Šijanov fizički prodor u filmsku stvarnost
Filmski reditelj i vizuelni umetnik Slobodan Šijan predstavio je u Jugoslovenskoj kinoteci ciklus fotografija “Vrtoglavica, foto-sekvence (1998-99)” kojim istražuje da li je moguć fizički prodor u filmsku “stvarnost”.
Jedan takav projekat premošćavanja jaza između bioskopske sale i stvarnosti Šijan je započeo još 1984. godine, tokom prve posete San Francisku i groblju franjevačke misije Dolores, na kojem je snimljena opčinjavajuća scena iz filma “Vrtoglavica” (1958). Čuveni film Alfreda Hičkoka je i prikazan posle otvaranja Šijanove izložbe 3. aprila u Kinoteci, na početku programa Beograd – Holivud.
Šijan je utiske sa te lokacije zabeležio u knjizi poetske proze “Vrtoglavica, kinematografske pesme” (1998), kao i u ciklusu fotografija koje je prvi put izložio u galeriji Artget Kulturnog centra Beograda 2005. godine.
Foto-sekvence nastale su na mestima snimanim ili prikazanim u “Vrtoglavici”, a predstavljaju fotografska svedočanstva Šijanovog istraživanja, kao i komentar o “filmskoj” dimenziji projekta.
Prema navodima Šijana, kroz smenu i suprotstavljanje uglova snimanja, širine plana, ali i samog sadržaja fotografija, simuliraju se procesi kadriranja i montaže ili, pak, susreta različitih narativa vezanih za svaku od fotografija u sekvenci.
“Namera mi je bila da zabeležim doživljaj, onaj unutrašnji odjek filma u nama, koji traje, ponekad, dok trajemo i mi”, ističe Šijan.
Sastavni deo ciklusa foto-sekvenci predstavlja video rad “Video fascikla: tragom Hičkoka”, koji je nastao 2005. godine od raznih artefakata prikupljenih na Šijanovim putovanjima kroz filmske prostore “Vrtoglavice”.
Otvaranjem Šijanove izložbe i projekcijom “Vrtoglavice”, počeo je filmski program Beograd - Holivud, koji će biti nastavljen do 7. aprila u Muzeju Jugoslovenske kinoteke, a potom od 8. do 13. aprila u Domu kulture Studentski grad (DKSG).
Program je organizovan povodom stogodišnjice diplomatskih odnosa Srbije i Sjedinjenih Američkih Država, a priredio ga je Greg de Kjur, nezavisni kustos i pisac iz Los Anđelesa, koji živi i radi u Beogradu.
De Kjur opisuje program koji sledi u Muzeju Kinoteke kao “reviju klasičnog holivudskog filma, sa srpskim predznakom”, napominjući da je Holivud oduvek predstavljao sastajalište kreativaca, kao i referentnu tačku za sineaste iz celog sveta, među kojima su i mnogi autori iz Srbije.
Program Beograd – Holivud predstavlja dugometražne filmove umetnika koji su pripadali obema kulturama - Srbije i SAD.
Tu su reditelj Slavko Vorkapić sa jugoslovenskim igranim filmom “Hanka” (1955), kao i američkim filmom koji je on montirao “Zločin bez strasti” (1934) reditelja Bena Hehta i Čarlsa Mekartura, zatim Stiv Tešić, scenarista “Četiri mangupa” (1979) Pitera Jejtsa, te Piter Bogdanovič, reditelj filmova “Poslednja bioskopska predstava” (1971) i “Mesec od hartije” (1973).
Biće prikazani i filmovi u kojima je glumio Karl Malden – “Na dokovima Njujorka” (1954) Elije Kazana i “Ispovedam se” (1953) Alfreda Hičkoka, kao i “Džungla na asfaltu” (1950) u kojoj je igrao Bred Dekster, u režiji Džona Hjustona…
Program Beograd – Holivud, na čijem su otvaranju govorili i upravnik Muzeja Kinoteke Marjan Vujović, ataše za kuturu američke ambasade Majkl Bruk, urednik filmskog programa DKSG-a Igor Toholj i Gerg de Kjur, biće nastavljen u DKSG-u ciklusom predavanja koja će održati profesori Sonja Božić i Miša Nedeljković, umetnik Igor Simić i filmski kritičar i pisac Ivan Velisavljević.
(SEEcult.org)
