Zalazak sunca Marka Brogana
Britanski umetnik Mark Brogan, koji već desetak godina živi i radi u Beogradu, predstavio je u galeriji bivšeg Trećeg Beograda - sada Istraživačkoj stanici za savremenu umetnost Perpetuum mobile, poster-instalaciju “Zalazak sunca” (Setting Sun), inspirisanu formom popularnih foto-tapeta iz 70-ih.
Broganov rad prikazuje sliku polu-apstraktnog i simboličkog karaktera. Kada bi se izolovali elementi od kojih je sastavljena, došlo bi se do intuitivne asocijacije na prirodu, odnosno na iskustvo posmatranja zalaska sunca.
Reč je o ideji stvaranja slike virtuelnog prostora odštampane u formi foto-tapete, odnosno postera koji fukcioniše kao dodatak i proširenje fizičkom prostoru. Slična praksa pamti se iz mnogih domova 70-ih, kada su dnevne sobe ukrašavane foto-tapetama sa scenama iz šume, vodopadima ili jesenjim prizorima. I u jednoj od scena iz filmskog klasika “Lice sa ožiljkom” takođe se pojavljuje jedan takav poster na kojem se vidi zalazak sunca na rajskoj plaži sa siluetama palmi kao kontrast crvenilu neba. Danas bi takve prizore smatrali kičastim, u najboljem slučaju ironičnim.
Brogan se na izvestan način ironično poigrava izborom medija foto-tapete, koja mu služi samo kao nosilac slike, prikazujući idealizovanu scenu sa geometrijskim elementima u precizno isplaniranom uzajamnom odnosu fotografskih ili idealizovanih elemenata sa scenom šume sa foto-tapeta iz 70-ih.
Broganova poster-instalacija rezultat je saradnje sa arhitektom Anom Lazarević.
Ideja je nastala 2007. godine, kada je Brogan radio na video projektu “The Typical Reject” u kontekstu BIGZ-a. Tada je sarađivao sa nekolicinom arhitekata u nameri da stvori pozadinu scene koja je trebalo da predstavlja iluziju prostora. Sa Anom Lazarević počeo je da sarađuje 2012. godine, u nameri da dalje razvije ideju iz 2007. Tako je nastao foto-tapet koji se momentalno nalazi u Broganovom ateljeu u zgradi BIGZ-a. Generisana je slika koja je vizuelno i koncepcijski bila još koherentnija od prvobitne i koja je, u izvesnom smislu, predstavljala eksperiment koji ispituje mogućnost života i rada u ambijentu koji stvara taj poster.
Rezultat je prevazišao očekivanja i inspirisao Brogana i Anu Lazarević da nastave dalje, odnosno da naprave poseban rad prilagođen prostoru galerije bivšeg Trećeg Beograda.
Osobine poda i plafona u galeriji uzete su u obzir i ugrađene u virtuelni prostor konkretnog foto-tapeta. U toku modelacije virtuelnog prostora slike mislilo se i na specifične uglove pod kojima zraci sunca ulaze u prostor galerije, na koji način posmatrač ulazi i kreće se kroz prostor, kao i na ostale posebnosti prostora galerije.
Brogan je rođen u Londonu, gde je studirao umetnost na Goldsmit univerzitetu, a u Beogradu živi i radi od 2005.
Jedan od Broganovih radova koje publika najbolje poznaje, a u vezi je sa njegovim životom i radom u Srbiji, je eksperimentalni film koji je napravio o telefonskom istraživanju tržišta u Beogradu.
Izložba “Zalazak sunca” otvorena je u prostoru Perpetuum mobile do 1. februara 2014.
(SEEcult.org)
