Manojlović: građanin sveta

Izložba “Todor Manojlović: građanin sveta” biće otvorena 18. februara u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog u Novom Sadu, povodom 125 godina od rođenja i 40 godina od smrti jednog od najkompleksnijih stvaralaca u srpskoj kulturi prve polovine 20. veka.

Izložba “Todor Manojlović: građanin sveta” biće otvorena 18. februara u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog u Novom Sadu, povodom 125 godina od rođenja i 40 godina od smrti jednog od najkompleksnijih stvaralaca u srpskoj kulturi prve polovine 20. veka.

Izložba obuhvata raznovrstan dokumentarni materijal, u kojem dominiraju rukopisi, pisma, isečci iz novina, dokumenti i fotografije, štampani u vidu printova većih formata, koji ilustruju život i delo Manojlovića (Veliki Bečkerek, 1883 - Zrenjanin, 1968).

Manojlović je već kao mladi student prava u Budimpešti otkrio da njegova interesovanja naginju više ka poeziji, književnosti, slikarstvu i pozorištu. Studije u Budimpešti, Nađvaradu i Temišvaru provodio je u krugovima avangardnih mađarskih umetnika i književnika, a prijateljstvo sa jednim od najvećih mađarskih liričara Endre Adijem imalo je velikog uticaja na njegovo kasnije stvaralaštvo i konačnu odluku da se potpuno posveti umetnosti.

Studije istorije umetnosti pohađao je u Minhenu i Bazelu, a na putovanjima po Italiji vreme je provodio u društvu mladih umetnika i boema, uključujući vodeće predstavnike futurizma.

Nakon Prvog svetskog rata živeo je u Beogradu, Novom Sadu i Zrenjaninu.

Kao likovni kritičar, postavio je osnove za periodizaciju srpske umetnosti između dva svetska rata, a u podjednakoj meri se iskazao i kao pesnik, dramski pisac, teoretičar književnosti i prevodilac.

U periodu između dva svetska rata bio je sekretar, a potom i član uprave Srpskog PEN kluba, sekretar Matice srpske i profesor istorije umetnosti na Umetničkoj akademiji u Beogradu.

Opus koji je nastao tokom više od pola veka stvaralačkog rada u velikoj meri sistematizovan je u ediciji Izabranih dela Todora Manojlovića, a o čuvanju njegovih tekovina brine Fond Todor Manojlović pri Gradskoj narodnoj biblioteci “Žarko Zrenjanin” u Zrenjaninu.

Izložbu u Spomen-zbirci Beljanskog prati katalog/zbornik urednice Jasne Jovanov koja je, uz Gorana Živića i Dimitrija Ćurčića, i autorka izložbe, dok je kustoškinja Aleksandra Nećakov.

Pored Spomen-zbirke Beljanskog, u realizaciji izložbe učestvovali su i Fond Todora Manojlovića, Istorijski arhiv i Narodni muzej Zrenjanina, uz saradnju Narodnog muzeja u Beogradu, Pozorišnog muzeja Srbije, Galerije slika “Sava Šumanović” u Šidu i kolekcionara Danijela Vrške iz Zrenjanina.

Sajt Spomen-zbirke Beljanskog je www.pavle-beljanski.museum