Raskrinkavanje ideologije

Konceptualni dokumentarni film “Pervertitov vodič kroz ideologiju” Sofi Fajns (Sophie Fiennes), kojom 4. maja počinje Subversive Film Festival u Zagrebu, ukazuje na ideologiju čiji skriveni univerzalni okvir mora biti raskrinkan kako bi priliku dobile oslobađajuće političke promene.

To će biti istočnoevropska premijera tog zabavnog i provokativnog filma čiji je glavni protagonista Slavoj Žižek, jedan od najuticajnijih živih filozofa današnjice, koji je tradicionalno gost Subversive festivala.

Premijeri “Pervertitovog vodiča kroz ideologiju” u bioskopu “Europa” prisustvovaće i autorka Sofi Fajns, koja je sa Žižekom radila i “Pervertitov vodič kroz film” (2006).

Žižek u prvom delu svoje turneje po bespućima pokretnih slika (Pervertitov vodič kroz film) naziva film perverznim medijem, jer nam ne govori o tome o čemu bi trebalo da žudimo, već nas uči kako žudeti.

Formula perverzije, prema Lakanu - na koga se tradicionano referiše, obrnuta je od formule fantazije. Sličnu strategiju, zasnovanu na dinamikama žudnje (ali putem proždrljivog monstruma - ideologije), Sofi Fajns koristi i u svom drugom vodiču o Žižeku, koji započinje odlomkom iz Karpenterovog horora “Oni žive” koji Žižek naziva “jednim od zaboravljenih remek-dela holivudske levice”. Potom se taj odlomak prekida fotografijom Žižeka koji stoji na istom mestu u Los Anđelesu kojim je bauljao Karpenterov Rodi Piper, te drži ruku na kanti za smeće kako bi pokazao da “uvek jedemo iz kontejnera ideologije, otvorenog prema svim mogućim značenjima”.

Nakon toga nastavlja da se kreće između različitih slika, ulazi u stare filmove, pokušavajući opisati fenomen ideologije viđen kao svojevrsni filtar.

Norveški masovni ubica Anders Breivik upoređen je sa Trevisom Biklom iz “Taksiste”, a redatorski kapitalizam utelovljuje razapljena čeljust morskog psa ubice iz Spilbergovih “Ralja”. Tu je i njegovo lucidno referisanje na mjuzikl “Moje pesme moji snovi” na koji se već osvrnuo u knjizi “Živjeti na kraju vremena”, kada je slučaj Jozefa Fricla uporedio sa mitom o porodici Fon Trap, kvintesencijom kičaste slike Austrije koju je stvorio Holivud. Humor je i dalje tu, a pristup filmu i dalje je krajnje intiman, manijakalan i (psiho)analitički. Ali njegove refleksije otvorene su prema životu, prema nečemu opipljivom što se povezuje s našim svakodnevnim iskustvima.

Žižek je zaposlen na Filozofskom fakultetu u Ljubljani, a gostujući je predavač na mnogim međunarodnim visokoškolskim institucijama i međunarodni direktor Instituta za humanističke nauke Birkbek u Londonu.

Objavio je više od 50 knjiga na teme koje sežu od filozofije i frojdovske i lakanovske psihoanalize do teologije, filma i opere.

(SEEcult.org)