Vrednosti ovde i sada
Umetnička grupa ABS predstavlja 9. juna na izložbi u Greti u Zagrebu dve nedavne umetničke akcije - “Klasnu borba u Klovićevim dvorima” i projekat preimenovanja Trga maršala Tita u “Trg Anonimnog umjetnika”.
Formirana kao kritička platforma unutar materijalne prakse i političkih kontradikcija hrvatskog savremenog slikarstva, umetnosti i potencijalnosti tranzicijske kulture i društva, Grupa ABS je projektom preimenovanja Trga Maršala Tita predlaže svog favorita za naziv trga koji je u "permanentnom žarištu sukoba levice i desnice".
Prema navodima Grupe ABS, između mnogih anonimnih umetnika koji su delovali od praistorije do danas, jedan od bitnijih je Goran Trbuljak, ključni umetnik hrvatskog kulturnog prostora pa i šire. Njegova pozicija, na žalost, više se izvodi kroz globalni kontekst, jer se pokazalo, pa i akcijom preimenovanja Trga maršala Tita, da su takvi umetnici i njihove umetničke prakse, njihova značenja i vrednosti, lokalnoj sredini nepoznati i nepotrebni.
“To se pogotovo vidi u njegovoj marginalizovanoj poziciji unutar visokoobrazovnog umetničkog sistema. Naime naše kolege, pogotovo oni koji predaju na umetničkim akademijama sukobljavaju se s našom tezom o marginalizaciji Anonimnog umetnika u vlastitoj sredini. ABS izvodi ovu akciju iz stava da se umetnikom postaje, a ne rađa. Upravo zato ABS smatra da su vrednosti Trbuljakove umetničke prakse one na kojima danas trebaju počivati temelji umetničke i visokoobrazovne umetničke politike, te stoga ovom akcijom želi da mu se za života potvrdi pun značenjski diskurs njegovog rada”, navela je Grupa ABS.
Takvu praksu zahteva u suodnosu na druge društvene vokacije, kao što su političari, ministri, sportisti, branitelji, pa jednako tako i odabrani umetnici naivci, modernisti, preporoditelji... kojima se kroz mehanizme državnih aparata dodeljuju značenja, statusi, sinekure, beneficije, imuniteti, po kojima se takođe imenuju trgovi, ulice, prestižne društvene nagrade, kao što je, na primer, Rabuzinovo Sunce, Nazorova, Račićeva nagrada itd.
“Nudimo živu osobu za ime trga jednako kao što su bili živi i car Franjo Josip, Aleksandar Karađorđević i maršal Tito, kada je trg nosio njihova imena. To istorijsko detroniziranje i uspostavljanje jakih subjekata želimo dokinuti subjektom koji se kroz epohu nove umetničke prakse zajedno sa svojim kolegama i obračunao sa mehanizmima uspostavljanja estetskih i političkih režima navedenih vladara i njihovih društvenih uređenja. Takođe, kroz činjenicu da Goran Trbuljak radi na samom Trgu maršala Tita, na filmskoj akademiji, ABS želi ukazati da postoje vrednosti ovde i sada. Da se sadašnjost ne mora graditi na mitovima proizvedenim u procesu identifikacije s prošlošću koja treba da postane i budućnost”, poručuje Grupa ABS, koja tom akcijom želi da se emancipuje od uverenja da treba biti strpljiv i pristajati na post festum evaluacije vlastite karijere.
Projekat “Klasna borba u Klovićevim dvorima”, koji takođe čini izložbu u Greti, Grupa ABS izvodi kao reakciju na izložbu “Apstrakcija: Modernizam i suvremenost” koja još traje u Klovićevim dvorima, a koju smatra “samo jednom u nizu od diplomatskih izložbi kojom se kroz konstrukciju istorijsko odgovornog odnosa neoavangardih i postavangardih umetničkoh praksi pokušava naš svet umetnosti smestiti u univerzalni globalni kontekst”.
ABS-ov problem sa tom izložbom je pre svega u ključu po kojem su odabrana dela između starog i novog, odnosno radovi koji su izabrani za građenje postojanja kontinuiteta hrvatske istorije umetnosti, a odabrani su dominantno po morfološkim estetskim i medijskim odrednicama, a ne po njihovim društvenim funkcijama.
Iako autorke izložbe u pratećim tekstovima tvrde upravo suprotno, same se, prema oceni Grupi ABS, demantuju kroz način izbora i predstavljanja dela, kroz postav izložbe, te posebno kroz vizuelni identitet plakata i kataloga. Takvim kriterijumom se ukida diskurs dela i dokida značenje prakse, pogotovo umetnika mlađe generacije. Formom izložbe na reprezentativnom izlagačkom mestu uvlače se u klasičnu narativnu kunsthistoričarsku formu kojom se “prešućuje činjenica da su David Maljković, Zlatko Kopljar, Igor Eškina ostali zapravo naturalizirani hrvatski umetnici”.
Prema oceni Grupe ABS, njihov međunarodni uspeh, na koji se pozivaju autorke izložbe, nije produkt domaćeg sistema umetnosti, već izuzetnih napora samih autora. Iz takvog stanja stvari ABS autorima mlađe generacije koji učestvuju na izložbi i čiji rad izuzetno ceni, zamera “pristanak na kolaboracijski oblik saradnje u baš ovakvom obliku izložbe”.
Akcija Grupe ABS izvedena je kao pokušaj uspostavljanja otpora na mestu koje smatra bitnim. Kroz parazitsku intervenciju u vizuelni propagandni sistem identiteta izložbe, Grupa ABS je želela da učini vidljivom manipulativni karakter kustoske i kunsthistoričarke prakse.
“Zato naš čin i ne vidimo kao primitivni otpor, neslaganje, kritiku, pljuvanje, omalovažavanje, uvređenost nepozivanjem, već kao drugostepensko delovanje koje na površinu izvlači manipulativni karakter još uvek dominantnog modernističkog izvođenja protokola kontinuiteta i napretka ovde i sada. U našem slučaju to bi značilo hrvatske umetnosti na početku 21. stoleća”, navela je Grupa ABS.
Grupa ABS sastavljena je od trojice slikara koji su napustili individualne karijere i započeli zajednički rad pre nekoliko godina.
Članovi Grupe ABS - Alan Alebić (1976), Ivica Blažić (1975) i Ivan Skvrce (1980), diplomirali su 2003. na zagrebačkoj Akademiji likovnih umetnosti, smer slikarstvo. Žive i rade na relaciji Zagreb-Rijeka-Krk.
Grupa ABS predstavila se 2011. godine i u MSU u Zagrebu - izložbom kojom je obeležila četiri godine delovanja i 20 godina hrvatske nezavisnosti. Između ostalog, predstavili su se 2010. godine i u MSUV u Novom Sadu - izložbom “Slučaj grupe ABS ili Slikarstvo kao kritični simptom tranzicije”, čiji su autori bili Miško Šuvaković i Nebojša Milenković. Predstavljeni su radovi koji su slike-kao-simptomi koji sugerišu neprijatnu i otuđenu atmosferu kritičnih ili kriznih situacija unutar konfliktne politične savremenosti.
(SEEcult.org)
