Jubilej TV Beograd na Martovskom
Televizija Beograd, povodom 60 godina postojanja, predstavlja 31. marta na 65. Martovskom festivalu, izbor filmova autora koji su osvojili nagrade na toj manifestaciji dokumentarnog i kratkometražnog filma, na kojem je prvi put učestvovala 1970. godine filmovima "Jugoslavija" Božidara Vučurovića i "Srušen grad" Zdravka Velimirovića.
Program povodom 60 godina TV BG na 65. Martovskom festivalu, čiji su inicijatori i urednici Bojana Andrić i Dragomir Zupanc, obuhvata filmove “Legenda o lapotu” (1971) Gorana Paskaljevića, “Saga o samuraju i glibu” (1992) Vladimira Perovića, “Dostojan” (2001) Tanje Fero i “Želimir Žilnik, prilozi za istoriju YU filma i politpornografiju” (2003) Dragomira Zupanca, koji je osvojio Zlatnu medalju za režiju i nagradu UFUS-a "Jovan Aćin" 2004.
Kada je pre 60 godina Televizija Beograd počeli da emituju sliku i ton, angažovala je pored radijskih novinara i stvaraoce iz oblasti filma: snimatelje, ton majstore, montažere, reditelje, specijalizovane kroz dokumentarističku praksu, afirmisane i protežirane na Beogradskom festivalu i svetskim smotrama u Manhajmu i Oberhauzenu. Vremenom, TV BG se razvila i produkcijski postala ravnopravna sa filmskim kućama specijalizovanim za oblast dokumentaristike: Filmske novosti, Dunav film, FRZ, Neoplanta...
Goran Paskaljević
Početkom 70-ih godina osnovan je Drugi program TV BG, sadržinski otvoren za stvaralaštvo mladih autora pristiglih sa beogradske Akademije za pozorište film, radio i televiziju i Praške filmske škole.
Paskaljevićev debitantski srednjemetražni etnološki zapis "Legenda o lapotu" doneo je prva priznanja za produkciju TV Beograd - nagradu CIDALC i Srebrnu medalju Beograd tada mladom reditelju.
Od tada je retka festivalska godina bez učešća televizijskih stvaralaca. Pored specijalizovanih TV festivala (Bled, Portorož, Neum, Bar), Festival dokumentarnog filma u Beogradu, kako je navela Redakcija za istoriografiju RTS-a, dizao je kriterijume i terao TV stvaraoce da daju maksimum, da bi dostigli svoje filmske kolege. Da su u tome uspeli, dokazali su: Ružica Lukić (više puta nagrađena), Vladimir Perović (najviše nagrađivan TV i filmski stvaralac), Nikola Lorencin (doajen i profesor dokumentaristike), Tanja Fero (pozlaćena), Srebrenka Ilić (višestruko nagrađena urednica Dokumentarnog programa), Filip Čolović i Olja Pančić (reditelj i autor zajedno pozlaćeni), Dragomir Zupanc (Zlato i UFUS nagrada "Jovan Aćin"), Lordan Zafranović (dva puta učestvovao sa filmom kao autor Televizije RTB i RTS).
Vladimir Perović
Tu su i nagrađeni filmski snimatelji Veselin Krčmar, Zoran Sinđelić, Vladan Obradović i Vuk Dapčević, montažerka Svetlana Katanić. Nagrađeni su i Rihard Merc, Ljubiša Špegar i Ruža Rudić za tonske efekte i šum, Veroslava Tadić za scenario, a Miroslav Nikolić i Mihailo Ilić su filmovima snimljenim u kooprodukciji sa RTS osvojili Gran pri 1997. i 1999. godine.
Dragomir Zupanc
Pored proizvodnje, RTS se intenzivno bavila i plasmanom dokumentarnog filmom, otkupljujući i prikazujući najbolje ili namenske i aktuelne, obogaćujući na taj način programi proširujući svoju arhivu. Programski arhiv RTS je danas neprocenjiv izvor audio-vizuelne dokumentarne građe za nove autore i istraživače naše prošlosti.
Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma – Martovski festival predstavlja do 1. aprila u Domu omladine ukupno 80 filmova u trci za nagrade, koje su od oko 4.000 prijavljenih odabrali reditelji Ivan Stefanović i Maša Nešković, producenti Jovana Nikolić i Iva Plemić Divjak, animatorka Iva Ćirić, montažer Nenad Popović i filmska autorka Marta Popivoda.
Festivalski sajt je martovski.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, kao i u prilogu (pdf)
*Na naslovnoj fotografiji: Tanja Fero
(SEEcult.org)
