Sve na prodaju

Jugoslovenski pozorišni festival “Bez prevoda” u Užicu predstavlja u 19. izdanju od 5. do 11. novembra sedam predstava iz regiona u konkurenciji za nagrade, a tematski je posvećen jubileju Branislava Nušića i Prvom svetskom ratu, uz kritički Nušićev stav koji je više nego aktuelan i u današnjem društvu: “Danas ti je, brate, sve na prodaju; čast, savest i prijateljstvo - sve, brate, sve!”

Koselektori - novinar i pozorišni kritičar Bojan Munjin i direktor Narodnog pozorišta u Užicu Zoran Stamatović naveli su u obrazloženju selekcije predstava iz Srbije, Republike Srpske/BiH, Crne Gore i Hrvatske da su se s gorkim osmehom, ove godine, između ostalog, vratili Nušiću, njegovim komadima i rečenici koja dobro pogađa današnje vreme sutona mnogih vrednosti i nade. Takođe, 19. JPF podseća na početak Velikog rata pre jednog veka, i to ne ceremonijalno, nego s krupnim pitanjima o ceni slobode, narodnoj mudrosti i istorijskom usudu.

“Konačno, ako se krajnji rezultat poslednjih decenija ratova i patnje može iskazati Nušićevom ironičnom misli ispisanom pre gotovo stotinu godina, onda se uz predstave koje ćemo ove godine videti u Užicu pre svega trebamo sabrati i pogledati na sebe i rezultate života svih nas”, naveli su Munjin i Stamatović, koji su za takmičarski program odabrali predstave “Doktor Nušić” prema Nušićevom komadu “Dr” u koprodukciji Narodnog pozorišta Sombor i Narodnog pozorišta Kruševac i režiji Kokana Mladenovića, autorski projekat “Četrnaesta” Ane Đorđević, u izvođenju Narodnog pozorišta Republike Srpske iz Banjaluke, “Tri sestre” Čehova, u izvođenju Dramskog kazališta Gavella iz Zagreba, u režiji Slobodana Unkovskog iz Makedonije, “Filomena Marturano” prema komadu Eduarda De Filippa, u izvođenju Centra za kulturu Tivat, u režiji Jagoša Markovića, “Trpele” Beogradskog dramskog pozorišta – autorski projekat Bobana Skerlića, “Unosno mesto” Nikolaja Ostrovskog, u izvođenju Jugoslovenskog dramskog pozorišta i režiji Egona Savina, te neprevaziđenu “Gospođu ministarku” Nušića, u produkciji Pozorišta “Boško Buha” iz Beograda, u režiji Tanje Mandić Rigonat.

Navodeći da je Nušić naš suvremenik, i to ne samo u Srbiji, koselektori su istakli da predstave “Doktor Nušić” i “Gospođa ministarka” taj rukopis samo još više aktuelizuju i zaoštravaju. Zagrebački teatar Gavella, koji je već dva puta osvojio užičku publiku i stručni žiri, predstavlja se novim i u skladu s vremenom turobnim čitanjem Čehovljeve “Tri sestre”.

Stogodišnjica početka Prvog svetskog rata tema je mnogih rasprava i umetničkih dela danas u Evropi, a banjalučkom predstavom “Četrnaesta”, koja je dobila već niz nagrada, i JPF želi da kritički progovori o događajima koji su uticali na sudbinu sveta do današnjih dana, na način, kako je navela rediteljka Ana Đorđević, da “pokazuje nepoverenje prema ideološkom manipulisanju i da bude okrenuto prema tragediji ljudskog (ne) izbora”.

Predstava “Filomena Marturano”, kako su istakli selektori, “sva pršti od mediteranskih strasti ali i od sjajnih glumaca, u neobičnoj režiji neobičnog reditelja Jagoša Markovića”.

Predstava “Trpele” BDP-a, kako su dodali, neka je vrsta dnevnika patnje s kojim se moramo suočiti jer se radi o ljudima iz komšiluka koje poznajemo ili taj dnevnik može napisati svako od nas.

U konkurenciji za nagrade Ardalion su i dve izvedbe koje zaokružuju crnohumorni slogan 19. JPF-a o rasprodaji svih vrednosti: “Unosno mesto” JDP-a i “Gospođa ministarka” Pozorišta “Boško Buha”, koje su, prema rečima koselektora, svojevrsna inventura današnjice, ljudskih slabosti i pojeftinjenja mnogih vrednosti.

Stručni žiri 19. JPF-a čine dramski pisac prof. dr Nebojša Romčević (predsednik), arhitekta-scenograf Mia David, doskorašnja v.d. direktorka Kulturnog centra Beograda, pozorišni producent i glumac dr Hazim Begagić iz BIH, kompozitor Miroljub Aranđelović Rasinski iz Srbije i rediteljka Ana Vukotić iz Crne Gore.

Na 18. JPF 2013. godine trijumfovala je predstava “Zločin i kazna” Gradskog dramskog kazališta Gavella iz Zagreba, osvojivši gotovo sve nagrade, uključujući za najbolju predstavu, režiju Zlatka Svibena i najbolje uloge, kao i nagradu publike.

Sajt Užičkog pozorišta je teatar.rs, a program 19. JPF-a nalazi se i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

(SEEcult.org)