Vizitorski centar Sirmium
Vizitorski centar Carske palate Sirmium, jedno od odredišta na “Putu kulture rimskih imperatora”, koji povezuje u celinu sva mesta od nemerljivog istorijskog i arheološkog značaja koja su postojala u vreme Rimskog carstva na obalama Dunava, biće svečano otvoren 14. decembra. Konzervatorski radovi na lokalitetu i mozaicima počeće 2010. godine, ali che Vizitorski centar Sirmijuma biti otvoren vech sada za posetioce. Arhitektonsko rešenje prilagođeno je obliku lokaliteta, a posetioci imaju jedinstvenu priliku da “uđu” u lokalitet, sagledaju ostatke palate i mozaika.
Vizitorski centar Carske palate Sirmium, jedno od odredišta na “Putu kulture rimskih imperatora”, koji povezuje u celinu sva mesta od nemerljivog istorijskog i arheološkog značaja koja su postojala u vreme Rimskog carstva na obalama Dunava, biće svečano otvoren 14. decembra.
Konzervatorski radovi na lokalitetu i mozaicima počeće 2010. godine, ali che Vizitorski centar Sirmijuma biti otvoren vech sada za posetioce.
Arhitektonsko rešenje prilagođeno je obliku lokaliteta, a posetioci imaju jedinstvenu priliku da “uđu” u lokalitet, sagledaju ostatke palate i mozaika.
Projekat je finansiran sredstvima ministarstava kulture i ekonomije i regionalnog razvoja Srbije, uz pomoć Opštine Sremska Mitrovica, a sveccano che ga i otvoriti ministri kulture i ekonomije Nebojssa Bradich i Mladjan Dinkich.
Prema navodima Ministarstva kulture, Vizitorski centar Carske palate Sirmium objekat je velike važnosti, jer su njegovom izgradnjom zaštićeni ostaci Carske palate iz 3. i 4. veka, kulturnog dobra od izuzetnog značaja.
Istraživanja tog lokaliteta započela su 1957. godine, a nalazi domaćih i stranih stručnjaka pokazali su da je reč o ostacima nekada velelepne Carske palate (Palatium imperiale) u kojoj su se rađali, boravili, krunisali i venčavali rimski carevi.
Palata je bila pravougaona, u središtu se nalazilo prostrano centralno dvorište sa atrijumom i fontanom. Otkriveni su masivni antički zidovi, delovi uređaja za centralno grejanje, mozaički podovi površine oko 350 metara kvadratnih, fragmenti fresaka, pločice od raznobojnog mermera, ostaci kanalizacione i vodovodne mreže, kao i drugi predmeti.
Otkriće grandioznog hipodroma koji se sa severne i severoistočne strane naslanjao na palatu i iz čije se svečane lože car ukazivao narodu, nedvosmisleno je potvrdilo razmere i izuzetan značaj celog kompleksa. Naknadne mnogobrojne adaptacije i dogradnje, vidljive u osnovi palate, ukazuju na njen dug i buran život u poslednjim vekovima antičkog Sirmijuma.
Moćni i ugledni Sirmium bio je jedna od četiri prestonice Rimskog carstva, grad je u kojem je rođeno šest rimskih imperatora: Decije Trajan, Aurelijan, Prob, Maksimijan Herkulije, Konstancije Drugi i Gracijan. Istorija beleži da su u palati boravili i čuveni imperatori: Dioklecijan, Galerije, Licinije, Konstantin Veliki i njegovi sinovi Konstans, Konstantin Drugi i Konstancij Drugi, zatim Julij Apostat, Valentinijan, Valens, Gracijan i Teodosije.
Sirmium je jedno od odredišta na ruti “Put kulture rimskih imperatora”, koja obuhvata i Požarevac, Veliko Gradište, Golubac, Majdanpek, Kladovo, Negotin, Zaječar, Knjaževac, Svrljig i Niš.
Imajući u vidu i činjenicu da je na tlu Srbije rođeno 17 rimskih imperatora, izuzetno je značajan resurs za razvoj kulturnog turizma, pa Turistička organizacija Srbije već radi na prezentaciji tog lokaliteta domaćoj i inostranoj javnosti.
Prema navodima TOS-a, Sremska Mitrovica na južnim ograncima Fruške Gore, na levoj obali Save, sagrađena je na ostacima antičkog Sirmiuma.
Pretpostavlja se da su Sirmium osnovali Iliri sredinom 3. veka pre naše ere.
Grad je od 1. do 4. veka nove ere bio značajan administrativni centar rimske provincije Pannonia Secunda (kraj 3. veka), povremena carska rezidencija i moćno vojno uporište za odbranu od varvaraskih plemena.
U drugoj polovini 1. veka, Sirmium je uzdignut na najviši gradski rang - koloniju, a u njegovu širu teritoriju uključena su mnoga naselja u Sremu.
Krajem 4. veka u oblast Sirmiuma prodiru varvari Goti, Huni, Gepidi, a posle avarskog napada stanovništvo je raseljeno, a grad je stradao u požaru.
Arheološka istraživanja otkrila su veliki deo starog naselja. Do sada je istraženo 74 lokaliteta. Antički grad je bio prostran, okružen bedemima i rovovima unutar kojih se nalazila carska palata, javno kupatilo, hipodrom, nekropola, horeum, trgovački i zanatski centar čiji ostaci su vidljivi i danas. Mozaici, a posebno freske i skulpture otkrivene na području današnje Sremske Mitrovice, imaju visoke umetničke kvalitete i pokazuju da su u Sirmiumu radili prvorazredni dekorateri i umetnici.
Dimitrije Stefanović
(SEEcult.org)
