11. Festival 25 FPS
Festival 25 FPS predstavlja od 24. do 27. septembra u Zagrebu, a potom u Rijeci, uzbudljiv izbor eksperimentalnog, inovativnog i umetničkog filma, a počeo je u Studentskom centru novim ostvarenjem Petera Tscherkasskog “The Exquisite Corpus”.
Novi film Tscherkasskog predstavlja rasni primer found-footage filma u kojem je autor pomešao reklame, američki erotski triler 80-ih, britansku komediju 60-ih, italijanske, danske i francuske porniće u nadrealističku igru cadavres exquis. Tscherkasski će 26. septembra održati i kino-predavanje o svom jedinstvenom stilu rada kojim nastaju “celuloidne orgije”.
Takmičarski program 11. 25 FPS-a nudi 27 eksperimentalnih filmova, odabranih među 1.500 prijavljenih.
Klasične primere eksperimentalnog filma, osim u novom ostvarenju Tscherkasskog, publika ima priliku da vidi i u materijalno-apstraktnom filmu “Bdijenje” (Eric Stewart) ili nadrealističko-asocijativnom “Lelujave krošnje” Ferna Silve.
Rodni hibridi, kojima je 25 FPS sklon od samoga početka, ogledaju se u animacijama, što čini gotovo trećinu takmičarskog programa.
Organizatori Festivala (Marina Kožul, Sanja Grbin i Mario Kozina) posebno su izdvojili hrvatske filmove “Kraj” Tomislava Šobana koji se referiše na hrvatsku filmsku avangardu 60-ih i anti-film iz pozicije animacijsko-softverskog jezika, te “Tu tamo” Alexandera Stewarta koji interpretira nasleđe apstrakcije iz umetničko-grafičke i turističko-doživljajne vizure. Hibridi s dokumentarnim filmom presecaju se sa etnografijom u radovima “Pozdravi pretke” Bena Russella ili eseju “Nestanak” Aïtua Pauline Julier, koja prikazuje kako je razvoj tržišta i novih tehnologija uticao na pacifičko ostrvo Tuvalu. Igrane forme ogledaju se u pomaknutom i ekscentričnom filmu koji se parodijski, čak i podrugljivo odnosi prema postkolonijalnom nasleđu, “Otok je očaran s vama” Daniela Schmidta i Alexandra Carvera.
Kraj, Tomislav Šoban
Uz hrvatske filmove u konkurenciji, u programu Refleksi biće prikazan i prvi deo trilogije “Ova žena se zove Jasna” Nicole Hewitt i dokumentarni esej Igora Grubića “Spomenik”. Oba su izuzetno politički intonirana i bave se istraživanjem života socijalizma u tranzicijskoj sadašnjosti.
O pobednicima će odlučiti tročlani Veliki žiri koji čine belgijska filmska autorka Anouk De Clercq, filmski programer Nacionalnog muzeja moderne umetnosti u Centru Pompidu u Parizu Jonathan Pouthier i filmski autor, kustos i restaurator pri Filmskom arhivu Američke akademije u Los Anđelesu Mark Toscano.
Spomenik, Igor Grubić
Članovi žirija posebnim programom predstaviće izbor klasika filmske avangarde i uzbudljivih radova savremenih umetnika.
Program “Gledanje u mraku” Anouk De Clercq bavi se tamom koja nastupa kada se na platnu pojavi crna, a ono što gledamo i ono što osećamo stapa se u jedan, beskonačan prostor. Anouk De Clercq se i u svom novom filmu “Black” bavi crninom i tišinom filma kao izražajnim sredstvom. Njen program istovremeno je duhovit i poetičan, a uključuje klasike filmske avangarde koje potpisuju Marguerite Duras i John Smith.
Kustos Jonathan Pouthier i arhivista Mark Toscano posegnuli su u arhive svojih matičnih kuća – Centra Pompidu u Parizu, odnosno Arhiva Američke filmske Akademije u Los Anđelesu.
Veliki žiri, Marc Toscano, Anouk De Clercq, Jonathan Pouthier
Pouthier je pripremio program "Gutanje filmova", namenjen hrani kao filmskom motivu, dok je Toscano za svoj program "Tema/Varijacija/Transupstancijacija" pripremio niz restaurisanih fantazmagoričnih vinjeta koje potpisuju Stan Brakhage, Chick Strand, Robert Nelson, Fred Worden i mnogi drugi.
Nagrade će dodijeliti i žiri kritike koji čine Jelena Pašić, Ante Jerić i Dragan Rubeša, te festivalska publika. Organizatori Festivala, Udruga za audio-vizualna istraživanja 25 FPS, dodeljuje nagradu Green/Zeleni DCP za izradu profesionalnog distribucijskog formata najboljem hrvatskom filmu.
Tradicionalni program “Expanded Cinema”, ove godine je na temu “Kino bez filma”, a predstavlja performanse čiji su koncepti odmaknutiji od dosadašnjih i inspirisani filmovima koji ne nastaju korišćenjem uobičajenih dispozitiva za projekciju ili proizvodnju slike, ali upućuju na filmski doživljaj i iluziju bioskopa.
Open Core, Julien Maire
Jedan od njih izveden je na otvaranju 11. Festivala 25 FPS, a reč je o performansu “Open Core” francuskog novomedijskoj arheologa Juliena Mairea, koji je do najsitnijih detalja razotkrio projekcijsku opremu, kamere i pokretnu sliku.
Open Core, Julien Maire
Za 27. septembar u prostorno i akustički izazovnom prostoru Francuskog paviljona najavljena je “Hit parada”, performans Christofa Migonea za 24 izvođača i 1.000 udaraca mikrofonima, koji se bavi spojem zvuka, njegove prostornosti i filmskog doživljaja. Umetnik Alex Mendizabal će u performansu nazvanom “Lažna projekcija” (Fraudulent Projection) kreirati “slepi bioskop” za 100 balona, trubice i halucinatoriju.
Festival 25 FPS se 28. i 29. septembra seli u Rijeku, gde će u Art-kinu Croatia biti prikazan izbor iz zagrebačkog programa, a ulaz na sve projekcije i dešavanja je besplatan.
Organizatori 25 FPS: Sanja Grbin, Marina Kožul, Mario Kozina, otvaranje, SC
Novi vizualni identitet Festivala 25 FPS potpisuje dizajner i muzičar Andro Giunio.
Program Festivala 25 FPS podržavaju Hrvatski audiovizualni centar, Gradski ured za obrazovanje, kulturu i sport Grada Zagreba, Zaklada Kultura nova, Studentski centar Kultura promjene, Ministarstvo kulture Hrvatske, Austrijski kulturni forum, Goethe Institut i Art-kino Croatia, a deo je i festivala Francuske u Hrvatskoj “Rendez-vous”.
Festivalski sajt je 25fps.hr, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org
*Foto: Nina Đurđević
(SEEcult.org)
