Počeo 18. Festival etnološkog filma

Međunarodni festival etnološkog filma u Beogradu svečano je otvoren 22. oktobra u Etnografskom muzeju, a u godini punoletstva predstavlja oko 70 filmova iz 23 zemlje u takmičarskom programu i informativnoj sekciji, uz arhivska ostvarenja hrvatskog etnologa Milovana Gavacija (Gavazzi) i dokumentarce o nedavnoj prošlosti Beograda iz proizvodnje “Dunav filma“.

Međunarodni festival etnološkog filma u Beogradu svečano je otvoren 22. oktobra u Etnografskom muzeju, a u godini punoletstva predstavlja oko 70 filmova iz 23 zemlje u takmičarskom programu i informativnoj sekciji, uz arhivska ostvarenja hrvatskog etnologa Milovana Gavacija (Gavazzi) i dokumentarce o nedavnoj prošlosti Beograda iz proizvodnje “Dunav filma“.

Ministar kulture Srbije Nebojša Bradić, otvarajući 18. MFEF, istakao da je zrelost tog festivala potvrđena time što ima siguran dom i jednako vernu publiku i autore čija se dela predstavljaju.

Bradić je istakao i da je, zahvaljujući MFEF-u, koji je u regionalnim okvirima vodeći festival te vrste, stvoren poveliki filmski arhiv koji je dobra baza da Etnografski muzej postane centar za očuvanje nematerijalne kulturne baštine Srbije, pa i čitavog regiona.

Festivalski program obuhvata 29 filmova u takmičarskoj kategoriji, od kojih je osam domaćih i 21 strani, među kojima su i “Doviđenja, kako ste?” Borisa Mitića i nagrađivani “Kavijar konekšn” Dragana Nikolića, dok je u informativnoj sekciji 36 filmova u informativnoj sekciji. U posebnim programima, 23. i 24. oktobra u Muzeju Jugoslovenske kinoteke, biće prikazano sedam filmova Gavacija i pet iz arhive “Dunav filma”, kojima organizatori žele da istaknu značaj sadržaja pohranjenih u filmskim arhivama.

Prema navodima Selekcione komisije, koju su činili Nevenka Redžić-Tot (predsednica), Tanja Felo i Marko Stojanović, 18. MFEF odlikuje zavidan kvalitet prispelih filmova, a ohrabruje i masovnije učešće mladih filmskih autora s dobrim radovima. Za razliku od dosadašnjeg negativnog trenda u kvalitetu domaće produkcije etnografskih filmova, ove godine konstatovan je i mnogo veći broj dobrih domaćih filmova.

Selekciona komisija naglasila je i zavidan odziv uspešnih niskobudžetnih ostvarenja, od kojih su neka ''rame uz rame'' s filmovima mnogo bogatije produkcijske baze. Takođe, istaknuta je i uspešna saradnja profesionalnih sineasta i stručnjaka etnologa-antropologa u proizvodnji pojedinih filmova.

Prema navodima menadžera Festivala Saše Srećkovića, ove godine se sjajno poklopilo i da su članovi žirija Rolf Husman iz Nemačke i Suzan Hamaher iz Velike Britanije istovremeno i etnolozi i osnivači, odnosno koordinatori etnoloških festivala u svojim zemljama.

Treći član žirija, koji će odlučivati o Gran priju "Dragoslav Antonijević" i ostalim nagradama je Đorđe Kaćanski iz Srbije.

Srećković je istakao i veće interesovanje studenata ove godine za MFEF, navodeći da je svake godine pokušavano animiranje studenata etnologije i antropologije sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, ali se odazivalo njih četvoro-petoro, dok se sada javilo oko 30 studenata koji su angažovani u službi za goste, a deo ih je uključen u radionicu u okviru koje će biti slikani prizori sa beogradskih pijaca
i drugih prostora, uz mentorstvo profesora Slobodana Naumovića.

Pritom je u Beograd stiglo sasvim spontano i 30 studenata Filozofskog fakulteta iz Zagreba, predvođenih profesorkom Tanjom Bukovčan, koji će takođe biti uključeni u radionicu.

Nakon svečanog otvaranja 18. MFEF-a, direktor Jugoslovenske kinoteke Radoslav Zelenović najavio je u muzejskoj Kino sali projekciju arhivskog filma “Beograd po zimi” iz 1914. godine, u produkciji Svetozara Botorića. Taj film je obezbeđen zahvaljujući dobroj saradnji sa Filmskim arhivom Austrije, a restaurisan je u laboratorijama u Amsterdamu i Beču.

Uoči otvaranja, u atrijumu Etnografskog muzeja nastupio je KUD “Stanko Paunović” iz Pančeva, koji je izveo splet srpskih narodnih pesama i igara, a pred brojnim gostima i zvanicama, među kojima je bila i princeza Jelisaveta Karađorđević, direktorka Etnografskog muzeja MB Vilma Niškanović izrazila je veliku zahvalnost Ministarstvu kulture, Sekretarijatu za kulturu grada Beograda i svim drugim partnerima i darodavcima.

U okviru Festivala, 23. oktobra biće održan i okrugli sto na temu “Šta činiti s nemontiranim filmskim materijalom”, na kojem je najavljen i slovenački stručnjak Naško Križnar.

Dan uoči početka Festivala, otvorena je izložba fotografija “Poslednji derviš u Kazahstanu” čiji autori Olesija Bondoreva i Mauri Pasanena upravo snimaju i film na tu temu.

Međunarodni Festival etnološkog filma održava se svake godine u Etnografskom muzeju u Beogradu, koji je i organizator, a njegov cilj je popularizacija tradicionalnih kultura naroda sveta u vremenu ujednačavanja kulturnih obrazaca pod pritiskom trendova globalizacije, kao i afirmacija novih stvaralačkih i istraživačkih pristupa u antropološkom dokumentarnom filmu, uz praćenje savremenih promena i razvoja kultura.

Etnološki (etnografski ili antropološki) film, kao vrsta dokumentarnog filma, ima za predmet tradicionalnu narodnu kulturu, kao i proces njene transformacije u savremenom trenutku, ali sve više i fenomene dinamičnih urbanih kultura.

Na Festivalu su, pored klasičnih etnoloških filmova u užem smislu, zastupljeni različiti filmski žanrovi, od eksperimentalnog, preko igranog filma do dokumentarne drame.

Do sada su prikazana ukupno 904 etnološka filma iz 57 zemalja.

Festival nastoji da ohrabri entuzijaste, autore etnološkog filma koji ne deluju u okviru filmskih produkcijskih kuća, da realizuju ostvarenja koja u naučnom i umetničkom smislu često ne zaostaju za profesionalnom produkcijom.

Zahvaljujući Festivalu etnološkog filma, Etnografski muzej se priprema i za osnivanje sopstvenog filmskog studija, odnosno centra za vizuelnu antropologiju pri novoosnovanom Sektoru za nematerijalnu kulturnu baštinu.

Ovogodišnje festivalsko izdanje donosi i nove elemente vizuelnog identiteta manifestacije, uključujući nov dizajn i koncept kataloga.

Sajt Etnografskog muzeja je www.etnografskimuzej.rs, a program Festivala nalazi se i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

Dimitrije Stefanović