Retrospektiva Fleke – Javni ilegalac
Retrospektivna izložba Miomira Grujića Fleke (1954-2003), kultne ličnosti beogradske umetničke scene 80-ih i 90-ih godina, biće otvorena 23. aprila u Salonu Muzeja savremene umetnosti u Beogradu (MSUB), u saradnji sa Nezavisnom umetničkom asocijacijom Remont, u čijoj će galeriji biti predstavljeni njegovi dosad neizlagani radovi, i koja je izdavač monografije o njegovom kompleksnom multimedijalnom stvaralaštvu.
Retrospektivni projekat, čija je kustoskinja Darka Radosavljević Vasiljević, koja je i urednica monografije, nazvan je “Javni ilegalac” - kako je Fleka često sam sebe nazivao. Tu naizgled besmislenu sintagmu objašnjavao je apsurdnom stvarnošću: “Ona ukazuje na sav apsurd i izvrnuti smisao kojim je bila obeležena naša stvarnost. Svaki pokušaj pobune drugačijeg mišljenja, izazivao je neopisivo podozrenje u okruženju” i “Umetnik je javni ilegalac. Umetnik kao proces, zračenje koje traje bez obzira da li je zapaženo ili zanemareno. Besmisao i apsurd, ironija i cinizam odlike su aktuelne stvarnosti, i istovremeno najbolja sredstva u raskrinkavanju i borbi protiv takve stvarnosti”.
Miomir Grujić Fleka, foto: Vesna Pavlović
Izložba u Salonu MSUB, kao kompleksan poduhvat predstavljanja Flekinog značaja, fokusirana je na njegov kratak opus vizuelnog umetnika, koji je manje poznat javnosti, ali svakako uključuje druge interdisciplinarne segmente, izuzetno važne za percepciju njegovog stvaralaštva.
Izložba je koncepcijski podeljena na tri zone. Prva IDENTITET versus AUTORITET inspirisana je izjavom, naslovom jednog od intervjua, i predstavlja kultne tekstove ovog autora. Druga je INSTINKT ZONA, inspirisana ultimativnim - kultnim Flekinim tekstom “Instikt-ultrazona” i bavi se njegovim vizuelnim/slikarskim radovima 80-ih godina. Treća, ZOMBI ZONA u formi dokumentacije, ali i audio-video radova, ukazuje na neuništivost njegovog duha, društveni angažman i kreativnu snagu.
Miomir Grujić Fleka, Prvi razgovor, 1984.
Budući da je tokom pripreme projekta otkriven fascinantan broj crteža i grafika na temu ženskog akta, u galeriji Remont od 26. aprila biće premijerno predstavljeno tridesetak aktova nastalih od sredine do kraja 80-ih godina (Akt by Fleka).
Retrospektivu prati i monografija na 280 strana, koja predstavlja kompletno i kompleksno stvaralaštvo Grujića. Knjiga sadrži tridesetak tekstova, od kojih su trećina novi autorski tekstovi, dok ostali deo čine reprinti Flekinih tekstova i intervjua. Ključni tekstovi su prevedeni na engleski.
Miomir Grujić Fleka, Veliki šaman, 1985.
.
Miomir Grujić Fleka, Veliki znak, 1987.
Promocija monografije planirana je za maj, a tokom trajanja izložbe, publika će moći da pogleda i filmove “Zombietown” (1995) Marca J. Hawkera, u produkciji Darkfibre Entertainment Ltd., Flipside Productions i Lomond Television, “Beogradski intervju – BIT” (1997) Dragane Kanjevac, u produkciji Studija B, “Akademija Republika” (1997) Zorana Vujovića i Dragane Kanjevac i “Paralelni svet” (1995) Janka Baljka, Zorana Petrovića i Vesne Pavlović, u produkciji B92, te “Građanin X” (1996) Dragane Kanjevac, u produkciji TV Politike.
Ti filmovi biće prikazivani u 12, 14, 16 i 18 časova, a subotom od 18 biće projekcije filma “By Fleka – Glas undergrounda” (2017) Darka Pavlovića, u produkciji Kulturnog centra Šabac i nezavisne kuće Opušteni diktator.
Rođen 1954. godine u Šapcu, Miomir Grujić Fleka studirao je pravo i slikarstvo u Beogradu. Diplomirao je 1985. na Fakultetu likovnih umetnosti (FLU), gde je i magistrirao 1987. Od sredine 70-ih godina bio je aktivan na kulturnoj i društvenoj sceni kao inicijator i organizator različitih programa, novinar i multimedijalni umetnik.
U rodnom gradu Šapcu sarađivao je sa različitim organizacijama i štampanim medijima (Kolokvijum, 25. maj i drugi), a krajem 70-ih inicirao je otvaranje Zavičajnog kluba studenata. Klub je kolokvijano nazvan “Rupa”, a i danas radi pod tim imenom.
Na početku studija u Beogradu započeo je saradnju sa Omladinskim novinama i drugim štampanim medijima, objavljujući kao saradnik i urednik literarne radove, ilustracije, tekstove, eseje, prevode iz oblasti popularne kulture, proširenih medija i teorije umetnosti.
Upisavši FLU, ubrzo je postao glavni i odgovorni urednik časopisa 4F Univerziteta umetnosti u Beogradu (1982-1984), a zatim i programski urednik Kluba “Akademija” pri FLU (1984-1989), koji su osnovali 1982. godine umetnici Vlastimir Mikić i Milovan Destil Marković (Žestoki). U rad “Akademije”, koja se programski izdvajala spojem vizuelnih umetnosti i rokenrol scene, uneo je nove standarde.
Pozivni letak za Akademiju, 1988.
U istom periodu intenzivno je izlagao na samostalnim i grupnim izložbama. Decembra 1989. godine na Radiju B92 pokrenuo je eksperimentalni medijski program Radio Šišmiš, koji je emitovan sa jednim prekidom do marta 1999. Paralelno, 1993. godine pokrenuo je projekat Urbazona, koji je kroz više od stotinu različitih akcija realizovan u formalnim i neformalnim prostorima do 2000. godine. Grujić je od 2000. godine, u saradnji sa Kulturnim centrom Rex, realizovao projekat Trotoletak, u okviru kojeg je objavljivao vizuelne priloge u dnevnom listu “Danas”.
Grujić je krajem 80-ih oboleo i počeo da gubi vid, a preminuo je 2003. godine u Beogradu.
Retrospektiva u MSUB-u biće otvorena do 21. juna, a izložbeni segment “Akt by Fleka” u Remontu do 21. maja.
U Salonu MSUB-a dozvoljeni broj posetilaca u isto vreme je 20.
*Naslovna fotografija: Dragan Basarić
(SEEcult.org)
