Skopski MSU ponovo ima stalnu postavku
Muzej savremene umetnosti u Skoplju ponovo ima stalnu postavku, posle više od 20 godina, a otvorena je u prisustvu državnih zvaničnika u rekonstruisanom galerijskom prostoru za koji je vlada izdvojila 28 miliona denara (oko 450.000 evra).
Na izložbi nazvanoj “Solidarnost - nedovršen projekat”, kojom se obeležava i 50 godina skopskog MSU, predstavljeno je 326 radova 248 autora iz više od 60 zemalja. Postavka je organizovana u tri galerijska prostora površine 3.500 kvadratnih metara, a ponosno su je otvorili premijer Nikola Gruevski, ministarka kulture Elizabeta Kančeska-Milevska i direktorka MSU Eliza Šulevska.
Izložba obuhvata likovna dela autora među kojima su i Pablo Pikaso, Dejvid Hokni, Džasper Džons, Fernan Leže, Bernar Bife, Pjer Alešinski, Petar Lubarda, Ivan Kožarić, Dušan Džamonja, kao i makedonski umetnici Lazar Ličenoski, Nikola Martinovski, Petar Mazev, Dimitar Pandilov-Avramovski, Dimo Todorovski, Dimitar Kondovski, Dušan Perčinkov, Jordan Grabuloski, Rodoljub Atanasov, Aneta Svetieva… kao i savremeni umetnici mlađe generacije poput Velimira Žernovskog i Igora Toševskog.
Premijer je na otvaranju izrazio zadovoljstvo što je rekonstrukcijom MSU omogućeno javnosti da dobije uvid u vrednu kolekciju savremene umetnosti, a ministarka kulture istakla je da su izloženi radovi samo deo međunarodne i nacionalne kolekcije otkupljenih i doniranih radova koja broji više od 5.000 dela oko 2.000 autora iz 66 zemalja. Mnogi od njih poklonili su svoje radove kao doprinos obnovi Skoplja nakon katastrofalnog zemljotresa 1963.
Elizabeta Kančeska-Milevska istakla je na otvaranju, kako je prenelo Ministarstvo kulture Makedonije, da se otvaranjem stalne postavke ispunjava obećanje, ali i vraća dug istoriji umetnosti, kulturnoj javnosti i najširoj publici nakon neprihvatljive višedecenijske pauze, koja je osiromašila sve za “jedno bogato vizuelno zadovoljstvo”.
“Naši autori zaslužuju ovakav prostor za izlaganje svojih dela, a naša publika zaslužuje muzej sa izvanredno značajnim sadržajem koji i mladim generacijama može da obogati iskustvo i znanje o savremenoj likovnoj umetnosti”, istakla je Elizabeta Kančeska-Milevska, najavljujući da će Ministarstvo kulture nastaviti da obogaćuje fond MSU stimulativnim merama i otkupom.
Stara stalna postavka, koju su činila dela poklonjena posle zemljotresa, zatvorena je početkom 90-ih - u vreme raspada bivše Jugoslavije - iz bezbednosnih razloga.
Stvaranje muzejske kolekcije započeto je nakon zemljotresa 1963. godine, kada su mnogi jugoslovenski i evropski umetnici izrazili solidarnost sa Skopljem poklanjajući svoje radove. Među prvima su, kako je navedeno na sajtu skopskog MSU, bili italijanski slikar Đuzepe Santomazo i nemački grafičar Hap Grishaber, kao i crnogorsko-srpski umetnik Petar Lubarda, koji je poklonio sva dela sa samostalne izložbe održane u nekoliko jugoslovenskih gradova 1963.
Uporedo sa tim individualnim gestovima, došlo je i do organizovanih akcija na inicijativu Međunarodne asocijacije likovnih umetnika, koja je na kongresu u Njujorku 1963. godine uputila apel umetničkim asocijacijama i pojedinačnim umetnicima iz celog sveta da pomognu stvaranje kolekcije savremene umetnosti u Skoplju. Za nekoliko meseci stvorena je zbirka od oko sto radova, što je dovelo i do inicijative za osnivanje MSU. U Inicijativnom odboru bile su tada istaknute ličnosti Makedonije i ostatka Jugoslavije, među kojima su bili i Antun Augustinčič, Oto Bihalji-Merin, Dušan Džamonja, Nandor Glid, Petar Lubarda, Peđa Milosavljević, Mladen Srbinović, Miodrag Protić…
Gradske vlasti su zvanično donele odluku o osnivanju MSU 11. februara 1964. godine, a izgradnja je započeta 5. aprila 1969. i završena u rekordnom roku 13. novembra 1970.
Iako je bilo predloga da MSU bude sagrađen u samom centru Skoplja, prihvaćena je ideja poljskog arhitekte i urbaniste Adolfa Ciborovskog da za lokaciju bude odabrana najviša tačka na brdu Kale. Izbor lokacije bio je motivisan i urbanističkim planom koji je predviđao da ceo taj prostor postane park-muzej, u kojem bi MSU dominirao nad gradskom panoramom kao središnji spomenik i simbol svetske solidarnosti za obnovu Skoplja posle zemljotresa u kojem je 26. jula 1963. godine poginulo više od hiljadu ljudi.
Muzejska kolekcija prvi put je integralno predstavljena na otvaranju MSU 1970. godine. Imala je potom još dve verzije 1981. i 1986. godine.
Velikom izložbom “Od Pikasa do Kaldera”, održanom u Sarajevu, Beogradu, Zagrebu i Prištini 1985. i 1986. godine, skopski MSU je prvi i jedini put predstavio svoju kolekciju van Makedonije.
Stručni kolegijum MSU odlučio je početkom 1992. da dela iz kolekcije izlaže samo na povremenim tematskim ili samostalnim izložbama.
Otvaranje rekonstruisanog prostora i nove stalne postavke više puta je proteklih godina najavljivano i odlagano.
*Foto:
Ministarstvo kulture Makedonije
(SEEcult.org)
