Grad kao mesto identiteta
Izložba “Grad: mesto identiteta”, koja predstavlja oko 130 dela iz kolekcije Muzeja savremene umetnosti u Beogradu (MSUB), biće otvorena 23. marta na drugom i trećem muzejskom nivou, problematizujući načine na koje urbana sredina može da se posmatra kao mesto gradnje i kontinuiranog formiranja identiteta, ne samo osnovnog/suštinskog, već i umetničkog.
Kroz izložbene celine gradskih toposa izložba predstavlja ono što u užem i širem smislu definišemo kao gradsko (arhitektura, društvene i kulturne aktivnosti, oblici ponašanja, stil života i dr.) i što kao pod-identitet, svojim prostornim i socijalnim odlikama, bitno određuje razvoj individualnih i kolektivnih modela delovanja i ophođenja. Asocijativno i tematski mapiraju se i jukstaponiraju umetnička dela od početka XX veka do ranih 2000-ih, koja svojim širokim spektrom značenja na različite načine tretiraju pojedinca - od najočiglednijih pojedinosti kao što su fizičke karakteristike ili društvena angažovanost, pa do najsloženijih unutrašnjih preispitivanja, koja se mogu istovremeno sagledati i na nivou grupnog mentaliteta, saopštio je MSUB.
Izložba obuhvata dela iz svih zbirki MSUB-a: Zbirke slikarstva od 1900. do 1950, Zbirke slikarstva posle 1950, Zbirke papirnog materijala (grafika, crtež, akvarel i dr.), Zbirke skulpture i instalacije i Zbirke fotografije, filma, videa i digitalnih medija.
Marko Ristić, La vie mobile, 1926.
Fokus kustoskog tima, koji čine Una Popović, Svetlana Mitić, mr Mišela Blanuša, Žaklina Ratković i dr Rajka Bošković, usmeren je na antropološku i kulturološku analizu dela iz kolekcije MSUB-a, čime je otvorena mogućnost dvojakog sagledavanje teme. Kroz brojne umetničke radove, kako je navedeno, uočavaju se procesi oblikovanja i mapiranja osobenosti i karaktera pojedinaca koji u gradu žive, odnosno pozicije – kako grad tretira nas a potom i kako pojedinac/umetnik, kroz vlastitu vizuelnu prizmu ili teorijsku elaboraciju, tretira fizičko okruženje – kako umetnik/umetnica vidi grad. Te pozicije se razvijaju zahvaljujući različitim obrascima delovanja: svesno, spontano, emotivno, vrednosno, artificijelno, kao osobenim vidovima ponašanja u kontekstu specifičnog okruženja. Posledice uzajamnog delovanja mogu biti podsticajne, delotvorne, ali i ograničavajuće, devastirajuće za čoveka–građanina, jer polis sprovodi i različite modele represije. Ovo naročito biva provokativno za umetnika–pojedinca i može se odraziti na njegovu/njenu jedinstvenu socijalizaciju, izraženu upotrebom raznolikih jezičkih formi unutar konkretnih praksi.
Izložba “Grad: mesto identiteta” nije strukturirana hronološki, već je podeljena u pet tematskih celina koje se mogu označiti kao odrednice/nivoi u promišljanju grada kao mesta tvorbe različitih vrsta identiteta.
Ivan Tabaković, Predeo sa mostom, 1927.
Prva celina je “Privatni prostori: svakodnevica u zajedništvu”. Dom, porodica, lični prostori, mesta gde nastaju svakodnevni rituali jesu bitan segment konstituisanja ličnosti. Način kako umetnici i umetnice razmatraju privatni prostor sagledan je kroz dela: Natalije Cvetković, Tomislava Gotovca, Sanje Iveković i Dalibora Martinisa, Žolta Kovača, Miodraga Krkobabića, Ota Loga, Petra Palavičinija, Milene Pavlović Barili, Zorana Popovića, Ivana Tabakovića, Milice Tomić, Bete Vukanović i dr.
U segmentu “Semiotika grada” grad se obrazlaže kao arhitektonično mesto snažnog kulturnog i istorijskog značaja koje, kao takvo, definiše identitet određene osobe, grupe i nacije. Segment “Semiotika grada” definisan je radovima Jasmine Cibic, Koste Hakmana, Krste Hegedušića, Milana Konjovića, Goranke Matić, Miće Popovića, Veljka Stanojevića, Ljubice Cuce Sokić, Stevana Živadinovića – Vana Bora i dr.
Miodrag Mića Popović, Autoportret sa maskom, 1947.
Treća celina “Urbani svet / globalni grad” polazi od fascinacije različitim pojavama i kulturama u gradu kao polazišta za prepoznavanje ali i za diferencijaciju u odnosu na drugog; polis postaje osnov za simboličku i profesionalnu identifikaciju pojedinca. Taj segment izložbe sagledan je kroz radove: Milana Aleksića, Vojina Bakića, Marijana Detonija, Dušana Džamonje, Vinka Gecana, Jadranke Fatur, Grupe KOD, Milene Jeftić Ničeva Kostić, Viktora Macarola, Srđana Đileta Markovića, Ere Milivojevića, Vesne Pavlović, Ivana Tabakovića, Ljubomira Šimunića i dr.
Celinom “Subjekat i mesto” obrazlaže se da pojedinačni identitet nikada nije fiksiran, već fluidan i podložan interakciji sa mestom i drugima. Narativ se sagledava kroz radove Srđana Apostolovića, Brace Dimitrijevića, Igora Grubića, Branimira Karanovića, Slavka Matkovića (grupa Bosch + Bosch), Saše Markovića Mikroba, Petra Omčikusa, Neše Paripovića, Vase Pomorišca, Milice Ružić, Zorana Todorovića i dr.
Peta celina “Distopija – utopija” ukazuje na osećanje povezano sa definisanjem grada kao mesta proizvodnje anksioznosti, unutrašnje teskobe, trošnosti, ali i reda, funkcionalnosti, sinhroniciteta, projekcije budućnosti. “Distopija – utopija” vizualizovana je delima Radoša Antonijevića, Sergija Glumca, Biljane Đurđević, Dragoslava Krnajskog, Mirjane Maoduš, Mihaela Milunovića, Ivana Petrovića, Josipa Seissela (Јоa Kleka) i dr.
Dušan Janković, Pariz, 1926.
Unutar svake od celina biće izdvojena pojedina dela koja svojim značenjem na poseban način korespondiraju sa datim segmentom, a što će u formi kraćeg narativa sadržati legenda pored dela.
Izložba će biti otvorena do 20. avgusta, a tokom njenog trajanja najavljene su različite forme pratećeg programa.
*Naslovna fotografija: Jasmina Cibic, Tear Down and Rebuild, jednokanalni HD video, 2015.
(SEEcult.org)
