Santraču Sava Šumanović
Nagradu “Sava Šumanović” za umetničke domete u likovnom izrazu dobio je ove godine Zvonimir Santrač iz Vršca, za izložbu “Pismo stigmatičnoj naciji” koja je održana 2011. u Galeriji za kulturu Vršac.
Nagradu “Sava Šumanović” za umetničke domete u likovnom izrazu dobio je ove godine Zvonimir Santrač iz Vršca, za izložbu “Pismo stigmatičnoj naciji” koja je održana 2011. u Galeriji za kulturu Vršac.
Poznat kao angažovani umetnik, Santrač je na toj izožbi u Vršcu predstavio bio seriju novih radova - skulptorskih i prostornih instalacija koje, iako ne tako drastično kao u slučaju njegovog čuvenog rada “Balkanski voz sudbine” iz 90-ih, ukazuju jezikom simbola i metafore na aktuelne pojave u društvu.
Žiri za dodelu nagrade “Sava Šumanović” činili su galeristkinja Vesna Latinović, istoričarka umetnosti Olivera Janković i likovni kritičar Sava Stepanov.
Stepanov je u katalogu nagrađene izložbe istakao bio da je celokupno dosadašnje stvaralaštvo Santrača karakterišu radovi zasnovani na jasno vidljivim konceptualnim razlozima i koncepcijskim povodima. Takav način izražavanja započeo je slikarstvom još tokom druge polovine 70-ih godina prošlog veka. Njegov neoenformelistički stav je na samom početku 80-ih iskakako iz opšteg trenda tzv. “nove slike”, ali ga je kritika bezrezervno prihvatila kao jednog od najznačajnijih predstavnika postmodernističkog slikarstva na ovdašnjojs ceni. Santrač je večito bio “vezan“ za aktuelnosti sveta i umetnosti - jedan je od umetnika koji osećaju damare stvarnosti, te na njih aktivno reaguju.
Osim slikarstvom u tadašnjoj jugoslovenskoj “umetnosti 80-ih”, Santrač je bio značajan akter i tokom epohalno krizne i fatalne poslednje decenije 20. veka. Tada se snažno afirmisao monumentalnim “Balkanskim vozom sudbine”, te sa nekoliko varijacija rada “Zid”, koji je postavljan u brojnim izložbenim ili neformalnim prostorima i mestima (Vršac, Pančevo, Rešice u Rumuniji, Novi Sad).
Njegovo shvatanje koncepcije umetnosti podrazumevalo je objedinjenje konceptualnog i materijalnog, te je permanentno insistirao na vrednostima stvarnog materijala u umetničkom delu.
Rođen 1952. u Pančevu, Santrač je 1977. diplomirao na Likovnoj akademiji u Zagrebu, a specijalizovao se na majstorskoj radionici Krste Hegedušića 1979. Bio je 1986-1987. na studijskom boravku u Njujorku, kao gost student na specijalizaciji na Kolumbija univerzitetu.
Od 1985. živi i radi u Vršcu, na čijoj je železničkoj stanici prvi put i predstavio “Balkanski voz (sudbine)” 1996. godine, a potom i na stanicama u Novom Sadu i Beogradu.
Samostalno je izlagao, između ostalog, u Galeriji Nova u Zagrebu 1980. i 1982, Muzeju savremene umetnosti u Beogradu 1981, Muzeju Banata u Resici u Rumuniji 2000, Muzeju "Roberta Hamerštila" u Gudurici u Srbiji 2011…
Učestvovao je i na mnogobrojnim grupnim izložbama, a dobitnik je i niza nagrada, počev od otkupne nagrade 10. Salona mladih u Zagrebu 1978. godine. Tu su i nagrade 20. i 21. Memorijala Nadežde Petrović u Čačku (1998, 1999), 39. Oktobarskog salona u Pančevu (1998), Međunarodne izložbe skica i projekata u galeriji Zlatno oko u Novom Sadu (1998), 40. Oktobarskog salona u Beogradu (1999)…
Nagrada “Sava Šumanović” biće uručena Santraču 5. marta u 13 časova na Novosadskom sajmu, u okviru 17. izložbe umetnosti “Art Expo” koja do 6. marta predstavlja likovne i primenjene umetnike različitih pravaca i usmerenja, kao i galerije i galeriste, udruženja likovnih umetnika, likovne kolonije, kolekcionare i kolekcionarska udruženja, umetnike amatere, proizvođače i trgovce pribora...
Izložba "Art ekspo" u Auli Novosadskog sajma predstavlja tri postavke: izložbu umetničkih zastava, izložbu skulptura sa likovne kolonije "Terra" u Kikindi i izložbu slika sa likovnih kolonija u Vojvodini "Desetorica sa slike".
Prošle godine nagradu “Sava Šumanović” dobio je Radomir Damnjanović Damnjan, koji već decenijama živi i deluje u Beogradu i Milanu, a rad u različitim medijima - od slikarstva do performansa, fotografije i videa.
Prvi dobitnik te nagrade bio je 1999. godine Dragomir Ugren (Novi Sad), a dobitnici su i Zdravko Mandić iz Zrenjanina (2000), beogradski umetnici Mrđan Bajić (2001), Dušan Otašević (2002) i Miodrag B. Protić (2003), Živko Grozdanić iz Novog Sada/Vršca (2004), Milan Blanuša iz Beograda/Vršca (2005), Mileta Prodanović iz Beograda (2006), Balint Sombati (Szombathy) iz Novog Sada/Budimpešte (2007), Dragoljub Raša Todosijević iz Beograda (2008), Mira Brtka iz Stare Pazove (2009) i Vladimir Veličković (2010) iz Beograda/Pariza.
*Foto: Zid smrti, Zvonimir Santrač
(SEEcult.org)
