Srbenka i drugi hitovi 14. Slobodne zone
Među više od 50 filmova 14. Slobodne zone, koja će biti održana od 7. do 12. novembra u Beogradu, Novom Sadu i Nišu, biće i nagrađivani dokumentarac “Srbenka” Nebojše Slijepčevića o pripremi predstave Olivera Frljića u riječkom HNK o slučaju ubistva devojčice Aleksandre Zec srpskog porekla u centru Zagreba 1991. godine.
Naslovnu ulogu u tom filmu, koji je u Kanu proglašen za dokumentarac godine, a osvojio je Srce Sarajeva za najbolji dokumentarni film, igra 12-godišnja glumica iz Rijeke srpskog porekla - Nina. Probe postaju kolektivna psihoterapija, a Nini se čini kao da se rat nikada nije završio...
Među filmovima 14. Slobodne zone, od kojih je čak 40 nacionalnih premijera, još niz je onih koji se bave sećanjem i zaboravom, suočavanjem sa prošlošću, građanskom i ličnom neposlušnošću, otporom i represijom, kao i porastom ekstremne desnice u Evropi i šire. Na ličnom planu, akteri filmova preispituju autoritete koje im država i društvo nameću i pokušavaju da pronađu smisao u svetu koji je sve više okrenut institucionalnom nasilju, korupciji i eroziji demokratskih vrednosti i građanskih i ličnih sloboda.
Kada se govori o pitanjima slobode, autorske i lične, organizatori posebno ističu film “Leto” pritvorenog reditelja Kirila Serebrenikova, romansiranu priču o zvezdama lenjingradske andergraund scene 80-ih, koja otvara 14. Slobodnu zonu, a predstavlja odu mladosti, ljubavi, slobodi i rokenrolu.
Slobodna zona najavila je i film iranskog reditelja Džafara Panahija, koji je takođe u kućnom pritvoru, a u novom igranom ostvarenju “Tri lica” bavi se mladom Irankom kojoj roditelji ne dozvoljavaju da studira glumu, već bi u skladu sa tradicijom trebalo da se uda. Premijerno prikazan u Kanu, “Tri lica” je road movie protiv patrijarhata i filmska oda glumicama i svima koji to žele da budu. Panahiju je od 2010. godine zabranjeno da snima filmove, ali on to, uprkos svemu, ili baš zbog toga, i dalje čini.
Nekadašnji član Putinovog izbornog štaba, Vitalij Manski, u novom dokumentarcu “Putinovi svedoci” otkriva hronologiju dolaska na vlast ruskog predsednika i vodi gledaoce iza kulisa nekih od najvažnijih događaja u novijoj istoriji Rusije. Kroz razgovore sa Putinovim simpatizerima i savremenicima, Manski stvara portret jednog od najkontroverznijih političara današnjice, i postaje svestan da je u blizini vlasti “naivno misliti da je moguće biti samo svedok”.
Povodom stogodišnjice rođenja Ingmara Bergmana, publika Slobodne zone imaće priliku i da se osvrne na rad tog slavnog švedskog reditelja kroz dokumentarac “Bergman - godina života” rediteljke Džejn Magnuson. U tom filmu fokus je na 1957. godini u kojoj je talentovani reditelj postao “veliki Ingmar Bergman” i snimio svoja remek dela “Sedmi pečat” i “Divlje jagode”, te režirao čak četiri velika pozorišna komada. Obuzet stvaranjem i žudnjom za životom, Bergman jedva da ima vremena za decu, ženu i mnogobrojne ljubavnice, a svi likovi iz njegovih filmova u stvari su - on sam.
Selektori 14. Slobodne zone posebno preporučuju i film “Krivica” Gustava Melera, koji je širom sveta osvojio brojne nagrade, između ostalog i nagradu publike na festivalima Sandens i Roterdam. Radnja prati Asgera Holma, policajca u potrazi za ženom u opasnosti i njenim otmičarima. Ovaj popularni triler režiran je kao one-man-show, u kojem kamera ne napušta Holmovo radno mesto, a život otete žene zavisi od svake reči koju izgovori.
Slobodna zona prikazaće i igrani film “Ubiti Hesusa” o studentkinji Pauli koja je svedok hladnokrvnog ubistva svog oca. Još uvek u šoku, ispunjena gnevom i željom za osvetom, počinje da prati mladića za koga veruje da je ubica. Međutim, ispostavlja se da su oboje žrtve nasilnog i korumpiranog sistema. Ovaj autobiografski prvenac kolumbijske rediteljke i scenaristkinje Laure More, napeta je drama koja preispituje etičke aspekte osvete i (ne)mogućnost praštanja. To je ujedno i realistični prikaz Morinog rodnog grada Medelina u Kolumbiji, snimljen iz perspektive ljudi koji tamo žive u čeljustima korupcije, nasilja i kriminala.
Među filmovima Slobodne zone najavljen je i svetski hit “Tranzit” nemačkog reditelja Kristijana Pecolda, koji nazivaju i “novom ‘Kazablankom’”. Snimljen prema istoimenom romanu Ane Zegers iz 1942. godine, radnju filma reditelj svesno prebacuje u savremeno vreme, gde su ulice Marseja i Francuske (ponovo) poprište istorijskih dramatičnih događaja. Georg, izbeglica iz Nemačke pokušava da se preko Marseja dokopa Amerike. Pokušavajući da dođe do papira on preuzima identitet ubijenog pisca i traga za njegovom ženom, Mari. Čekajući dozvolu da ode, Georg i Mari postaju poput hiljade drugih migranata - ljudi kojih nema.
Posebno mesto u programu zauzima i šokantni mađarski dokumentarac “Zarobljena” rediteljke Bernadet Tuza-Riter. To je neverovatna priča o ženi koja već godinama živi doslovno u ropstvu. U 21. veku, ona je rob u srcu Evrope i njeni vlasnici gospodare njenim životom. Oduzeli su joj lična dokumenta, a kuću može da napusti samo uz dozvolu. Živi u neljudskim uslovima, od hrane dobija ostatke. Nema čak ni pristojan krevet. Ohrabrena prisustvom rediteljke, shvata da nije sama i odlučuje da pobegne od nepodnošljive represije i postane slobodna žena. Film prati njen herojski put ka slobodi.
Karte za svečano otvaranje 14. Slobodne zone i film “Leto” u prodaji su na blagajnama Kombank dvorane, Eventima i Kulturnog centra Novi Sad.
Karte za ostale projekcije biće u prodaji od 18. oktobra na blagajnama bioskopa u kojima se festival održava.
Slobodna zona prikazala je prošle godine 48 dugometražnih i kratkometražnih igranih i dokumentarnih angažovanih filmova, a koji su privukli više od 20.000 gledalaca. Najboljim angažovanim filmom 13. Slobodne zone u međunarodnoj konkurenciji proglašena je poljska dokumentarna porodična drama “Pričest” Ane Zamjecke, koja je dobila i nagradu srednjoškolskog žirija, dok je u regionalnoj selekciji pobedio “Buffet Željezara” Gorana Devića o posledicama dugogodišnje tranzicije društva. Nagrada Human rights u regionalnoj selekciji dodeljena je dokumentarnom filmu “Blink” Jakova Labrovića. Nagradu publike za najangažovaniji kratkometražni film na 13. Slobodnoj zoni osvojio je makedonski film “Nagrada” Lidije Mojsovske, priča o solidarnosti i razumevanju među decom različitih nacionalnosti i vere.
Slobodnu zonu podržali su ove godine: Evropska komisija kroz program Kreativna Evropa (potprogram Media), Ministarstvo kulture i informisanja Srbije, Movies That Matter, Rekonstrukcija Ženski fond, Filmski centar Srbije, Rumunski kulturni institut u Beču, Francuski institut, Grupa 484, Sekretarijat za kulturu Beograda, te ambasade Švedske, Mađarske i Slovenije u Beogradu.
Festivalski sajt je freezonebelgrade.org, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.
(SEEcult.org)
