Bazar u Kisaču zimi
U velikom bačkom selu Kisaču nadomak Novog Sada, sa oko 6.000 žitelja, pretežno Slovaka (83 odsto), kao i u većini naselja u Vojvodini sa slovačkim življem. neguju se i čuvaju narorni običaji i tradicija. Ušuškano u plodnim oranicama bačke crnice, to selo se prvi put spominje u 17. veku i tada je bilo naseljeno isključivo srpskim dušama, ali kasnije, kada su Slovaci počeli da se naseljavaju, postalo je pretežno slovačko, kao i Bački Petrovac, Padina, Kovačica, Hajdučica...
U velikom bačkom selu Kisaču nadomak Novog Sada, sa oko 6.000 žitelja, pretežno Slovaka (83 odsto), kao i u većini naselja u Vojvodini sa slovačkim življem. neguju se i čuvaju narorni običaji i tradicija.
Ušuškano u plodnim oranicama bačke crnice, to selo se prvi put spominje u 17. veku i tada je bilo naseljeno isključivo srpskim dušama, ali kasnije, kada su Slovaci počeli da se naseljavaju, postalo je pretežno slovačko, kao i Bački Petrovac, Padina, Kovačica, Hajdučica...
Negovanju kulturnog nasleđa, običaja, starih zanata i domaće radinosti, posebno je posvećeno agilno Udruženje žena koje naročito za vreme dugih zimskih večeri prekraćuje vreme i usmerava ga po svojoj volji i predstavi. Tradicionalna “Zimska bajka u krugu porodice”, u okvru koje su prikazane ženske ručne čarolije, “igrana” je u tri čina, ne računajući pripremne radnje.
Razboj na počasnom mestu
Centralno mesto na toj, kao i svim drugim manifestacijama na kojima se odaje počast minulim vremenima, pripada starom, dobrom razboju. Jer otkad su Slovaci u drugoj polovini 18. veka počeli da naseljavju ove krajeve, Donju zemlju - kako su nazivali tu teritoriju nekadašnje Austrougarske, celu porodicu, od novorođenčeta do najstarijih, koji su se polako pripremali za napuštanje ovog sveta, odevao je njegovo veličanstvo razboj. Na njemu su Slovakinje koje su se bavile i teškim paorskim rabotama na njivama, koje nisu uvek baš bile izdašne u plodovima, tkale odeću od sirovina koje su same proizvodile: konoplje, lana i vune.
Gotovo tri veka žene tog, kako ih je Miloš Crnjanski nazvao, najvrednijeg među slovenskim narodima, pored materijala za osnovne odevne predmete cele porodice, tkale su i uspomene na nekadašnje dane, godine i dva puna stoleća, a u treće se zašlo.
Bogata trpeza za tkalje i namernike
Tkaljama je potrebno da predahnu i obnove snagu đakonijama sa bogate trpeze, kojima ne mogu da odole ni najprobirljiviji sladoksuci, a kamo li umorne mamičke. Specijaiteti tradicionalne slovačke kuhinje koje pripremaju kisačke domaćice su vazda bili, a sad još više, na dobrom glasu.
Bazar u seoskoj bilbioteci, privremeno zaposednutoj teritoriji
Ali, aktivistkinje Udruženja žena u Kisaču ne zaboravljaju da žive u vreme tržišne privrede, pa gde god nađu zgodan, a uz to i besplatan kutak, tu bazar prirede. Seoska biblioteka je bila najprikladniji kutak za bazarske aktivnosti, pa je u vreme božićnih i novogidišnjih svečanosti, bila privremeno zaposednuta teritorija.
Odevne predmete, nedugo nošene, tek jednom ili dva put obučene, nudile su za sitne pare. Tek toliko da se nešto nađe u kasi za najneophodnije potrebe udruženja.
Jer ništa ne traje večno, pa ni bazar, ni Zimske bajke u krugu porodice, a i čitaoci, ionako proređeni, mogu bar malo da se strpe, jer će uskoro put ka knjižnim policama biti ponovo prohodan.
Branko Rakočević
