Šumanović u MSURS
Reprezentativna izložba slika Save Šumanovića (1896-1942), prva tog obima u Banjaluci, biće otvorena 5. jula u Muzeju savremene umetnosti Republike Srpske, povodom 70 godina od smrti tog najznačajnijeg srpskog slikara prve polovine 20. veka.
Izložbu će svečano otvoriti predsednik RS Milorad Dodik, a priređena je u saradnji MSURS sa Galerijom slika “Sava Šumanović” iz Šida.
Biće predstavljena dva autorska projekta šidske galerije: “Poslednja decenija” (kustos Vesna Burojević) i “Sava Šumanović, lično, porodično i nacionalno” (kustos Radovan Sremac).
Postavka sadrži izabrane slike - 46 ulja na platnu iz poslednje decenije Šumanovićevog stvaralaštva, koji je ujedno i njegov najzreliji opus.
Najzastupljeniji motivi su aktovi i pejzaži, među kojima su izuzetne slike kao što su “Rusinke”, “Ašikovanje”, “Model u ateljeu” i “Portret devojčice u beloj bluzi”, kao i motivi mrtve prirode.
Drugi deo banjalučke postavke, “Sava Šumanović, lično, porodično i nacionalno”, predstavlja dokumentarni deo koji se odnosi se na porodično poreklo Šumanovića. Tu postavku je Galerija slika “Sava Šumanović” pripremila u januaru 2012. povodom 60 godina postojanja.
Kustoskinja banjalučke izložbe Lana Pilipović istakla je u katalogu da je Šumanović bio jedan od najosobenijih i najoriginalnijih srpskih slikara XX veka, koji se u potrazi za ličnim slikarskim izrazom, najviše ugledao na tokove francuskog slikarstva, naročito Sezana, Pusena i Matisa. Najčešći motivi Šumanovićevog slikarstva su bili aktovi i pejzaži, a u istoriji srpskog slikarstva je definisan kao najznačajniji kolorista. Svaku sliku je radio postupno, kroz faze, praveći prvo skicu olovkom, dok ne bi došao do odgovarajućeg rješenja. Nije koristio četkicu, već isključivo slikarski nož, a u kasnijoj fazi stvaralaštva je pravio boje po sopstvenoj tehnologiji.
“Od početka se nazirala individualnost izraza, koja se postepenim iskustvom i prolaženjem kroz stilski različite pravce, iskristalisala u osebujni lični izraz. Kroz eksperimentisanje sa stilovima kubizma, ekspresionizma, neoklasicizma, poetskog realizma, pokušavao je naći vlastiti stil, oslobođen od svih uticaja”, istaknuto je u katalogu.
Šumanovićeva dela, mada u manjem obimu, Banjalučani su videli 1979. godine, kada su u tadašnjem Domu kulture (danas Kulturni centar - Banski dvor) postavljenji njegovi pejzaži.
Realizaciju izložbe omogućila su ministarstva prosvete i kulture i unutrašnjih poslova RS i kompanija Dunav osiguranje.
Prema navodima MSURS, da nije bilo te podrške, ne bi bio u mogućnosti da realizuje izložbu dela koja su najkapitalnije umetničko blago Srbije.
Izložba će biti otvorena do 5. avgusta, a u MSURS-u očekuju da će izazvati rekordno interesovanje javnosti.
Gostujuću izložbu Galerije “Sava Šumanović” u Domu Vojske Srbije u Beogradu, inače, videlo je krajem 2010. i početkom 2011. godine više od 18.000 posetilaca.
Šumanović je rođen 1896. u Vinkovcima, a učio slikarstvo u Zagrebu, gde je i imao prve dve samostalne izložbe, 1918. i 1920. Potom je otišao u Pariz, gde je pohađao privatni kurs kod Andre Lota. Nakon izložbe u Zagrebu 1921. godine, odlazi u Beograd, gde izlaže na petoj Jugoslovenskoj izložbi 1922. Tada se pridružuje i Grupi slobodnih. Kasnije je bio i član modernistički orijentisane grupe Oblik.
Nakon eksperimenta sa kubizmom, Šumanović je ušao u fazu sličnu klasicizmu, a u tom periodu je ponovo boravio u Lotovom ateljeu, gde se zainteresovao za Pusena i neoklasicizam. Po povratku iz Pariza, naslikao je slike Pijani brod i Doručak na travi, kao retke primere ekspresionizma u svom opusu.
Preživeo je nervni slom 1930. godine i nastanio se u Šidu, gde je slikao predele, mrtve prirode i ciklus aktova “Šiđanke”.
Streljan je 1942. godine sa grupom građana, za vreme ustaške Nezavisne države Hrvatske.
(SEEcult.org)
