Jevrejski identitet u socijalističkoj Jugoslaviji 1945-1952
Institut za umetnost u kontekstu (Institut für Kunst im Kontext) iz Berlina, u saradnji sa Udruženjem jevrejskih imigranata iz Jugoslavije u Izraelu (Hitahdut Olej Jugoslavija) iz Tel Aviva i Jevrejskim istorijskom muzejem u Beogradu, počeo je rad na istraživačko-umetničkom projektu “Jevrejski identitet u socijalističkoj Jugoslaviji 1945-1952”.
Projektno istraživanje će trajati sedam meseci na prostoru cele bivše Jugoslavije i u Izraelu, a već je dobio značajnu podršku relevantnih umetničkih i istorijskih institucija, jevrejskih zajednica sa teritorije bivše Jugoslavije i mnogih pojedinaca.
Prema navodima Vedrane Madžar i Nataše Tepavčević, koje rade na tom projektu, samo 20 procenata jugoslovenske jevrejske zajednice preživelo je Drugi svetski rat, od čega se polovina njenih članova iselila u Izrael. Jevreji su tako postali mala, ali vitalna zajednica u multinacionalnoj i multietničkoj državi. Posleratna Jugoslavija je vrlo rano, za razliku od ostatka Evrope, u periodu kada se holokaust nalazi na marginama društvene debate, otpočela komemoraciju jevrejskim žrtvama fašizma i naročito, jevrejskim borcima palima u Narodno-oslobodilačkoj borbi.
Projekat se bavi ranom kulturom te komemoracije, njenom prirodom i karakterom, njenim oblicima i formama. Prati tragove (re)izgradnje jevrejskog identiteta i istažuje njegovo mesto u konstitutivnim narativima socijalističke Jugoslavije, koristeći se naučnim metodama: analizom mesta sećanja, analizom muzeja, kritičkog čitanja izvora i usmene istorije.
Rezultati istraživanja će biti objavljeni u oktobru ove godine i predstavljeni javnosti tokom 2013. godine u formi putujućeg muzeja kao specifičnog umetničkog formata, koji će obići gradove bivše Jugoslavije, Izrael i Nemačku.
Realizaciju projekta finansira fondacija Remembrance, Responsibility and Future kroz program Geschichtswerkstatt Europa, uz podršku Institute for Applied History.
(SEEcult.org)
