Književnost uživo
Festival Krokodil predstavio je od 12. do 14. juna na amfiteatru ispred Muzeja istorije Jugoslavije u Beogradu uzbudljiv književni program sa domaćim i stranim autorima, koji je protekao i u znaku Svetskog fudbalskog prvenstva, snažnih političkih i društvenih poruka i osvrta na ekonomsku krizu, a tradicionalno i uz veliko prisustvo komaraca.
Šesti Krokodil počeo je nastupom Aleksandra Hemona, a prvo veče, nazvano “Foreigners?” i originalno posvećeno piscima koji ne pišu na maternjim jezicima, proteklo je i u znaku fudbalskog prvenstva, na koje su se pisci stalno osvrtali.
Pored Hemona, nastupili su i Alida Bremer, koja je čitala odlomak iz knjige "Olivin vrt", zatim irski pisac koji živi u Rumuniji Filip O' Kjalah, koji je publiku zabavio pseudo-autobiografskim odlomkom o svom životu u Rumuniji, dok je Silvia Monros predstavila je svoje književno i prevodilačko delo, kao i svoje prijateljstvo s čuvenim argentinskim piscem Huliom Kortasarom. Predstavila se i spisateljica albanskog porekla Ornela Vorpsi, koja je stigla na Krokodil iz Pariza, u kojem već godinama živi pišući na francuskom i italijanskom jeziku.
Prve večeri otvorena je i izložba fotografija "Pripitomiti tamu", autorsko delo pisca Silvana Pridoma i fotografkinje Slađane Stanković, koja na interesantan način kombinuje kratku pisanu formu i slike tamnije strane Beograda. Publiku je kraćim nastupom u srednjem delu programa i dužim koncertom na kraju zabavljao beogradski minimal-elektro bend EPP! koji vodi Katie Woznicki, Amerikanka iz Klivlenda koja živi u Beogradu.
Drugo veče Krokodila, pod nazivom “Excluded?”, ponudilo je publici različite oblike manjinskog delovanja u književnosti, a počelo je nastupom hrvatske spisateljice Daše Drndić, posle koje se predstavila i Ildiko Lovaš iz Subotice, pa mostarski pesnik Marko Tomaš koji je poručio da pisanjem pobeđuje smrtnost, a izrecitovao je i prevod jednog od klasika Leonarda Koena “Suzanne”.
Srpski strip autor Aleksandar Zograf predstavio je svoje nekadašnje i sadašnje stvaralaštvo, osvrćući se na uticaj američke strip scene. Trenutna gošća Krokodilove rezidencije za pisce, kosovska pesnikinja Ervina Haljilji predstavila je svoju poeziju i ulogu poetskog stvaralaštva u savremenoj kosovskoj književnosti.
Književni deo programa zatvorio je sarajevski pisac Nenad Veličković duhovitim čitanjem sa elementima performansa, a na kraju večeri nastupio je "bosanski psiho" Damir Avdić koji se predstavio idiosinkratičnom kombinacijom muzičkog koncerta, pozorišnog ili performerskog nastupa, te snažnih političkih i društvenih poruka.
Poslednje veče šestog Krokodila, pod nazivom “Neighbours?”, bilo je posvećeno uzbudljivoj savremenoj produkciji u regionu. Uz duhovitog Zorana Kesića i ekipu Njuz.neta, predstavljen je i književni i filmski rad legendarnog Bekima Fehmiua, uz pomoć njegove supruge Branke Petrić i Bože Koprivice, bliskog prijatelja tog velikog glumca. Potom se predstavila i druga junska gošća Krokodilove rezidencije za pisce, Korine Sabau, a u završnici i tri provokativne figure regionalne scene koje se nalaze na različitim rubovima književnog stvaralaštva - hrvatski filozof Srećko Horvat, koji je govorio o tome kako bismo izgledali danas Gavrilu Principu, kosovski sociolog i prevodilac Škeljzen Malići, kome je nedavno objavljena u Beogradu knjiga "Kosovo i raspad Jugoslavije", te srpska dramska autorka Biljana Srbljanović.
Festival KROKODIL (Književno regionalno okupljanje koje otkljanja dosadu i letargiju), koji organizuje istoimeno udruženje, pokrenut je 2009. godine sa idejom da predstavi regionalnu i evropsku književnost u njenom punom obimu, na jedinstven i originalan način - bez generacijskih, poetičkih, rodnih ili bilo kakvih drugih isključivosti.
Festival su ove godine podržali: Delegacija Evropske unije u Srbiji, Allianz Kulturstiftung, Centralno-evropska inicijativa, Ministarstvo kulture i informisanja Srbije, Gradska opština Savski venac, Sekretarijat za kulturu Grada Beograda, Francuski institut u Beogradu i književna mreža Traduki.
*Foto: Srđan Veljović
(SEEcult.org)
