Koncert-maraton u čast Satija
Pijanistkinja Branka Parlić iz Novog Sada predvodi grupu muzičara koji će 3. septembra u Orhusu u Danskoj izvesti koncertni maraton u čast Erika Satija (Erik Satie, 1886-1925), povodom 150-godišnjice rođenja tog uticajnog francuskog kompozitora, a koncipiran je kao program integralnog izvođenja njegove kompozicije “Vexations” (Uznemiravanje) koji je ranije već izveden u Beogradu i Novom Sadu u trajanju od oko 15 sati.
Publika Orhus festivala imaće priliku da prisustvuje integralnom maratonskom izvođenju Satijeve kompozicije “Vexations”, u kojem će učestvovati muzičari solisti i grupe različitih žanrova, najavila je za SEEcult.org Branka Parlić, vođa projekta “Koncertni maraton - Erik Sati”.
Projekat u Orhusu koncipiran je jednako kako je 2001. godine bio izveden u Studentskom kulturnom centru u Beogradu i potom 2006. godine na festivalu Exit u Novom Sadu. Oba puta je trajao 14-15 sati.
Umetnici koji učestvuju sviraju kompoziciju “Vexations” na način kako žele, uz uslov da zvuk klavira ostane neprekinut svih 14 ili 15 sati.
Na koncertu u Orhusu učestvovaće i mlada pijanistkinja Nataša Penezić, kao asistentkinja Branke Parlić, sa kojom je, uz Nadu Kolundžiju, učestvovala i na koncertnom izvođenju svih 20 etida američkog kompozitora Filipa Glasa (Philip Glass) na festivalu Ring Ring 2015. godine u Beogradu, a potom i u novosadskoj Sinagogi.
Prema instrukcijama Satija, kompozicija “Vexations” izvodi se tako što se to jednominutno delo svira 840 puta bez prekida, što znači oko 14 sati neprekinute klavirske muzike. Promena muzičara i grupa različitih žanrova, koji u kontinuitetu izvode kompoziciju “Vexations”, omogućava publici da tokom 14-casovnog koncerta doživi to delo u stalno novim i neočekivanim verzijama interpretacije.
Kompozicija “Vexations” premijerno je integralno izvedena u Beogradu 2001. godine u SKC-u, a Branka Parlić bila je inicijatorka i jedna od organizatora i učesnika tog koncerta.
Branka Parlić posvećeno se bavi delom kontroverznog i uticajnog kompozitora Erika Satija još od 70-ih godina, istražujući i izvodeći kasnije godinama i dela Filipa Glasa i drugih savremenih autora nove muzike.
Satija je počela da istražuje kada je malo ko znao za tog kompozitora na tlu tadašnje Jugoslavije, osim uskog kruga profesionalnih muzičara.
Objavila je 1986. godine, u izdanju M Produkcije Radija Novi Sad, ploču “Initiés” (Posvećeni) koja je u potpunosti posvećena Satiju. To je bila prva ploča u bivšoj Jugoslaviji sa Satijevim klavirskim kompozijama. U saradnji sa Mitrom Subotićem Subom (1963-1999), tada mladim studentom muzike, snimila je u to vreme i kompoziciju “Thanx Mr. Rorschach - Ambijenati na muziku Erika Satija”, koja se nalazi na njegovoj ploči “Disillusioned”.
Krajem 90-ih objavila je album “Initiés ’88 - Initiés ’99”, nastavljajući da izvodi i istražuje Satijevu muziku.
U čast rođendana Satija, 17. maja 2001. godine u beogradskom SKC-u održan je veliki koncert “Description Automatiques” (Automatski opisi), nazvan prema kompoziciji koju je Sati kao rođendanski poklon posvetio sam sebi, a u okviru tog poduhvata je prvi put u zemlji i regionu intregralno izvedena i kompozicija “Vexations”. Svakih pola sata za klavirom su se smenjivali učesnici, među njima je bilo, ne samo muzičara i izvođača umetničke muzike (Miša Savić, Maja Rajković, Miloš Petrović, Nada Kolundžija, Branka Parlić), nego i džez i rok muzičara (Dragan Ilić i Dragan Jovanović Krle, članovi Generacije 5, Dušan Šević, Igor Malešević, Margita Stefanović Magi...), kao i studenata kompozicije sa Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu. Na Exitu 2006. godine desila se novosadska premijera integralnog izvođenja kompozicije “Vexations”.
Inače, ta kompozicija je, kako je Branka Parlić objasnila ranije, zapravo jedna tema sa dve harmonizacije, koju prema Satijevom uputstvu treba ponoviti 840 puta. Kako nije bila izvedena za njegovog života, različita su tumačenja tog uputstva. Prvi put ju je integralno izveo Džon Kejdž (John Cage) sa još desetoro pijanista u Njujorku 1963. godine u trajanju od gotovo 19 sati.
Festival u Orhusu, koji počinje 26. avgusta, nudi do 4. septembra intenzivan program izložbi, koncerata, predstava, uličnih performansa, ali i diskusija o migrantskoj i izbegličkoj krizi.
Između ostalog, najavljena je izložba britanskog umetnika Grejsona Perija (Grayson Perry), dobitnika Tarnerove nagrade 2003. godine, kao i danske umetnice Jete Gejl (Jette) “Nešto je trulo u državi Danskoj”, te američkog fotografa Roberta Mepltorpa (Mapplethorpe) sa portretima njega samog, kao i slavnih ličnosti njujorške scene 70-ih i 80-ih, uključujući pank-rok ikonu Peti Smit (Patti Smith), njegovu muzu i srodnu dušu.
(SEEcult.org)
