Predlog nove jezičke politike
Ministarstvo kulture i informisanja Srbije pripremilo je predlog za izmenu i dopunu Zakona o službenoj upotrebi jezika i pisma, kojim bi ćirilica bila obavezna i u zvaničnoj, odnosno javnoj upotrebi, a ne samo u službenoj – kako je sada.
Ministarstvo kulture i informisanja Srbije pripremilo je predlog za izmenu i dopunu Zakona o službenoj upotrebi jezika i pisma, kojim bi ćirilica bila obavezna i u zvaničnoj, odnosno javnoj upotrebi, a ne samo u službenoj – kako je sada.
Predloge zakonskih izmena pripremila je radna grupa koju je obrazovalo Ministarstvo kulture, a prvenstveni cilј je, kako je objavljeno, jeste da “bolјe regulišu status ćirilice u javnom saobraćaju, s obzirom da su jezik i pismo deo kulturne baštine i pitanje identiteta svakog naroda i njegove kulture”.
Predlog izmena i dopuna predviđa da se prvi član postojećeg Zakona uskladi sa članom 10. Ustava Srbije koji u službenoj upotrebi ne razdvaja srpski jezik od ćiriličnog pisma. Ćirilica se označava kao matično pismo, a latinica kao pomoćno pismo.
Predloženim dopunama precizno se označava pojam službene upotrebe jezika i pisma, što dosad nije bio slučaj, tako da je, da bi se izbegla različita tumačenja, bilo potrebno navesti da se, “pored organa vlasti na svim nivoima, službena upotreba jezika i pisma odnosi i na obrazovne ustanove, medije, privredna preduzeća i javne ustanove svih vrsta. Podrazumeva se i upotreba službenog jezika i pisma u pravnom prometu između pravnih subjekata odnosno kada je bar jedna strana domaći pravni subjekat”, navedeno je na sajtu Ministarstva.
Odredba se posebno odnosi na obeležja preduzeća i sličnih subjekata (naziv firme, sedište, delatnost), zatim na nazive robe i usluga, uputstva za upotrebu, informacija o svojstvima robe i usluga, garancijske uslove, ponude, fakture, račune i potvrde.
Predviđeno je i osnivanje Saveta za srpski jezik i definisana “društvena briga o službenom jeziku i matičnom pismu”. Utvrđen je temelјni sadržaj jezičke politike i identifikovane su institucije pozvane da, u saradnji s državnim organima, “vode i sprovode jezičku politiku, koja ima i stručno-naučne i pravno-političke i pragmatičke aspekte”.
U skladu sa Evropskom povelјom o regionalnim i manjinskim jezicima, definisani su manjinski jezici. Ta povelјa kao manjinske jezike prepoznaje one jezike koji su “različiti od zvaničnog jezika te države”, čime se ne ulazi u pravo nazivanja jezika prema imenu naroda koji se njime služi (tzv. simbolička funkcija jezika).
Predviđena je i nadležnost inspekcijske službe ministarstva zaduženog za trgovinu za sprovođenje ovog zakona u delu koji se odnosi na ispisivanje naziva roba i usluga, uputstva za upotrebu, informacije o svojstvima robe i usluga, garancijske uslove, ponude, fakture, račune i potvrde.
Budući da, kako je navedeno, u važećem tekstu zakona nisu predviđene kaznene odredbe za nepostupanje u skladu sa članovima koji regulišu upotrebu službenog jezika i matičnog pisma, a jesu kada je reč o članovima koji se bave službenom upotrebom jezika i pisama nacionalnih manjina, predloženim rešenjem je utvrđeno da disciplinskim i kaznenim odredbama prethodi upravni nadzor nadležnih ministarstava, kojim se utvrđuju povrede odredaba ovog zakona, na koje mogu upozoriti i građani i stručno-naučne institucije.
U radnu grupu Ministarstva kulture i informisanja uklјučeni su predstavnici Odbora za standardizaciju srpskog jezika, pa su na predloženom dokumentu radili: dr Velјko Brborić, šef katedre za srpski jezik Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, dr Miloš Kovačević, redovni profesor Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, dr Aleksandar Milanović, redovni profesor Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, dr Sreto Tanasić, profesor Filozofskog fakulteta Univerziteta u Nišu, dr Dragan Hamović, posebni savetnik ministra kulture i informisanja, te savetnici u Ministarstvu kulture i informisanja Olivera Ignjatović i Marko Despotović.
(SEEcult.org)
