Decembar u Kinoteci
Jugoslovenska kinoteka nudi na kraju 2013. godine festivale meksičkog i podvodnog filma, nastavlja ciklus posvećen divama svetske kinematografije predstavljanjem Ingrid Bergman, uz posebne fokuse na stvaralaštvo Džona Votersa i Miloša Formana, te ciklus filmova posvećenih Drakuli. Jugoslovenska kinoteka obeležiće i stogodišnjicu rođenja češkog reditelja i scenariste Františeka Čapa, a uz počast srpskom glumcu Dragomiru Čumiću Čumi, podsetiće na još niz bitnih ljudi iz sveta filma koji su preminuli poslednjih meseci, među kojima su i američki muzičar Lu Rid, bugarski reditelj Rangel Vlčanov, kanadski snimatelj i reditelj Mišel Bro, britanski glumac Najdžel Devenport, američka glumica Džuli Haris, legendarni francuski kompozitor, tekstopisac, šansonjer, kompozitor filmske muzike i glumac Žorž Mustaki...
Nakon 19. Festivala autorskog filma, u okviru kojeg je u Muzeju Jugoslovenske kinoteke priređen prateći program posvećen pobednicima Venecije i Berlina, od 4. do 8. decembra biće održan Festival meksičkog filma koji će kroz tri celine pružiti presek kinematografije Meksika u rasponu od više od pola veka.
Za otvaranje u novoj zgradi Kinoteke u Uzun Mirkovoj odabran je film “Izmaglica” (2009) Alehandra Gerbera Bićećija (Alejandro Gerber Bicecci), koji će biti prikazan i u završnici programa u Kosovskoj, kao i “Lepa sećanja” (1962) Antonija del Ama (Antonio del Amo), “Drugi Kalifornjani” (2011) Cezara Talamantesa (Cesar), “Pod nebom Meksika” (1965) Migela M. Delgada (Miguel), “Mladost, razočaranja i želje Ernana Kortesa Delgada” (2010) koji potpisuje Haime Umberto Ermosiljo (Jaime Humberto Hermosillo), te “Jedan dan života” (1950) Emilija Fernandeza (Emilio Fernández), “Vrati se u život” (2010) Karlosa Hagermana (Carlos) i “Jedan dan manje” (2009) Darijele Ladlou (Dariela Ludlow).
Kinoteka će 9. decembra prikazati tri filma kultnog američkog reditelja Džona Votersa (John Waters) - “Peker” (1998), “Plačljivko” (1990), poznatiji i na ovim prostorima kao “Cry Baby”, s Džonijem Depom (Johnny Depp) i Igijem Popom (Iggy Pop), te “Ružičasti flamingosi” (1972) sa legendarnim transvestitom Divajn (Divine).
Poseban fokus završnice ovogodišnjeg programa Kinoteke je i na slavnom reditelju Milošu Formanu, čiji će deo čehoslovačko-američkog opusa biti prikazan od 23. do 25. decembra, počev od “Svlačenja” (1971) i “Crnog Petra” (1964), preko filmova “Let iznad kukavičjeg gnezda” (1975), “Narod protiv Larija Flinta” (1996), “Ljubavi jedne plavuše” (1965), “Kosa” (1979), “Čovek na Mesecu” (2000) i “Gori moja gospođice” (1967) do “Amadeusa” (1984).
Predstavljanje diva svetskog filma Kinoteka nastavlja od 12. do 15. decembra delom opusa slavne švedske glumice Ingrid Bergman (1915-1982). Biće prikazan izbor njenih filmova od 40-ih do kraja 70-ih godina 20. veka, počev od “Doktora Džekila i Gospodina Hajda” (1941) Viktora Fleminga (Victor), “Plinskog svetla” (1944) Džordža Kjukora (George Cukor) do klasika “Kazablanka” (1942) Majkla Kertisa (Michael Curtiz), u kojem je nezaboravnu ulogu ostvario i Hemfri Bogart (Humphrey).
Biće prikazani i filmovi “Za kim zvona zvone” (1943) Sema Vuda (Sam Wood), “Začarana” (1945), “Ozloglašena” (1946) i “U znaku jarca” (1949) Alfreda Hičkoka (Hitchcock), “Elena i muškarci” (1956) Žana Renoara (Jean Renoir), “Put u Italiju” (1954) Roberta Roselinija (Rossellini), “Anastazija” (1956) i “Volite li Bramsa” (1961) Anatola Litvaka (Anatole Lytvak), te “Jesenja sonata” (1978) njenog sunarodnika i prezimenjaka Ingmara Bergmana.
Kinoteka će se 20. decembra pridružiti i obeležavanju jubileja - stogodišnjice rođenja češkog scenariste i reditelja Františeka Čapa (1913-1972), a podsetiće na njegovog stvaralaštvo čehoslovačkim filmom “Noćni leptir” (1941) i jugoslovenskim “Vesna” (1953), komedijom kojom je prvi put u SFRJ ustoličen sistem filmskih zvezda u vidu mladog glumačkog para - Metka Gabrijelčić i Jure Firlan. Biće prikazan i film “Vrata ostaju otvorena” (1959), takođe u jugoslovenskoj produkciji, s Milenom Dravić i Radetom Vergovićem u glavnim ulogama.
Posetioci Kinoteke imaće priliku 21. i 22. decembra da pogledaju selekciju 17. Međunarodnog festivala podvodnog filma, koji će početi “Velikim plavetnilom” (1988) Lika Besona (Luc Besson), a u revijalnom programu prikazaće i “Ajkulu” (1975) Stivena Spilberga (Steven Spielberg).
Za ljubitelje horora Kinoteka nudi od 27. do 29. decembra ciklus posvećen Drakuli, počev od filmova “Nosferatu - Simfonija jeze” (1922) Fridriha Vilhelma Murnaua (F.W. Murnau), “Vampir” (1932) Karla Teodora Drejera (Carl Theodor Dreyer) i “Nosferatu - Fantom noći” (1979) Vernera Hercoga (Werner Herzog), sa Klausom Kinskim i Izabel Ađani (Isabelle Adjani) u glavnim ulogama.
Biće prikazani i filmovi “Drakulina kći” (1936) Lamberta Hilijera (Hillyer), “Drakulin sin” (1943) Roberta Sidmarka (Siodmark), “Drakula” (1931) Toda Brauninga (Browning) i Karla Frojnda (Freund), sa Belom Lugošijem, te “Drakula u Pakistanu” (1967) Kvaje Šarfraza (Khwaja Sarfraz), “Znak vampira” (1935) Toda Brauninga i “Drakula” (1958) Terensa Fišera (Terence Fisher).
Na nedavno preminulog glumca Dragomira Čumića Čumu (1937-2013) Kinoteka će podsetiti 10. decembra filmovima “Jutro” (1967) Mladomira Puriše Đorđevića, “Nedelja” (1969) Lordana Zafranovića i “Radio Vihor zove Anđeliju” (1979) Jovana Živanovića.
S obzirom da je poslednjih nekoliko meseci preminuo još niz bitnih ljudi iz sveta filma, te da nema prostora za duže cikluse njihovih ostvarenja, Jugoslovenska kinoteka im se odužuje u znak večnog sećanja izborom filmova koji su obeležili njihove karijere.
Tako će 11. i 26. decembra decembra biti prikazani filmovi nekih od ključnih ličnosti italijanske komedije 60-ih godina 29. veka - reditelja Luiđija Manjija (Luigi Magni), scenarista Lučana Vinćenconija (Luciano Vincenzoni) i Vinćenca Ćeramija (Vincenzo Cerami), montažera Nina Baraljija (Baragli), producenta Lučana Martina (Luciano) i kompozitora Đanija Ferija (Gianni Ferri) i Romana Vlada.
Kinoteka će od 16. do 19. decembra odati počast i montažeru Frenku Morisu (Frank Morriss) filmom “Šašavi dani ili bitlsomanija” (1978) Roberta Zemekisa (Zemeckies), zatim glumcu Najdželu Devenportu (Nigel Davenport) filmom “Poslednja dolina” (1971) Džejmsa Klejvela (James Clavell), režiserki Antoniji Bird filmom “Sveštenik” (1994), te glumicama Normi Bengel (Bengell) i Džuli Haris (Julie Harris) filmovima “Zadata reč” (1962) Anselma Duartea, odnosno “Ja sam kamera” (1955) Henrija Kornelijusa (Henry Cornelius).
Posebna počast biće odata 17. decembra i američkom muzičaru Luu Ridu (Lou Reed) - filmom “Modri u licu” (1995) Pola Ostera (Paul Auster), Vejna Vanga (Wayne Wang) i Harvija Vanga (Harvey Wang).
Kinoteka će podestiti i na francuskog kompozitora Žorža Mustakija (Georges Moustaki) filmom “Regrut” (1970) Kloda Berija (Claude Berri), kao i na glumca i reditelja Daniela Duvala filmom “Bekstvo sa pločnika” (1979), u kojem mu je partnerka bila Marija Šnajder (Maria Schneider).
Počast će biti odara i režiseru Deniju de la Patelijeru (Denys de la Patelliere) filmom “Tetovirani” (1968), njegovom bugarskom kolegi Rangelu Valčanovu - filmom “Vučica” (1965), te američkom reditelju Vilijamu Grejemu (William A. Graham) filmom “Prebroj svoje metke” (1972) i glumcu Edu Lauteru filmom “Zatvorski krug” (1974) Roberta Oldriča (Aldrich).
Kinoteka će na samom kraju godine prikazati i tri filma prema željama gledalaca - 30. decembra na programu su francuski “Laura: senke jednog leta” (1979) Dejvida Hamiltona (David), italijanski “Poželjno je dobro voditi ljubav” (1975) Paskvala Feste Kampanila (Pasquale Festa Campanile) i “Devojčice” (1980) Džasta Džekina (Just Jaeckin), koji se proslavio “Emanuelom” (1974) sa Silvijom Kristel (Sylvia).
U Kinotekinom Studiju za elektronske medije “Dr Vlada Petrić” za 17. i 18. decembar najavljeni su filmovi kompjuterskih igara.
Sajt Kinoteke je www.kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.
(SEEcult.org)