Aktuelnost dualnosti Milene Pavlović Barili u MSUB-u
Izložba “Dualnost Milene Pavlović Barili”, koja obuhvata oko 150 slika, crteža, poezije, modnih ilustracija i dokumentarnog materijala, otvorena je 7. novembra u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu (MSUB), a predstavlja svojevrsni poziv publici da promisli sopstvena iskustva i istraži motive te svestrane umetnice kroz savremeni okvir.
Autorka izložbe mr Mišela Blanuša istakla je na otvaranju da umetnost Milene Pavlović Barili odiše dualnostima i pitanjima koja su i danas aktuelna.
“Ona preispituje granice ličnog i univerzalnog, izražava osećaj nepripadanja, a njeni simbolički likovi – često suptilno dvosmisleni – doprinose osećaju slobode interpretacije, što privlači današnju publiku i otvara potrebu za interakcijom i ličnim doživljajem umetničkog dela. Kroz simboliku i emocionalnu dubinu njenog rada, želeli smo posetioce ove izložbe pozvati da, dok gledaju Milenina dela i čitaju njene stihove, promišljaju o sopstvenim iskustvima i istražuju njene motive kroz savremeni okvir”, rekla je Milena Blanuša, koja je pripremila izložbu uz sistenciju
Kristine Armuš i Zlate Vučetić.
U tom smislu, kako je dodala, opus Milene Pavlović Barili održava aktuelnost i prilagodljivost koja nadilazi vreme i format, ostajući relevantan za sve generacije.
Izložbom se predstavlja stvaralaštvo Milene Pavlović Barili i ističe njen doprinos srpskoj ali i svetskoj modernoj umetnosti u međuratnom periodu. Postavka otkriva jedinstvo njene snažne, originalne i nekonvencionalne ličnosti sa savremenim, sofisticiranim umetničkim senzibilitetom, koje objedinjuje racionalno i emocionalno, kao i elemente inovativnog i tradicionalnog. Njena umetnička i životna ekspresija, kako je iustakao MSUB, stvorila je opus koji se sagledava kao deo složenog semiotičkog sistema koji povezuje naizgled disonantne, ali u suštini harmonično usklađene stvaralačke forme u oblastima slikarstva, poezije, modnog i grafičkog dizajna.
Radovi na izložbi su iz kolekcija MSUB-a, Fondacije Milenin dom – Galerije Milene Pavlović Barilli iz Požarevca, Narodnog muzeja Srbije, Avala film way, Arhiva Jugoslovenske kinoteke i Filmskog centra Srbije.
Direktorka MSUB Marijana Kolarić istakla je da se u godini obeležavanja sto godina nadrealizma ukazuje na ličnost i delo Milene Pavlović Barili, koja je kreativnost izražavala jednako u različitim medijima.
“Njen opus obuhvata slikarstvo, poeziju, modnu ilustraciju i dizajn i svedoči o tome kako je umetnica vešto balansirala između visokih umetničkih ideala i praktičnih aspekata života, između vizionarske imaginacije i stvarnih životnih izazova, što je čini vanserijskom umetnicom i vizionarkom svog doba. Njena biografija se znatno razlikuje od mnogih srpskih slikara koji su stvarali između dva rata. Kosmopolitski život koji je vodila imao je veliki uticaj kako na Milenin rad, tako i na njenu ličnost u celini. Na svojim putovanjima obilazi galerije i muzeje, prisustvuje brojnim izložbama, a na mnogima je i sama izlagala. Sve to ostavilo je traga na njenu ličnost, ali i na njenu umetnost”, dodala je Marijana Kolarić.
Život Milene Pavlović Barili (Požarevac, 1909 – Njujork, 1945), iako kratak, bio je izuzetno buran i sadržajan. Pripadala je generaciji umetnika iz našeg regiona koji su inspiraciju i obrazovanje tražili u evropskim kulturnim centrima. Međutim, Milenin životni put ostao je direktno integrisan u evropske umetničke tokove, čime se izdvojila kao umetnica koja je delovala unutar tih okvira bez prilagođavanja lokalnim kontekstima.
Njena dela su prožeta simbolima, metaforama, poezijom, naracijom i reminiscencijama na antičku i renesansnu estetiku, što njenu umetnost čini autorefleksivnom, duboko ispovednom i melanholičnom, sa narativnim slojevima koji odražavaju lični svet i evropsku umetničku tradiciju. Upravo zbog ovog specifičnog pristupa slikarstvo Milene Pavlović Barili je tek kasnije dobilo zasluženu pažnju i bilo prepoznato kao preteča postmodernizma, s naglaskom na postmetafizičkim karakteristikama i promišljanju nadrealnih svetova, simbolike, dualnosti i subjektivnih vizija stvarnosti. Njena umetnost, percipirana u vreme svog nastanka kao preuranjena za širu publiku na domaćoj sceni, s vremenom je postala priznata kao inovativna i vizionarska.
MSUB posebno zahvaljuje povodom izložbe Fondaciji Milenin dom – Galeriji Milene Pavlović Barilli iz Požarevca na saradnji i podršci u realizaciji te postavke, Narodnom muzeju Srbije na pozajmici dela i Ministarstvu kulture Srbije kao pokrovitelju.
Izložba će biti otvorena do 17. marta 2025. godine.
*Foto: Bojana Janjić
(SEEcult.org)
