Gradac u čast Barouza
Časopis “Gradac” posvetio je temat novog broja kultnom piscu Vilijemu Barouzu (William Seward Burroughs, 1914-1997), čime želi da bar donekle ispravi nepravdu prema toj legendi, čija je zastupljenost na srpskom jeziku u ogromnoj nesrazmeri u odnosu na njegov značaj. Barouza kao “totalnog otpadnika” predstaviće 9. decembra u Domu omladine Beograda Dejan Ognjanović, koji je autor temata u novom broju časopisa “Gradac”, a učestvuju i reditelj Slobodan Šijan, Branko Kukić u ime izdavača i Nenad Daković, kao moderator.
Časopis “Gradac” posvetio je temat novog broja kultnom piscu Vilijemu Barouzu (William Seward Burroughs, 1914-1997), čime želi da bar donekle ispravi nepravdu prema toj legendi, čija je zastupljenost na srpskom jeziku u ogromnoj nesrazmeri u odnosu na njegov značaj.
Barouza kao “totalnog otpadnika” predstaviće 9. decembra u Domu omladine Beograda Dejan Ognjanović, koji je autor temata u novom broju časopisa “Gradac”, a učestvuju i reditelj Slobodan Šijan, Branko Kukić u ime izdavača i Nenad Daković, kao moderator.
Iako je Barouzova popularnost danas, više od decenije nakon njegove smrti, veća nego dok je bio živ, dostupnost njegovih dela, kao i napisa o njemu, u ovdašnjoj književnoj periodici zanemarljiva je.
Časopis “Gradina” svojevremeno je (broj 1-2/86) objavio nekoliko odlomaka iz njegovih dela, kao i kraći esej o njemu, čime je bio među prvima koji su Barouza čitaocima predstavili na srpskom (zahvaljujući prevodu Dragane Mašović).
Ognjanović je u tematu u “Gradcu” podsetio da je Barouzov magnum-opus, “Goli ručak”, objavljen 1986. u “Prosvetinoj” ediciji "Erotikon", a iako su scene seksa u tom romanu sve samo ne erotične, prevod Dragane Mašović morao je da bude radikalno redigovan da bi se postigao nivo tačnosti (i sočnosti) koju sadašnja verzija poseduje (redaktor prevoda: Aleksandar Saša Petrović).
Jezički problemi u Barouzovim kanonskim romanima verovatno su uslovili da se iz njegovog proznog opusa na srpski prevedu još samo dva ranija, najmanje eksperimentalna romana: “Peško” (Četvrti talas, Novi Sad, 1991) i “Džanki” (Rende, Beograd, 2010).
Iz njegove bogate esejističke i autobiografske zaostavštine prevedena je “Knjiga snova” (Kalahari books, Beograd, 1998), a nedavno je izašao iz štampe i roman “Gradovi crvene noći” (Frabrika knjiga, 2010).
Pored odlomaka iz Barouzovih neprevođenih proznih dela, temat “Gradca” čine i odlomci iz njegovih pisama, dnevnika i intervjua, kao i njegovi kraći eseji, što ga otkriva u dubljem i složenijem svetlu, i kao čoveka i kao umetnika i mislioca. Kroz intervjue kao i razgovore sa nekim od važnijih umetnika Barouz otkriva raznovrsnost svojih interesovanja, bogatstvo erudicije i prodornost radikalne misli koja se ne boji da bude u manjini, ili da neuvijeno donosi i loše vesti. U izbor su uvršteni i neki od Barouzovih kontroverznijih, "politički nekorektnih" stavova u vezi sa seksualnošću i odnosima polova, jer puna slika o njegovom složenom umu, koji je uvek govorio i pisao bez cenzure, može da se stekne, kako je istakao Ognjanović, samo ako se i on sâm predstavi bez cenzure.
Opisujući Barouza kao otpadnika, autsajdera, vuka-samotnjaka, dragovoljnog samoizgnanika, Ognjanović podseća i da je Barouz rano u svom životu shvatio da sredina u kojoj se našao nema šta da mu pruži, i do kraja podugačkog života na sve načine se trudio da joj pronađe alternativu. Nepripadanje i pobuna u njegovom slučaju dovedeni su do ekstrema kakve je malo koji pisac 20. veka i zamislio.
Njegov život i delo karakteriše čitav niz protivrečnosti i dihotomija - rođen u imućnoj porodici, dobar deo mladosti proveo je među polu-svetom, narkomanima i kriminalcima. "Privilegovan" kao belac u južnjačkoj porodici, značajan deo života dobrovoljno je proveo u delovima sveta daleko od belog čoveka. Rođen kao muškarac, čitavog života bio je otvoreni, neskriveni homoseksualac. Obrazovan zapadnjačkim logosom vodećih univerziteta, a posvetio se traganju za alternativnim načinima mišljenja (ezoterija, sajentologija, Maje, drevni Egipat, Vilhelm Rajh...). Opsednut totalnom slobodom, dobar deo života proveo je kao zavisnik u borbi protiv zavisnosti... "Bitnik" koji sa ostalim bitnicima nije imao skoro ništa zajedničko, povučenjak i autsajder, koji je postao guru i multimedijalna pop ikona 20. veka...
Barouz je, prema Ognjanoviću, pružio možda i najoštriju, najtotalniju i najbeskompromisniju kritiku zapadnjačkog, muškog, falocentričnog, logocentričnog, kolonijalizatorskog, eksploatatorskog i u svojoj suštini duboko nekrofilnog militarizma, predvođenog SAD i njenim satelitima kao najmoćnijim, ali nikako jedinim oličenjima skoro patološke potrebe za Totalnom Kontrolom, koju Barouz pođednako prepoznaje i u "alternativnim" ideologijama (istočni, ruski blok sredinom 20. veka) i među moćnicima južnoameričkih banana-država.
Ognjanovićev uvod u temat časopisa “Gradac” moguće je pročitati na njegovom blogu The Cult of Ghoul
(SEEcult.org)
