Izgubljeno u preseljenju
Beogradska umetnica Mirjana Boba Stojadinović predstaviće se u Ateljeu Dado na Cetinju izložbom “Izgubljeno u preseljenju” koja je svojevrsni rezime njenog bavljenja tematikom prostora, njenih koncepcijskih, medijskih i prezentacijskih artikulacija, kao i pravaca recentnih istraživanja u domenu razvijanja različitih pristupa u radu i aktivnom uključivanju publike u umetničke aktivnosti. Ujedno, prvi put van Srbije Boba Stojadinović predstaviće svoj projekat “Umetnik kao publika”, u okviru kojeg će biti reči o radovima crnogorske umetnice Miljane Istijanović.
Izložba “Izgubljeno u preseljenju”, koja će biti otvorena 25. avgusta, obuhvata seriju fotografija “Spoljni prostor iznutra” (2008-2012) iz različitih evropskih gradova u kojima je umetnica radila i boravila. Svakodnevicu Amsterdama, Beča, Roterdama, Zagreba, Pariza, Beograda… Boba Stojadinović uprizoruje dokumentujući ostavljene ili izgubljene obične, privatne stvari i predmete na ulici, uvodeći posmatrača u dimenziju njihove nove i začudne sadržajnosti, naveo je u tekstu povodom izložbe u Ateljeu Dado istoričar umetnosti Miroslav Karić. Predstavljajući svojevrsni dnevnik vizuelnih utisaka dnevnih ruta i opserviranja grada, fotografije Bobe Stojadinović donose kadrove suštinskih događanja urbanog života u nepredvidivostima spojeva i prožimanja beskraja narativa intimnih i javnih prostora.
Audio-prostorni rad “Vodič kroz gradove i izložbe”, prilagođen namenski za ovu priliku kontekstima Ateljea Dado, Boba Stojadinović je prvi put realizovala na 25. Memorijalu Nadežde Petrović u Čačku. U pitanju je site specific intervencija u kojoj koristi datosti prostornih situacija kao polazne reference u dekonstrukciji specifičnosti određenog mesta kroz priče o (ne)vidljivim tragovima i tokovima njegovih postojanja. Kako je naveo Karić, iskustvenosti izlagačkog ambijenta za posetioca se ovde generišu u mreži informacija, opisa, fakata i fikcije u razotkrivanju različitih sadržajnih i vrednosnih inskripcija ljudi i vremena u memorijske slojeve samog prostora.
Okosnicu rada “Sun_ce” čini više od 350 fotografskih zapisa svitanja nad Roterdamom snimanih tokom dve godine sa iste tačke/pozicije u stanu u kojem je umetnica živela tokom privremenog boravka u tom holandskom gradu. Ritmično smenjivanje i kolažiranje serije fotografija urbanog horizonta i izlazećeg sunca ne svedoče samo o nestalnosti jednog prizora, već reflektuju, kako je dodao Karić, autorkinu ličnu i emotivnu percepciju novih životnih prostora, dalje elaboriranu u tekstualnom radu. U tri kratka prateća teksta detaljnih deskripcija vizura neposrednog okruženja iz roterdamskog stana, njegove pozicioniranosti i relacija sa okolinom umetnica ovaj put otvara pitanja o kompleksnim identitetskim odnosima i vezama koje pojedinac gradi sa drugom/nematičnom sredinom.
Audio zapis “Gradske metamorfoze” deo je istoimenog izložbenog projekta i istraživanja na teme uticaja naglih i nasilnih promena u tkivu grada, sveprisutnije privatizacije javnih prostora kao i potrebe za zajedničkom građanskom akcijom u cilju njihovih očuvanja. Iniciran konkretnim slučajem seče 400 platana u Bulevaru kralja Aleksandra u Beogradu, rad se u sećanjima troje ljudi na dati lokalitet, ali i širi gradski ambijent i njegove metamorfoze kroz vreme, dotiče važnih psiholoških spona i interakcija koje u svakodnevnom životu čovek ostvaruje sa nasleđima, kontekstima i obeležjima svog habitata.
Izložba obuhvata i mobilni objekat “OD DO” u hipnotičkom rotiranju reči kojima definišemo najpre prostorne relacije i vremenska trajanja na izvestan način zaokružuje celu postavku sažimajući neke bitne aspekte funkcionisanja, manifestovanja i produkcije prostora, tj. njegovih razmatranja u temporalno-spacijalnim procesima, društvenim dinamikama, diverzitetu formi kretanja i današnjim sve složenijim opažajnim iskustvenostima sveta oko nas, naveo je Karić, ukazujući da izložba, sagledana u celini, donosi snažno autorsko i umetničko promišljanje fenomena (do)življenih prostora koji za umetnicu ostaju intriga upravo zbog potencijalnosti njihove konstantno redefinišuće prirode, višeznačnosti i refleksije svih onih događanja i stanja u kojima se konstruišu, transformišu, percipiraju, misle i izražavaju.
Mirjana Boba Stojadinović poslednjih 15-ak godina razvija umetničku praksu na preseku višemedijskih istraživanja tema koje bi se najšire mogle vezati za pitanja različitih aspekata iskustvenosti prostora, bilo u sferi intimnih neposrednih okruženja ili javnog i kolektivnog odvijanja i manifestovanja naših egzistencija. Pristupajući fenomenu prostora kao mediju per se, umetnica realizuje čitav niz radova u kojima se problemski fokusira na višedimenzionalni karakter prostornih formi koje svakodnevno doživljavamo, ne samo kroz vizuelnu percepciju fizičkog, datog i opipljivog, već kroz čitavu mrežu odnosa, veza, interakcija, naveo je Karić.
“Tekstualni i audio zapisi, fotografija, site specific intervencije, objekti, performativne akcije samo su neki od umetničkih izraza i delovanja u okviru kojih autorka promišlja i otkriva prostor, specifikum njegovih struktura i dinamika konstituisanih u relacijama sa društvenim kontekstima i pojavnostima. U preispitivanju naših raznolikih susreta i uodnašavanja sa prostorom Boba otvara i jedno vrlo kompleksno polje njegovih sagledavanja i razumevanja u simboličkim sadržajima, psihološkim i emotivnim rezonancama koji ga bitno vrednosno i značenjski određuju, formiraju i odražavaju”, dodao je Karić.
Uoči otvaranja izložbe, 24. avgusta, Boba Stojadinovć realizovaće još jednu u nizu diskusija “Umetnik kao publika”, kojom će biti predstavljena serija radova Milijane Istijanović, umetnice iz Crne Gore koja je gotovo sve svoje skorije radove realizovala van matične zemlje, u okviru rezidencijalnih boravaka. Njena umetnička istraživanja bave se prostorima kojima retko ko ima pristup – zapuštenim i napuštenim, zaboravljenim i skrivenim... Umetnica ih osvaja prefinjenim upisivanjem, možda bi moglo da se kaže i – obelodanjivanjem, života tih privatnih soba, salona, pa čak i fabričkih hala izmišljenim, zamišljenim ili senzibilno ukodiranim realnostima tih prostora. Ona sa zidova tih prostora skida površinske slojeve i njen crtež ženskih tela i nameštaja otkriva višeslojnost vertikalnih površina sa kojima se, ulaskom u te zaboravljene prostore, suočavamo.
Umetnica kaže: „Radovi su site-specific karaktera koji ispituje značenje kuće, pripadnosti i prolaznosti. Odnose se i na pitanja o socijalnom kontekstu mjesta i determinisanju odnosa čovjeka i prostora. Porodično nasleđe, životne okolnosti, česte promjene kuća i mjesta boravka su odredile i moju likovnost. Pojam kuće stvara sigurnost. Situacije, život, poslovi, određuju mjesto boravka, a i mjesto pripadnosti. Neminovno je da neki od nas još uvijek tragaju za tim... Prostor sve čuva. Čak i zaborav”.
U razgovoru „Umetnik kao publika“, biće reči o tome da li i na koji način radovi Milijane Istijanović reflektuju realnost savremenog života u Crnoj Gori. Da li je važnije gde su izvedeni radovi ili šta je to što umetnica "nosi" sa sobom? Koliko umetnost može da da povratnu sliku o svemu onome što mislimo da "nema glas?"
Rođena 1982. godine, Milijana Istijanović diplomirala je i magistrirala na Fakultetu likovnih umetnosti na Cetinju, na vajarskom odsjeku u klasi prof. Pavla Pejovića. Priredila je sedam samostalnih izložbi i učestvovala na međunarodnim festivalima i projektima. Dobitnica je Godišnje nagrade za vajarstvo cetinjskog FLU, kao i prve nagrade na Hercegnovskom zimskom likovnom salonu.
Serijal diskusija među publikom o savremenoj umetnosti Boba Stojadinović realizuje od 2010. godine, a u saradnji sa drugim umetnicima inicirala je i realizovala i više drugih projekata koji se bave vizuelnom umetnošću u javnom i privatnom prostoru, kao i organizacijama koje vode umetnici.
Početkom 2014. godine objavljena je opsežna knjiga posvećena projektu “Umetnik kao publika”.
Rođena u Beogradu 1977. godine, Boba Stojadinović diplomirala je i magistrirala na FLU u Beogradu, a magistrirala na Institutu Pit Cvart u Roterdamu i Fakultetu umetnosti u Plimutu.
Samostalno je izlagala u galerijama u Beogradu (SKC, DOB, Remont, FLU, Reks, KC Grad), Somboru (Galerija Kulturnog centra Laza Kostić), Zrenjaninu (Savremena galerija), Čačku (Umetnička galerija “Nadežda Petrović”) i Kragujevcu (Galerija Studentskog kulturnog centra). Osmislila je, organizovala i učestvovala u brojnim grupnim izložbama u zemlji i inostranstvu (Klovićevi dvori, Zagreb; PARCO, Pordenone; Nacionalni muzej Slovenije, Ljubljana; Muzej savremene umetnosti Beograd, Palažo Forti gallery of modern art, Verona; Memorijal Nadežde Petrović, Čačak; TENT. Roterdam…).
Dobitnica je nagrade 25. Memorijala Nadežde Petrović 2010.
Boravila je u rezidencijalnim programima KulturKontakt u Beču (2011), Rondo (2013) i CCN (2014) u Gracu i Kunstlerhaus u Dortmundu (2014), a njeni radovi nalaze se u kolekcijama Muzeja savremene umetnosti Beograd, Telenora (Beograd), Savremene galerije Zrenjanin, Studentskog kulturnog centra Kragujevac…
Izložba “Izgubljeno u preseljenju” u Ateljeu Dado biće otvorena do 16. septembra, u organizaciji Narodnog muzeja Crne Gore.
(SEEcult.org)
