostranstva (Kenđi Nagai, Elizabet Matju, Toško Dončev...).

GSLU “Niš” organizuje Likovnu koloniju “Sićevo” od svog osnivanja 1970. godine, a u njenom radu do sada je učestvovalo više od 400 umetnika iz zemlje i inostranstva.

Iako rad umetnika u toj koloniji nikada nisu pratila uslovljavanja i ograničavanja u pogledu teme i motiva dela, imponzantan je broj autora koji su u ambijentu samog sela Sićeva i pejzažima Sićevačke klisure našli primarnu inspiraciju i prepoznali likovnu provokaciju.

Prema navodima kustoskinje Milice Todorović, svaki stvaralac kretao se odabranim stazama vlastite likovne poetike u slikovnom postvarenju svog doživljaja pejzaža, otuda i simboličan naziv izložbe “Različito u istom”.

Nastala dela su svojevrsni omaž Sićevačkom pejzažu, trag o fascinaciji predelom čije su lepote i tajne otkrivali i preko koga su posredno izrazili širok dijapazon misli, osećanja i raspoloženja.

Kako su učesnici Likovne kolonije “Sićevo” bili protagonisti i akteri različitih paralelno egzistirajućih stilova u srpskom slikarstvu druge polovine XX veka, to se preko njihovih dela iz fonda GSLU mogu pratiti ođeci i uticaji različitih likovnih pravaca - od intimističkih i ekspresionističkih do različitih vidova postmodernih tendencija - na način tretiranja prirode, u različitim oblicima njene pojavnosti.

Istovremeno, izložba svedoči o promenama i transformacijama unutar samog žanra, a shodno duhu vremena i opštim kretanjima u umetnosti poslednjih decenija.

Značaj Likovne kolonije “Sićevo” je i u doprinosu osnivanju GSLU, a poslednjih dvadesetak godina jedini je garant popune galerijskog fonda.

GSLU u Nišu prva je samostalna ustanova kulture tog tipa na području centralne Srbije.

Osnovana je 9. juna 1970. godine, a osnovni segmenti njenih aktivnosti su izložbeni i muzeološki.

Galerija poseduje tri izložbena prostora i do sada je priredila 1.092 izložbe domaće i strane umetnosti.

Izložbeni program čine izložbe koje po konkursu odobri Umetnički savet GSLU, tradicionalne godišnje izložbe i autorske izložbe kustosa.

GSLU ima dobru saradnju sa srodnim ustanovama u zemlji, sa stranim kulurtnim centrima i udruženjima umetnika.

Poseduje vlastiti fond umetničkih dela koji trenutno ima 1.237 inventarskih jedinica podeljenih u šest zbirki. Pored otkupa i poklona autora, za formiranje fonda od presudne važnosti je Likovna kolonija “Sićevo”, zahvaljujući kojoj je galerijski fond do danas uvećan za 748 dela.

Kako su gradski i galerijski fondovi za otkup umetničkih dela ukinuti početkom 90-ih, Likovna kolonija “Sićevo” jedini je garant kontinuirane popune i obogaćivanja fonda GSLU u protekle dve decenije.

Likovna kolonija "Sićevo", inače, nastavlja tradiciju Prve jugoslovenske umetničke kolonije - osnovane prema ideji slavne srpske slikarke Nadežde Petrović.

Nadežda Petrović je u leto 1905. godine dovela u Sićevo, selo u istoimenoj klisuri udaljenoj dvadesetak kilometara od Niša, kolege iz minhenskih dana školovanja - slovenačke i hrvatske slikare. Prema svedočenjima meštana i pisanim izvorima, “rado su primljeni u selu. Prisustvovali su svadbama, slavama, sahranama. Obilazili klisuru, a najviše slikali”.

Sićevo je, zahvaljujući tom događaju, postalo značajna tačka kulturne istorije, svojevrsni balkanski Barbizon.

Ideja o okupljanju umetnika u Sićevu obnovljena je 1964. godine od kada se Kolonija održava kontinuirano. Prvih godina realizovana je uz podršku i pomoć umetnika, kulturnih i javnih radnika Niša, a dela nastala u tom periodu čuvaju se u Narodnom muzeju u Nišu.

Od 1970. godine poslove realizacije Likovne kolonije “Sićevo” i čuvanja, zaštite, proučavanja i prezentovanja nastalih radova obavlja GSLU.

Osnovne koncepcije Likovne kolonije “Sićevo” su da okuplja umetnike različitih generacija, vokacija i stilova, poštujući likovnu autentičnost i aktuelnost.

*Ilustracija na vrhu: Rada Selaković, Sićevo klisura, 1999, akril

(SEEcult.org)