Završni vikend 28. BJF-a
Američki, danski, poljski i srpski džezeri obeležiće završnicu 28. Beogradskog džez festivala (BJF) 27. i 28. oktobra u Domu omladine, a među njima su i jedan od najboljih mladih trubača savremene svetske scene Ambrose Akinmusire, koji premijerno nastupa na ovim prostorima, evropski trio Das Kapital, harizmatična soul pevačica i pesnikinja Ursula Rucker, saksofonista i klarinetista Mikołaj Trzaska, jedna od vodećih ličnosti evropske free jaž, impro i avangardne scene, te proslavljeni domaći saksofonista, kompozitor i aranžer Jovan Maljoković, koji nastupa sa Balkan salsa bendom i Anom Sofrenović kao specijalnom gošćom.
Vikend program 28. BJF-a otvara u Velikoj sali američki kvintet Ambrosea Akinmusira, nagrađivanog trubača koji je, posle pobeda na prestižnim takmičenjima Thelonius Monk Jazz Competition i Carmine Caruso International Trumpet Solo Competition (2007) i izbora za “Faces to Watch 2011” u “Los Anđeles tajmsu”, ove godine “ujedinio” titule za najboljeg trubača u anketama kritičara časopisa “DownBeat” i “Jazz Journalist Association”, koji su ga nominovali i za džez muzičara godine.
Posle školovanja na Monk Institute (prof. Terence Blanchard) i iskustava sa starijima (Steve Coleman, Aaron Parks, Vijay Iyer, Esperanza Spalding), u koprodukciji sa Jasonom Moranom, jedne od zvezda ranijih izdanja BJF-a, snimio je album za čuvenu kuću Blue Note, ključno džez ostvarenje u 2011. godini prema mišljenju džez kritičara.
Program BJF-a 27. oktobra nastavlja se u Amerikani nastupom trija Das Kapital koji čine istaknuti evropski džez muzičari - saksofonista Daniel Erdmann iz Nemačke, gitarista Hasse Poulsen iz Danske i bubnjar Edward Perraud iz Francuske, kombinujući raznovrsne muzičke žanrove (rok, pop, džez, eksperimentalna, elektronska i nova klasična muzika) i umetničke aspekte (poezija, pozorište, film).
Njihov aktuelni projekat Das Kapital Plays Hanns Eisler (dva albuma) predstavlja novo, intrigantno čitanje dela slavnog austrijsko-nemačkog kompozitora klasične, kabaretske, revolucionarne i filmske muzike Hannsa Eislera, dugogodišnjeg bliskog saradnika Bertolda Brechta i autora himne DDR.
U ponoćnom programu u Amerikani gostuje američka pevačiča Ursula Rucker, jedna od najistaknutijih svetskih tzv. spoken word izvođača. Na sceni je prisutna od 1994. godine, kada je njena numera “Supernatural” ostvarila zapažen uspeh u klubovima širom sveta. Tokom karijere sarađivala je sa brojnim muzičarima, DJ-jevima i producentima, među kojima su King Britt, Josh Wink, 4hero, Jamaladeen Tacuma i The Roots. Kombinaciju njene poezije, glasa, muzike i ritma svetska kritika opisuje kao “mističnu”. Muzika koja prati njena kazivanja kreće se vodama bluza, filadelfijskog soula, avangardnog džeza, hip-hopa i elektronike, a poezija predstavlja savremeni odgovor na bit pesništvo.
Publika će besplatno u holu DOB-a imati priliku da čuje i polaznike Džez odseka Muzičke škole “Stanković”, koji je osnovan 1993. godine kao prvi te vrste u jugoistočnoj Evropi. BJF od svog obnavljanja 2005. godine sarađuje sa školom “Stanković“, organizujući brojne radionice i susrete učenika sa učesnicima manifestacije.
Završnica BJF-a, koji je počeo 25. oktobra koncertom beogradske grupe Darkwood Dub i Bisere Veletanlić, biće takođe u znaku domaćeg džeza i ukrštanja - u Velikoj sali nastupiće Jovan Maljoković i Balkan salsa bend sa Anom Sofrenović.
Maljoković je jedan od najproduktivnijih umetnika u istoriji srpskog džeza koji je, posle boravka u Zapadnoj Evropi, Skandinaviji i SSSR, vodio astave različitog formata, posebno zainteresovan za spajanje džeza, balkanskog folklora i kubanske muzike. Diskografsku karijeru započeo je 1985. godine albumom “Krčma Džerima” (1985), a aktuelni album “Korak od sna” je njegovo deseto ostvarenje.
Sa svojim ansamblom nastupao je u Nemačkoj, Francuskoj, Luksemburgu, Švajcarskoj i Grčkoj, a aktivan je i kao umetnički direktor YU Jazz festivala u Valjevu. Među novim izazovima pronalazi ukrštanja sa pop i filmskom muzikom, pa otuda i saradnja sa Anom Sofrenović.
BJF u završnici predstavlja i poljskog saksofonistu i bas klarinetisu Mikolaja Trzasku i bas gitaristu Rafala Mazura, te američki sastav Mostly Other People Do the Killing i danski Ibrahim Electric, koji će nastupiti u sali Amerikana.
Mikolaj Trzaska je jedna od vodećih ličnosti evropske free jazz, impro i avangardne scene u poslednje dve decenije. Početak njegove karijere vezan je za grupu Miłośch, a potom je učestvovao u različitim projektima, sarađujući i sa muzičarima kao što su Lester Bowie, Tomasz Stańko, Joe McPhee, Taylor Ho Bynum, Peter Brötzmann, Ken Vandermark Resonanse... Rafal Mazur je osnivač ImproArt studija u Krakovu, a fokusiran je pre svega na slobodnu kolektivnu improvizaciju.
Njujorški sastav Mostly Other People Do the Killing, proglašen za najbolji novi džez bend u godišnjoj anketi časopisa „DownBeat“ 2009, čine Peter Evans (truba), Jon Irabagon (alt saksofon), Moppa Elliott (kontrabas), Kevin Shea (bubnjevi), a predstaviće savremeni njujorški džez u punom svetlu - kao izazovan, otvoren i beskompromisan.
Danski trio Ibrahim Electric gostuje na samom kraju BJF-a, a predstaviće se muzikom u kojoj prepliće elemente soul-džeza, afro-bita, esid roka, uz brze, pankoidne deonice koje su i njihovo glavno obeležje.
Prema navodima časopisa “All About Jazz“, muzika sastava Ibrahim Electric “mogla bi da posluži za špageti vestern u Maliju”.
BJF je predstavio prve večeri u Sava centru i američki sastav Miles Smiles, koji čine muzičari koji su sarađivali sa legendarnim Majlsom Dejvisom, a okupili su se povodom 20 godina od njegove smrti. Dejvis je, inače, tri puta gostovao na BJF-u - 1971, 1973. i 1986. godine.
Pod sloganom “Like! Jazz”, 28. BJF je okupio ukupno više od 100 muzičara iz 28 zemalja, među kojima su bili i European Saxophone Ensemble, te Dave Douglas i Joe Lovano, čiji je koncert bio rasprodat.
Program BJF-a delimično je izmenjen 26. oktobra, s obzirom da je Jerry Gonzales, vođa sastava El Comando da la Clave, otkazao dolazak iz zdravstvenih razloga, pa je umesto njega nastupio Inoidel Gonsales, nova muzička zvezda kubanskog porekla.
Među učesnicima 28. BJF-a bili su i predstavnici nove srpske džez dijaspore - Nenad Vasilić iz Austrije i Blazin’ Quartet Srđana Ivanovića, koji dolazi iz Holandije.
BJF je osnovan 1974. kao samostalna manifestacija, u organizaciji Doma omladine Beograda, a posle niza legendarnih muzičara koje je predstavio, 1990. održan je poslednji put pred 15-godišnju pauzu. DOB je obnovio BJF 2005. godine, a festival je u međuvremenu uvršten među manifestacije od posebnog značaja za grad.
Tokom burne istorije, BJF je bio jedan od pet najznačajnijih u Evropi, a ugostio je legende kao što su Majls Dejvis, Čarli Mingus, Dizi Gilespi, Telonius Monk i Djuk Elington.
Elington je i započeo istoriju BJF-a, 31. oktobra 1971. godine, kada je sa svojim orkestrom otvorio prvo beogradsko izdanje čuvenog Njuport džez festivala.
Sajt DOB-a je www.domomladine.org, a program 28. BJF-a nalazi se i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org, odnosno OVDE
(SEEcult.org)
