Septembar u Jugoslovenskoj kinoteci

Jugoslovenska kinoteka, nakon letnjeg programa prikazivanog samo u Uzun Mirkovoj ulici, nastavlja u septembru i projekcije u Kosovskoj, a repertoar će obeležiće ciklusi velikih srpskih glumaca Pavla Vuisića i nedavno preminulog Milana Laneta Gutovića, kao i američkog reditelja Ričarda Donera. U okviru projekta A1 Kinoteka, biće prikazan najnoviji digitalno restaurisani film “Leto je krivo za sve” (1961) Puriše Đorđevića, a gost Kinoteke biće direktor Austrijskog filmskog arhiva dr Nikolas Vostri, koji će prikazati restaurisanu “Ekstazu” sa čuvenom austrijskom glumicom Hedi Lamar. Tu su i ciklus dobitnika glumačke Kopa Volpi nagrade u Veneciji, ekranizacije romana Ernesta Hemingveja, program “Merlinka klasik” i drugi. Kinoteka će tokom septembra biti domaćin i 14. Beldoksa i Festivala italijanskog filma, a uključiće se i u Dane evropske baštine.

Program u sali “Makavejev” otvara 1. septembra ciklus “Dobitnici Kopa Volpi nagrade”, a među lauretima tog visokog priznanja na Festivalu u Veneciji bio je i Ljubiša Samardžić, nagrađen za ulogu u filmu “Jutro” (1967) Puriše Đorđevića. Nakon “Jutra”, do 4. septembra, publika će moći da vidi kreacije još sedmoro dobitnika Kopa Volpi – Izabel Iper, nagrađene za ulogu u “Ceremoniji” (1995) Kloda Šabrola, Tošira Mifunea u “Telesnoj straži” (1961) Akire Kurosave, Šona Pena u filmu “21 gram” (2003) Alehandra Gonzalesa Injaritua...

Povodom 65 godina od smrti slavnog pisca Ernesta Hemingveja 5. i 6, kao i 9. septembra, na repertoaru su ekranizacije njegovih romana, među kojima su i “Za kim zvona zvone” (1943) Sema Vuda i “Snegovi Kilimandžara” (1952) Henrija Kinga i Roja Vorda Bejkera.

U okviru projekta A1 Kinoteka, digitalno je restaurisan film “Leto je krivo za sve” (1961), prema scenariju i u režiji Mladomira Puriše Đorđevića, a za 7. i 8. septembar najavljene su besplatne projekcije nove kopije te komedije i romanse u kojoj su igrali Mija Aleksić i Olga Nađ.

Leto je krivo za sve, 1961.

Od 10. do 15. septembra Kinoteka će biti jedan od domaćina 14. Međunarodnog festivala dokumentarnog filma Beldoks.

Program Sećanje na... posvećen je 17. septembra, a potom 27. i 28. septembra, slavnom američkom reditelju Ričardu Doneru, koji je preminuo ovog leta. Biće prikazani neki od njegovih najpoznatijih filmova – “Supermen” (1978) s Kristoferom Rivom, “Smrtonosno oružje” s Melom Gibsonom, “Predskazanje” (1976) s Gregorijem Pekom i drugi.  

Već tradicionalni Festival italijanskog filma biće održan od 18. do 22. septembra, a za otvaranje je odabrana drama i misterija “Ružne bajke” (2020) u zajedničkoj režiji Damiana i Fabija D'Inoćenza. Presek nove italijanske produkcije zatvara krimi drama “Edi i Sani” (2021) Dezmonda Deveniša.

Gost Jugoslovenske kinoteke 24. septembra biće direktor Austrijskog filmskog arhiva dr Nikolas Vostri, zaslužan između ostalog i za pronalaženje prvog srpskog igranog filma “Karađorđe”. Vostri će održati predavanje uoči projekcije restaurisane kopije filma “Ekstaza” (1936) Gustava Mačatija, u kojem je igrala internacionalna zvezda rođena u Beču Hedi Lamar. Kinoteka će tim povodom 25. i 26. septembra prikazati i dva američka filma Hedi Lamar – “Petrolej” (1940) Džeka Konveja i “Moj špijunče” (1951) Normana Mekleoda, kao i dva filma austrijske rediteljke Lujze Kolm-Flek, koja sa suprugom Jakobom Flekom potpisuje “Devojku na krstu” (1929) i “Varšavsku citadelu” (1930).

Kinoteka je ranije već predstavljala rad Lujze i Jakoba Fleka - na Festivalu nitratnog filma prikazan je njihov film “Der Orlov” (1927), a ove godine i “Lekar za žene” (1928) sa Svetislavom Ivanom Petrovićem, evropskom zvezdom srpskog porekla u glavnoj ulozi.

Poslednjeg dana septembra u sali “Makavejev” počinju Dani češkog i slovačkog filma, koji će biti nastavljeni u prvim danima oktobra.

Povodom 95 godina od rođenja velikana srpskog i jugoslovenskog glumišta Pavla Vuisića, u Muzeju Kinoteke će od 6. do 9. septembra biti prikazan izbor njegovih filmova, svrstanih hronološki od 1967. godine - kada je snimio “Bokseri idu u raj”, u režiji Branka Ćelovića, do “Sutona” (1982) Gorana Paskaljevića. Na programu su i neizostavni “Ko to tamo peva” (1980) Slobodana Šijana, “Paja i Jare kamiondžije” (1973) Mila Đukanovića, “Događaj” (1969) Vatroslava Mimice, za koji je Vuisić dobio nagradu Car Konstantin na festivalu u Nišu...

Program Sećanje na... prikazaće od 10. do 12. i zatim 27. i 28. septembra filmove nedavno preminulih umetnika, među kojima su francuska glumica Fransoaz Arnu, nemački reditelj Peter Flajšman, italijanska glumica i pevačica Rafaela Kara, francuski glumac Žan-Fransoa Stevnen, češka glumica Libuše Šafrankova, američki glumac Ned Biti, ruski reditelj Vladimir Menjšov, ruski glumac Petar Mamonov i američki glumac Aleks Kord.

Sledi program Merlinka klasik za koji je direktor Međunarodnog festivala kvir filma Predrag Azdejković napravio je izbor raznovrsnih ostvarenja iz Arhiva Kinoteke i iz dosadašnjih izdanja Merlinka festivala. Od 13. do 18. septembra biće prikazani dokumentarac “U krevetu sa Madonom” (1991) Aleka Kešipijana, nemi film “Drugačiji od ostalih” (1919) Riharda Osvalda, domaći omnibus “Prokleta je Amerika” (1992) Aleša Kurta, Marka Marinkovića i Slobodana Skerlića, “Nebeska stvorenja” (1994) slavnog Pitera Džeksona...

Ciklus Po željama gledalaca nudi 19. septembra filmove “Rokeri” (1978) Teda Bafaulkosa i legendarni “Beri Lindon” (1975) Stenlija Kjubrika.

Jugoslovenska kinoteka će 20. i 21. septembra učestvovati u Danima evropske baštine prikazujući vredna ostvarenja iz svojih fondova, kao što su dokumentarac “Beograd, prestonica Kraljevine Jugoslavije” (1932) Vojina Đorđevića, igrani film “Grešnica bez greha” (1927) Koste Novakovića i drugi.

Ciklus filmova nedavno preminulog glumca Milana Laneta Gutovića, na programu je u Muzeju Kinoteke od 22. do 26. septembra, a pored nezaboravnog Srećka Šojića iz “Lafa u srcu” (1981) i “Tesne kože” (1982) u režiji Miće Miloševića, publika će moći da gleda i Gutovićeve kreacije u filmovima “Srećna porodica” (1979) Gordana Mihića, “Erogena zona” (1981) Dejana Karaklajića, “Špijun na štiklama” (1988) Milana Jelića...

Stalni program Šok koridor predstavlja posvećen je američkom reditelju, scenaristi i kompozitoru Vilijamu Gerdleru, koji je poginuo u helikopterskoj nesreći sa samo 30 godina, ali je snimio čak devet filmova. U Muzeju Jugoslovenske kinoteke 29. i 30. septembra na repertoaru su “Projekat: ubistvo” (1976), “Manitu – duh zla” (1978), “Šiba bejbi” (1975) i “Grizli” (1976).

Sajt Jugoslovenske kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)