Kako do 1% budžeta za kulturu
Upešan primer borbe za povećanje državnog budžeta za kulturu, a time i za poboljšanje njenog statusa u društvu, pruža Poljska, koja je započela taj proces još 2009. godine. I pored pozitivnih rezultata, borba se nastavlja i dalje.
Na javnom slušanju Odbora za kulturu i informisanje Skupštine Srbije, koji je 3. aprila bio posvećen modelima finansiranja kulture u EU, Ana Hieropolitanska iz Instituta Adam Mickijevič predstavila je detalje kampanje “1% za kulturu” koja je inicirana raspravom na Kulturnom kongresu 2009. godine.
Da nema ništa od jadikovki i da je za efikasnu borbu neophodna zajednička akcija, poljski kulturni radnici pokazali su okupljanjem u pokret “Citizens of Culture” (Obywatele Kultury) koji je već 2010. godine uspeo da prikupi više od 100.000 potpisa podrške za zahtev da kultura dobije 1% državnog budžeta.
Vladi je ponuđen “društveni ugovor o kulturi”, a posle jednogodišnjih pregovora, konačno je potpisan u maju 2011. godine.
Komentar tadašnjeg poljskog premijera bio je da je kultura trijumfovala nad političkom moći.
Vlada se tim ugovorom obavezala da budžet za kulturu od 2015. godine neće biti manji od 1%, pristajući da vodi kulturnu politiku koja će dugoročno promeniti status kulture, uključujući i položaj javnih medija i nezavisnog sektora.
S obzirom da potencijalnu opasnost da promene na političkoj sceni ponište pozitivne rezultate, pokret Citizens of Culture potpisao je uoči predsedničkih izbora slične ugovore sa kandidatima svih političkih opcija, rekla je gošća iz Poljske.
Budžet za kulturu u Poljskoj ove godine je 0,99%, a pozitivan efekat kampanje je i njeno prenošenje na lokalni nivo, budući da je inicirala i debate o strategijama za kulturu pojedinačnih gradova, kao i o potrebi povećanja njihovih budžeta namenjenih kulturi.
(SEEcult.org)
