Kooperacija u Remontu
Umetnička inicijativa Kooperacija iz Skoplja, samofinansirajući neformalni kolektiv koji proizvodi i promoviše kritičku umetnost kao odgovor na složenu situaciju u Makedoniji, gostovaće od 24. novembra u Galeriji Remont u Beogradu izložbom “Konjima su kratke noge”.
Umetnička inicijativa Kooperacija iz Skoplja, samofinansirajući neformalni kolektiv koji proizvodi i promoviše kritičku umetnost kao odgovor na složenu situaciju u Makedoniji, gostovaće od 24. novembra u Galeriji Remont u Beogradu izložbom “Konjima su kratke noge”.
Naziv izložbe potiče od grafita (НА КОЊИТЕ ИМ СЕ КРАТКИ НОЗЕТЕ) koji se pojavio na zgradi Ministarstva kulture Makedonije nakon što su objavljeni modeli prvog para konjičkih spomenika iz kontroverznog državnog projekta “Skopje 2014”.
Na izložbi učestvuju Igor Toševski, OPA - Slobodanka Stevčeska i Denis Saraginovski, Oliver Musović, Filip Jovanovski, Nikola Uzunovski, Đorđe Jovanović i Vladimir Jančevski, a uoči otvaranja biće održana prezentacija Kooperacije, uz razgovor sa autorima.
Izložbom “Konjima su kratke noge”, Kooperacija daje presek dosadašnjih pokušaja tematizovanja i problematizovanja savremenih društvenih fenomena kroz lociranje tački u kojima se spajaju kritički orijentisana umetnost i propagandni mehanizmi, kao i opasnosti i posledice povratka velikih narativa kao rezultat nekontrolisanih izliva nacionalizma.
Autori zastupljeni na izložbi predstavljaju radove koji su direktna reakcija na centralizovanu kulturnu politiku sa svojim jednosmernim i instrumentalizovanim mehanizmima koji radikalno dele i konfrontiraju makedonsko društvo. U radovima, koji su na neki način dokumenti njihovih estetsko-moralnih pozicija, autori odbacuju uprošćenu ironičnu distancu ka problematičnoj stvarnosti i koriste različite, ali vidljivo konvergentne strategije i postupke - od otvorene kritike, do simulacije preterane identifikacije, pokušavajući da razotkriju socio-politički kontekst i delegitimišu dominantni, nametnuti diskurs.
Učestali pokušaji sužavanja i ukidanja prostora za otvorenu diskusiju i vidljive reperkusije po svaki akt antidiscipline, kako navodi Kooperacija, govore o konkretizaciji davno uočene krize racionalnosti i brutalnoj instrumentalizaciji njenih komunikacijskih potencijala. To je tendencija koja kroz lokalne kvazi-interpretacije i izražene autoritarne sklonosti, maskirane kao nužnost, vodi jedino u novu eru koja bi za običnog građanina bila realna, anti-humana distopija.
Umetnici su pred ozbiljnim izazovom - kako odbraniti zajednički prostor, prostor javnosti, koji je neophodan za sprovođenje demokratije. Borba za autonomnost pritom se ne odnosi na autonomnost umetničke disciplinarnosti u specifičnostima medijuma i njihovoj unutrašnjoj logici (ćorsokaka do kojeg je dovela moderna teleološka koncepcija o umetnosti), već naprotiv, ona se odnosi na nešto mnogo bazičnije i opštije, tj. suvereno demokratsko pravo da se bude društveno aktivan, odgovoran, spreman za davanje predloga i kritika. Pravo na mišljenje i argumentovana borba za sopstvenu poziciju stoga su osnovni preduslovi života u zajednici.
Polazeći od premise da je autonomija savremenog umetnika društveno uslovljena, Kooperacija pokušava da prevaziđe poziciju marginalizovanosti i nemoći upravo u javnoj sferi, prelazeći granice sveta umetnosti i suprotstavljajući se pojednostavljenim porukama koje se
potvrđeno efektivnim mehanizmima emituju iz centara političke i ekonomske moći. Preispitujući poziciju umetnika kao paradigme neposlušnosti i otpora, kao i nepoželjnost bilo kakve kritičke misli u društvu sa uočljivim tendencijama da se postupno odloži, pa čak, i potpuno ukine političnost, umetnici Kooperacije, kako pojedinačno, tako i zajedno, kroz kontinuiranu saradnju, problematizuju sporne vrednosti koje se “galopirajući” i bez ikakvog širokog konsenzusa deseminiraju kroz kulturnu infrastrukturu Makedonije.
Kooperacija je osnovana 2012. u Skoplju kao samofinansirajući neformalni kolektiv, čiji je glavni cilj proizvodnja i promocija kritičke umetnosti kao odgovor na složenu političku situaciju i pasivnu ulogu kulturnih institucija u Makedoniji.
Strategija Kooperacije je izlaganje u privatnim i privremeno raspoloživim prostorima, kao što su stanovi, kancelarije i lokali za iznajmljivanje. Taj nomadski pristup pokazao se kao uspešan temelj za novu platformu na osnovu kritičkog pristupa, ne samo u domenu vizuelne prezentacije, nego i u organizaciji javnih debata, zajedničkih akcija, umetničkih prezentacija, itd.
Izložbe su zasnovane na temama koje pokušavaju da promisle društveno-politička pitanja koja su od vitalnog značaja za makedonsko tranzicijsko društvo.
Kooperacija tako podstiče širi društveni dijalog kroz koji artikuliše autentične, angažovane pozicije savremenih makedonskih umetnika.
Do sada je organizovala 17 događaja - izložbi i prezentacija u negalerijskim prostorima (od perionice veša, preko privatnog stana i poslovnog prostora bez struje, do noćnog kluba) u Skoplju i drugim gradovima u Makedoniji, na kojima je učestvovalo oko 50 makedonskih i 30 stranih umetnika. Kratkotrajni, pop-up događaji Kooperacije, kako ističe taj kolektiv, neretko privlače više publike nego što je ima u galerijama i muzejima.
Izložba Kooperacije u Remontu biće otvorena do 29. novembra.
(SEEcult.org)
