Susret sa češkim filmom

Češki filmovi koji su dobitnici Oskara ili su bili nominovani za prestižnu nagradu Američke filmske akademije na programu su od 9. marta u Muzeju Jugoslovenske kinoteke, u čijem se arhivu i nalazi najveća kolekcija češkog filma van te zemlje.

Češki filmovi koji su dobitnici Oskara ili su bili nominovani za prestižnu nagradu Američke filmske akademije na programu su od 9. marta u Muzeju Jugoslovenske kinoteke, u čijem se arhivu i nalazi najveća kolekcija češkog filma van te zemlje.

Filmovi Miloša Formana, Jiržija Mencla, Jana Svjeraka i Jana Kadara, nominovani ili nagrađeni Oskarom za najbolja ostvarenja van engleskog govornog područja, čine ciklus českog filma koji je organizovan u okviru predsedavanja Češke Evropskom unijom, a svečano počinje ostvarenjima “Trgovina na korzou” (1965), koji su režirali Jan Kadar i Elmar Klos, i čuvenim Menclovim “Strogo kontrolisanim vozovima” (1966).

U okviru tog tradicionalnog programa Kinoteke, nazvanog ovog puta “Ponovni susret sa češkim filmom”, biće prikazani i filmovi “Ljubavi jedne plavuše” (1965) i “Gori, moja gospođice / Bal vatrogasaca” (1967) Miloša Formana, te Menclova “Vikendica u šumi” (1985) i Svjerakov “Kolja” (1996).

Prema navodima Kinoteke, aktuelno predsedavanje Češke EU opredelilo je i koncept ovogodišnjeg reprezentativnog izbora za tu tradicionalnu manifestaciju, koja je varirala godinama od autorskih ciklusa (Mencl), preko retrospektiva značajnih perioda (1968), sve do tematskih programa (dečji film).

Upravnik Muzeja Jugoslovenske kinoteke Dinko Tucaković podsetio je u programu da je srpska kinematografija ponekad i gubila u direktnoj trci sa češkom za prestižnu statuetu Američke akademije, kao u slučaju “Skupljača perja” Aleksandra Saše Petrovića i Menclovih “Strogo kontrolisanih vozova”, ali je prijateljstvo dve kinematografije ostalo nepomućeno i razvijalo se i tokom teških godina i političkih previranja.

Tucaković je posebno izdvojio zasluge Vladimira Opjele koji je među prvima priskočio u pomoć Kinoteci kobne 1999. godine, za vreme NATO bombardovanja, i od tada u kontinuitetu, kao član najviših tela filmskih arhivskih institucija (Izvršnog odbora FIAF-a, IO ACE, svetske i evropske federacije filmskih arhiva) i direktor NFA Češke kinoteke (Narodni filmovy arćiv), promoviše sopstvenu kinematografiju na ovim prostorima, ali i često organizuje cikluse srpskog filma u Pragu.

Publika Kinoteke će se tokom predstojećeg češkog ciklusa podsetiti i na radove autora “praške škole” (Marković, Paskaljević, Karanović, Popović...), koja možda ne postoji, kao i na hedonizam Emira Kusturice, koji je upravo prve naznake velikog talenta demonstrirao na jednoj od najboljih filmskih škola na svetu - FAMU u Pragu, naveo je Tucaković u programu povodom “Ponovnog susreta sa češkim filmom”.

U Muzeju Kinoteke počeo je i ciklus program ekranizacija velikih dela, koji će biti nastavljen 12. marta, a prikazaće, između ostalog, i “Prosjačku operu” (1931) Georga Vilhelm Pabsta (Georg Wilhelm Pabst), “Mačku na usijanom limenom krovu” (1958) Ričarda Bruksa (Rićard Brooks), “Smrt trgovačkog putnika” (1951) Lasla Benedeka, “Ko se boji Virdžinije Vulf?” (1966) Majka Nikolsa (Mike Nićols) i “Garderober” (1983) Pitera Jejtsa (Peter Yates).

Biće prikazani i domaći filmovi “Sumnjivo lice” (1954) Soje Jovanović i Predraga Dinulovića, s Batom Paskaljevićem i Radetom Markovićem, i “Profesionalac” (2003) Dušana Kovačevića, s Borom Todorovićem i Branislavom Lečićem.

Sajt Jugoslovenske kinoteke je www.kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.