MSUB: Hvala Raši Todosijeviću!
Muzej savremene umetnosti u Beogradu (MSUB) saopštio je danas, povodom smrti umetnika Dragoljuba Raše Todosijevića, da je bio jedan od međunarodno najaktivnijih, najizlaganijih i uvaženih umetnika iz Srbije.
Hvala Raši Todosijeviću!, saopštio je MSUB i izrazio najdublje saučešće njegovoj porodici.
MSUB je priredio Todosijeviću retrospektivu 2002. godine "Hvala Raši Todosijeviću", čiji je kustos bio Dejan Sretenović. Todosijević je učestvovao u brojnim domaćim i kolektivnim izložbama koje je MSUB organizovao, predstavljajući Srbiju na 54. Venecijanskom bijenalu 2011. godine.
Raša Todosijević, Was ist Kunst, Marinela Koželj, 1978.
Njegovi radovi se nalaze u brojnim domaćim i inostranim kolekcijama, između ostalih u Tejt Modern u Londonu, pariskom Boburu, Muzeju moderne umetnosti u Stokholmu i dr. Dobitnik je nagrade za životno delo Oktobarskog salona, Politikine nagrade, Nagrade grada Beograda, Nagrade Sava Šumanović, Nagrade Ivan Tabaković i dr.
Dragoljub Raša Todosijević (Beograd, 2.9. 1945 – Beograd, 3.12.2024), jedan od ključnih protagonista konceptualne umetnosti krajem 60-ih i početkom 70-ih godina 20. veka i jedna od najznačanijih umetničkih ličnosti našeg vremena. Todosijević je doprineo afirmaciji nove umetničke prakse na prostoru Srbije i nekadašnje Jugoslavije. Tokom sedamdesetih godina pripadao je neformalnoj grupi šestoro umetnika okupljenih oko Studentskog kulturnog centra. Sa Marinom Abramović, Erom Milivojevićem, Zoranom Popovićem, Nešom Paripovićem i Gergeljom Urkomom redefinisao je funkciju, potrebu i cilj umetnosti, uz to i njenu formu i materijalnost. Todosijević u svojim radovima, od akcija, performansa, instalacija, slika i tekstova razvijao je radikalan politički diskurs, istakao je MSUB.
Hvala Raši Todosijeviću
Jedna od njegovih izjava: “Način na koji umetnik postavlja pitanje o umetnosti, jeste umetničko delo”, potvrđuje osobenu stranu njegove umetnosti. Kritička intervencije, odnosno stalno preispitivanje, analitičnost, direktna politizacija - prema Todosijeviću su način i svrha delovanja u umetnosti.
Todosijević je u svojim radovima - još od prvih akcija i performansa. pored predmeta koristio je i reči, odnosno pojmove i zvučnost neposrednog govornog jezika. Upotreba jezika, u govornom ili pisanom obliku, u nekim od Todosijevićevih radova, ima izuzetno široku simboličku ulogu.
Todosijević je kroz svoju umetničku prasku realizovao crteže, slike, grafike, kolaže, skulpture, objekte, instalacije, performanse, video radove, plakate, programske tekstove i priče, pa i grupne izložbe ( “Umetnost, Ironija, itd” do “Privatno-Javno”). Was ist Kunst, Marinela Koželj? (1978) predstavlja autorov amblematski rad i svakako jedan od njegovih najizvođenijih performansa uopšte, može se i reći jedan od najznačajnijih radova u srpskoj umetnosti 20. veka. Već opšte poznate instalacije, “egzemplari” kao što su Gott Liebt die Serben (Bog voli Srbe) ili Schlafflage (Usnula zastava) predstavljaju sintagme i doprinose inverziji značenja velikih mitskih (nacionalnih) parola.
Jednom prilikom Todosijević je izjavio: “Kada bih baš morao opišem sebe samog, što je uistinu jedan nezahvalan zadatak, rekao bih da sam ja pre svega evropski umetnik čiji je rad sastoji od teškog rudarskog kopanja po svesti i podsvesti, ali i savesti naše nemilosne civilizacije“.
Raša Todosijević, samostalna izložba u Salonu MSUB, 1982. Foto: Goranka Matić
Raša Todosijević, Moj fuxus piano - you will never play again (klavir), MSUB, 2009.
Raša Todosijević, Znak, skulptura, akcije u otvorenom prostoru, 1971, MSUB.
*Naslovna fotografija: Raša Todosijević, 1996. Goranka Matić
(SEEcult.org)
